Mannen van 45 jaar en ouder lopen een verhoogd risico op het krijgen van prostaatproblemen. Echter, wanneer je prostaatproblemen hebt, wacht dan niet te lang om hiermee naar je huisarts te gaan. Welke prostaatproblemen zijn er en waarom moet je deze behandelen?
Functie van een prostaat
Iedere man heeft een prostaat. Het is een klier die een belangrijke rol speelt bij de voortplanting en in de onderbuik vlak onder de blaas om de plasbuis heen ligt. De prostaat maakt vocht aan en samen met de zaadcellen vormt dat vocht het sperma. In dat prostaatvocht zitten allerlei stoffen die de zaadcellen beschermen en hen in staat stellen om de eicel te bereiken en te bevruchten. Zo neutraliseert het onder andere de zure omgeving van de vagina en hierdoor kunnen de zaadcellen levend de baarmoeder bereiken.
Soorten prostaatklachten
Er zijn verschillende soorten prostaatklachten. De 4 meest voorkomende prostaatproblemen zijn:
Prostaatvergroting
De prostaat kan vanaf het 45ste levensjaar onder invloed van hormonen in grootte toenemen. De mate waarin kan per persoon verschillen. Dit wordt een goedaardige prostaatvergroting genoemd. Doordat de prostaat om de plasbuis heen ligt kan deze, naarmate hij groeit, de plasbuis vernauwen. Dit kun je merken doordat je: het gevoel hebt dat het plassen lastig gaat, een slappere plasstraal hebt of dat je niet goed uit kunt plassen.
Doordat de plasbuis vernauwt, moet de blaasspier harder werken om de urine naar buiten te werken. Het gevolg kan zijn dat de blaaswand hierdoor uitrekt, waardoor er na verloop van tijd urine in de blaas achterblijft. Hierdoor kunnen er blaasontstekingen ontstaan en problemen met de nieren, wanneer je dit niet behandeld.
Prostaatontsteking
Een veelvoorkomende aandoening aan de prostaat is een prostaatontsteking. Bij een prostaatontsteking is het klierweefsel van de prostaat ontstoken, meestal veroorzaakt door bacteriën die via de plasbuis tot in de prostaat dringen. De medische term hiervoor is prostatitis.
De klachten van zo’n ontsteking variëren sterk. Echter, pijn in de onderbuik en in het gebied van je blaas die vervolgens uitstraalt naar de rug en liezen is bij de meesten vaak aanwezig. Deze pijn kan sterk wisselen. Soms is de pijn hevig en op andere momenten is de pijn weer weg. Ook heeft men vaak plasklachten bij een prostaatontsteking. En dan specifiek: meer aandrang hebben om te plassen, vaker moeten plassen en het plassen kan branderig voelen.
Prostaatpijn
Pijn in het gebied tussen je balzak en je onderbuik die uitstraalt naar je liezen of je geslachtsorganen kan prostaatpijn zijn. De pijn kan brandend, trekkend, zeurend of een bijtende pijn zijn. Ook kun je hierbij last hebben van plasproblemen. Het opvallende is dat de klachten niet de hele tijd aanwezig zijn, maar in golven opkomen. Er zijn dus ook perioden waarin je geen klachten hebt.
Bij prostaatpijn weten we dat de prostaat opzwelt, in zijn eigen kapsel knelt en dat de pijn zo ontstaat. Wat de exacte oorzaak van deze opzwelling is, is niet duidelijk. Een bacterie is niet de oorzaak, maar er ontstaat een irritatie. Wel zien we dat de pijn vaker ontstaat bij kou, stress, zenuwen, alcoholinname, langdurig in dezelfde positie zitten en bij scherp gekruid voedsel.
In veel gevallen is bij prostaatpijn niets met de blaas of prostaat aan de hand, hoewel het een en ander wel vaker voorkomt bij mannen die eerder een prostaatontsteking hadden. Soms is hiervoor een behandeling met medicijnen nodig of een verwijzing naar de bekkenbodemfysiotherapeut.
Prostaatkanker
Wanneer er een kwaadaardige afwijking aan de prostaat is, dan is er sprake van prostaatkanker. Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. De kans op prostaatkanker neemt toe met de leeftijd.
Helaas is prostaatkanker in het beginstadium lastig te herkennen, omdat de ziekte dan nog geen klachten geeft. In een vroeg stadium is prostaatkanker wel te zien aan de stijgende PSA-waarde in het bloed. In een later stadium kun je last krijgen van vaak plasklachten gelijk aan die van een goedaardige prostaatvergroting. Een afwijking die veel oudere mannen treft. Wacht daarom met plasklachten niet te lang met een bezoek aan de huisarts.
Wat te doen bij prostaatproblemen?
Op het moment dat je plasklachten ervaart of pijnklachten hebt in het gebied tussen je balzak en je onderbuik die uitstraalt naar je liezen of je geslachtsorganen, neem dan op tijd actie door naar je huisarts te gaan. Helemaal op het moment dat je pijn hebt en deze klachten je belemmeren in het dagelijks leven. Je huisarts kan je vervolgens doorverwijzen naar een uroloog. Die is gespecialiseerd in prostaatklachten en kan door middel van verschillende onderzoeken de oorzaak van jouw klachten achterhalen.
Bronnen: Antonius Ziekenhuis, Radboud UMC en Amphia
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.