Wanneer moet je met duizeligheid naar de dokter?

Veel mensen zijn wel eens duizelig geweest. In de meeste gevallen is dat onschuldig en een voorbijgaand verschijnsel. Echter, soms is duizeligheid een gevolg of een signaal van een ernstige onderliggende aandoening, zoals bijvoorbeeld multiple sclerose. Wanneer moet je met duizeligheid naar de dokter?

Wat is duizeligheid?

Duizeligheid is een gevoel dat vaak lastig te beschrijven is. Vaak geeft men aan: last te hebben van onzekerheid bij het lopen, wazig zien, een licht gevoel in het hoofd, het gevoel dat de omgeving draait of het gevoel hebben het bewustzijn te verliezen.

Er bestaan verschillende vormen van duizeligheid. De 2 grootste vormen van duizeligheid zijn:

• Draaiduizeligheid.
• Duizeligheid zonder draaierig gevoel.

Draaiduizeligheid of vertigo

Bij deze vorm ervaart iemand dat de hele omgeving draait of dat het voelt alsof iemand zelf draait, valt of beweegt.

Symptomen draaiduizeligheid

• De omgeving lijkt zich te bewegen of te draaien.
• Zweten.
• Misselijkheid.
• Overgeven.
• Hoofdpijn.
• Gehoorverlies.
• Oorsuizen.

De klachten kunnen van enkele seconden tot weken duren.

Oorzaken van draaiduizeligheid

Draaiduizeligheid kan verschillende oorzaken hebben:

Problemen van het binnenoor

Ons evenwichtsorgaan ligt in het binnenoor en is gevoelig voor de stand van het hoofd en voor veranderingen van de snelheid van het hoofd. Er zijn verschillende binnenoorproblemen die draaiduizeligheid kunnen veroorzaken.

• BPPD
  BPPD staat voor benigne paroxismale positieduizeligheid en is een goedaardige duizeligheid die zo nu en dan optreedt door bijvoorbeeld: omhoog te kijken, voorover te buigen, of jezelf om te draaien als je ligt. Men gaat er vanuit dat een tijdelijke vorm van gruis in het evenwichtsorgaan de oorzaak is van deze duizeligheid. Echter, ook slijtage van het evenwichtsorgaan zou een rol kunnen spelen. Er is geen gehoorverlies en de klachten verdwijnen meestal spontaan na enkele weken.
• Ontsteking van het binnenoor
  Als gevolg van een ontsteking van het binnenoor kan een acuut optredende, heftige draaiduizeligheid ontstaan. Deze duizeligheid neemt langzaam, binnen enkele dagen tot weken, af. Men vermoedt dat het een ontsteking van het evenwichtsorgaan, evenwichtszenuw of de evenwichtskernen in de hersenen de oorzaak is.
• Recurrent vestibulopathy
  Bij deze aandoening treedt er aanvalsgewijs draaiduizeligheid en misselijkheid op, zonder gehoorverlies of oorsuizen. Deze aanvallen worden niet uitgelokt door bewegingen en duren een paar uur. De oorzaak is (nog) niet bekend. Maar het zou een voorstadium van Ménière of een vorm van migraine kunnen zijn.

Aandoeningen van het gezichtsvermogen

Denk hierbij aan een oogspierverlamming of wanneer het tijdelijk is, bij een nieuwe bril.

Aandoeningen van het zenuwstelsel

Duizeligheid kan een gevolg zijn van aandoeningen van het zenuwstelsel in de benen, bijvoorbeeld bij diabetes. Maar ook als gevolg van nekletsel, wat ontstaat na een ongeval of door artrose van de nekwervels.

Aandoeningen van de regelcentra in de hersenen

Duizeligheid kan ook ontstaan als gevolg van stoornissen van de regelcentra in de hersenen en hersenstam. Dit kan een gevolg zijn van doorbloedingsstoornissen, zoals bij hartritmestoornissen of een veranderende bloeddruk. Maar ook als gevolg van stofwisselingsstoornissen, zoals bij diabetes.

Diverse neurologische aandoeningen

Aandoeningen zoals migraine en multiple sclerose kunnen ook draaiduizeligheid veroorzaken.

Een tumor

Een brughoektumor is een zeldzame, goedaardige tumor op de zenuwschede van de gehoor- en evenwichtszenuw. Dit veroorzaakt in eerste instantie gehoorverlies en in en later stadium ook duizeligheid.

