Zonnesteek, dit zijn de symptomen

De temperaturen gaan omhoog en zeker met de zomervakantie in het vooruitzicht kijken we uit naar dagen vol zon, zee en strand. Maar op zulk soort dagen kun je een zonnesteek krijgen. Wat zijn de symptomen van een zonnesteek?

Wat is een zonnesteek?

Een zonnesteek is een verzamelnaam voor ziekteverschijnselen als gevolg van een teveel aan directe warmte en zon op je hoofd en nek. Als gevolg hiervan verliest het lichaam zoveel vocht dat je lichaamstemperatuur stijgt. Normaliter ligt onze lichaamstemperatuur ergens tussen de 36 en 37 graden Celsius. Deze temperatuur wordt geregeld door een centrum in je hersenen. Dat reguleren gebeurt doordat het lichaam door onder andere te zweten warmte kwijtraakt. Echter, wanneer je een zonnesteek hebt, dan kan je lichaam die warmte niet meer kwijt. Het gevolg hiervan kan zijn dat je lichaamstemperatuur tot een gevaarlijke hoogte stijgt van wel 41 graden Celsius.

Een zonnesteek wordt ook wel een hitteberoerte of een zonneslag genoemd.

Fases van een zonnesteek

Een zonnesteek kan in verschillende gradaties of ernst voorkomen.

Fase 1
Wanneer de zonnesteek zich in fase 1 bevindt, dan spreken we van een milde zonnesteek. In deze fase is je lichaamstemperatuur boven de 38 graden.

Fase 2
Op het moment dat er niet gehandeld wordt, dan zal fase 1 overgaan in fase 2. Dit is de ernstige fase, waarbij snel handelen noodzakelijk. Waar je fase 1 zelf nog kunt behandelen met iets drinken en een koele omgeving opzoeken, is dit bij fase 2 niet mogelijk.

Symptomen van een zonnesteek

Iedere fase van een zonnesteek kenmerkt zich door specifieke symptomen. Voorafgaand aan een zonnesteek zal iemand klagen over: hoofdpijn, overmatig zweten en slapte.

Fase 1
Symptomen die horen bij fase 1 kunnen horen zijn:

• Bleek zien.
• Soms opeens kippenvel.
• Hoofdpijn.
• Duizeligheid.
• Misselijkheid.
• Spierpijn.
• Warme, rode en droge huid of het tegenovergestelde; een koude, klamme en transpirerende huid.
• Verhoogde hartslag.
• Oppervlakkige ademhaling.
• Verwijde pupillen.
• Slap gevoel.
• Verwijde pupillen.

Fase 2
Wanneer fase 1 overgaat in fase 2 dan kan iemand last krijgen van de volgende symptomen en klachten:

• Koorts.
• Verwardheid.
• Snelle of onregelmatige ademhaling.
• Onrustig.
• Agressief gedrag.
• Snelle of onregelmatige hartslag.
• Problemen met bewegen.
• Epileptische aanval.
• Sufheid.
• Bewustzijnsverlies.

Het is belangrijk om te vermelden dat niet iedereen op dezelfde manier ziek wordt. De klachten verschillen erg van persoon tot persoon en hangen samen met de mate van de zonnesteek.

Oorzaak van een zonnesteek

Normaliter verliest je lichaam vocht door te zweten, wanneer het warm is. Dit is de manier van ons lichaam om af te koelen. Op het moment dat je meer vocht verliest dan je drinkt, heeft het lichaam te weinig vocht om te kunnen verdampen. Het gevolg is dat je lichaamstemperatuur stijgt.

Het te weinige vocht in het lichaam zorgt er ook voor dat de romp, armen en benen niet goed doorbloed kunnen worden. Deze kunnen dan bleek worden en stoppen met zweten. Het gevolg is dat je lichaamstemperatuur nog meer oploopt. Wanneer dit gebeurt, dan spreken we van een zonnesteek.

Wat doe je bij een zonnesteek?

Wanneer je merkt dat iemand een zonnesteek zou kunnen hebben, zet hem of haar dan onder een koele douche. Geen koude douche, want je bloedvaten staan door de warmte wijd open, maar vernauwen door de kou. Hierdoor kun je nog minder goed de warmte kwijt en vergroot je juist de kans op oververhitting. Wanneer een koele douche niet mogelijk is, dan kun je iemand ook met natte doeken proberen af te koelen.

Vervolgens is het belangrijk om de persoon wat te laten drinken. Geen grote hoeveelheden dat kan er voor zorgen dat iemand gaat braken. Leg vervolgens de persoon plat in een koele omgeving. Blijf er wel zelf bij. Op het moment dat iemand begint te braken, onrustig of verward is en/of het bewustzijn verliest bel dan 112.

Hoe voorkom je een zonnesteek?

• Drink voldoende, óók als je geen dorst hebt. Het advies is om bij warm weer minstens 2 liter water per dag te drinken. Wanneer je ziet dat je urine donkergeel is, zorg dan dat je extra (water) drinkt.
• Neem een flesje water mee als je op pad gaat.
• Draag dunne en lichte kleding en bescherm je hoofd met een pet of hoed.
• Blijf niet te lang in de zon, maar ga lekker in de schaduw zitten.
• Span je niet te veel in.
• Vul je zoutgehalte aan, dat kan gewoon door iets te eten.
• Vermijd de directe zon tussen 12.00 en 15.00 uur.

Bronnen: zorgnu.avrotros.nl, rodekruis.nl en menselijklichaam.nl