Vestibulaire paroxismen

Deze aandoening wordt gekenmerkt door korte, frequente aanvallen van draaiduizeligheid, die enkele seconden tot minuten kunnen duren en die wel tot 30 keer per dag kunnen optreden. De aanvallen kunnen getriggerd worden door hyperventilatie of door een bepaalde stand van het hoofd. Naast de duizeligheid kan iemand hierbij las krijgen van een vermindering van het gehoor aan één kant of er kan tinnitus optreden. Men vermoedt dat een samendrukking van de 8ste hersenzenuw aan de basis van deze problemen ligt.

Duizeligheid zonder draaierig gevoel

Meestal gaat het dan om een licht gevoel in het hoofd of het gevoel bijna flauw te vallen.

Oorzaken van duizeligheid zonder draaierig gevoel

In veel gevallen wordt er voor duizeligheid zonder draaierig gevoel geen exacte oorzaak gevonden. Mogelijke oorzaken zijn:

Angst

Angst kan leiden tot duizeligheid. Dat kan gepaard gaan met hyperventilatie en zweten. In de meeste gevallen heeft iemand dan een licht gevoel in het hoofd, maar is niet draaierig. Ook bij depressie treedt vaak duizeligheid op.

Bloeddrukdaling

Een daling van de bloeddruk bij het overeind komen na lang zitten of liggen, kan leiden tot een licht gevoel in het hoofd bij opstaan. Dit fenomeen noemt men orthostatische hypotensie en kan soms een bijwerking van medicatie zijn. Het is belangrijk rustig overeind te komen, eventueel met vasthouden, om zo vallen te voorkomen.

Hevige emotie

Wanneer iemand heel erg schrikt, pijn heeft of te lang recht op staat, dan kan dat leiden tot een bloeddrukval. Dit kan weer leiden tot duizeligheid. Meestal verdwijnen de klachten spontaan wanneer iemand een paar minuten op de grond gaat liggen met de benen omhoog.

Hartritmestoornissen

Wanneer het hart te weinig kracht heeft om voldoende bloed naar de hersenen te pompen, dan kan dat duizeligheid veroorzaken.

Te lage bloedsuikerspiegel

Wanneer er sprake van een te lage bloedsuikerspiegel (onder de 4 mmol/l) is, dan kan dit gepaard gaan met: zweten, trillen, hoofdpijn, moe zijn en duizeligheid. Dit kan onder andere ontstaan bij diabeten die een hypo hebben.

Bloedarmoede

Wanneer er sprake is van bloedarmoede, dan heeft iemand een tekort aan hemoglobine. Hemoglobine neemt in de longen zuurstof op en vervoert dit naar de weefsels en organen. Bij een tekort wordt er dus minder zuurstof vervoert. Symptomen die kenmerkend zijn voor bloedarmoede zijn onder andere: vermoeidheid, kortademigheid, snel zweten en duizeligheid.

Medicijnen

Bepaalde medicijnen waaronder plaspillen, geneesmiddelen tegen verhoogde bloeddruk, geneesmiddelen tegen angst of depressie en slaap- en kalmeringsmiddelen, sommige antibiotica, anti-epileptica kunnen ook duizeligheid veroorzaken.

Wanneer naar de dokter?

In de meeste gevallen is duizeligheid vrij onschuldig en gaat vaak vanzelf over. Echter, wanneer de duizeligheid vaak voorkomt, lang duurt of heel heftig is, dan kan dat niet alleen erg vervelend zijn het kan ook wijzen op een ernstige onderliggende aandoening. Dus wanneer moet je met duizeligheid naar je huisarts?

• Als je regelmatig duizelig bent.
• Wanneer de duizeligheid langer dan enkele minuten aanhoudt of heel ernstig is,
• Op het moment dat het compleet onduidelijk is waarom je duizelig bent geworden.
• Op het moment dat je je zorgen maakt.
• Wanneer de duizeligheid gepaard gaat met andere verschijnselen, zoals: gehoorverlies, oorsuizen, hartkloppingen, hoofdpijn, moeite met praten of slikken, verlammingsverschijnselen, dubbel zien of uitval van het gezicht.

Behandeling van duizeligheid

Er bestaat geen echte behandeling of medicijn tegen de duizeligheid zelf. In eerste instantie zal dus naar de oorzaak gezocht moeten worden zodat deze behandeld kan worden.
Helaas wordt er niet altijd een oorzaak gevonden. Dan zal het behandelen bestaan uit het zoveel mogelijk onder controle houden van de duizeligheid. Dit kan bijvoorbeeld door oefeningen te doen om de evenwichtsproblemen te compenseren, en de bijkomende klachten (zoals braken of misselijkheid) te verlichten met medicatie.

Vooral bij oudere mensen kan het belangrijk zijn om maatregelen te nemen om vallen te voorkomen.

Bronnen: elkerliek.nl, kno.nl en duizeligheidscentrum.nl