Hepatitis is een veelvoorkomende aandoening. Eén op de tweehonderd mensen is namelijk drager van een hepatitisvirus. Het veroorzaakt een ontsteking aan de lever en dat kan erg gevaarlijk zijn. Dus wat is hepatitis eigenlijk? Wat zijn de symptomen?
Wat is hepatitis?
Hepatitis is een ontsteking van de lever. Afhankelijk van de oorzaak van hepatitis onderscheiden we twee vormen:
- Niet-virale hepatitis.
- Virale hepatitis.
Niet-virale hepatitis
Wanneer de oorzaak geen virusinfectie is, dan spreken we van niet-virale hepatitis. Deze vorm kan worden veroorzaakt door:
- Auto-immuunziekte
Wanneer de hepatitis door een auto-immuunziekte wordt veroorzaakt, dan spreken we van auto-immuun hepatitis. Het lichaam maakt dan antistoffen aan die de eigen lever aanvallen. Het gevolg is dat de levercellen beschadigen en waardoor de lever ontstoken raakt. - Overmatig alcoholgebruik
Als gevolg van langdurig overmatig alcoholgebruik kan er leververvetting ontstaan. Wanneer er geen behandeling volgt, dan kan de leververvetting overgaan in leverontsteking. - NASH
NASH staat voor niet-alcoholische leverontsteking. Hierbij raakt de vetstofwisseling in de lever verstoord, waardoor vet zich ophoopt in de levercellen. De oorzaak van die verstoorde vetstofwisseling is een te groot aanbod van vetzuren in de lever. Deze vorm van niet-virale hepatitis kan vaak voorkomen worden door een gezonde leefstijl bestaande uit een combinatie van gezonde voeding en voldoende lichaamsbeweging. Het is gebleken dat deze vorm vaker voorkomt bij mensen met: overgewicht en obesitas, diabetes type II, verhoogde bloeddruk, afwijkingen van de vetstofwisseling en cholesterolstofwisseling. - Bepaalde medicijnen
Ook kunnen medicijnen zorgen voor schade aan de lever.
Virale hepatitis
Bij deze vorm is een virus de veroorzaker. Er is niet één virus dat hepatitis kan veroorzaken, maar 5 verschillende virussen. Vormen van virale hepatitis zijn:
Hepatitis A
Het hepatitis A-virus is de veroorzaker van deze vorm van virale hepatitis. In de meeste gevallen wordt dit virus overgedragen door voedsel en drinkwater dat besmet is met dit virus. Vaak is dit de minder ernstige vorm van hepatitis en lijkt vooral bij kinderen voor te komen. Jonge kinderen hebben er niet zo heel veel last, maar oudere kinderen en volwassen kunnen zich hierbij een lange tijd ziek voelen. Zij hebben symptomen zoals: vermoeidheid, misselijkheid, koorts, jeuk, buikpijn en geelzucht. Na verloop van tijd verlaat het virus het lichaam. Wie eenmaal hepatitis A heeft gehad, is voor de rest van zijn of haar leven immuun voor dit virus.
Hepatitis B
Hierbij is het hepatitis B-virus de oorzaak van de ontsteking van de lever. Het virus wordt overgedragen via bloed, injectienaalden en onveilige seks. Maar deze vorm kan ook tijdens de geboorte van een moeder op haar kind worden overgedragen. Bij ongeveer 90% geneest de ziekte binnen een half jaar vanzelf. Wanneer dat het geval is, dan spreken we van acute hepatitis B. Wanneer het niet vanzelf geneest, dan wordt het chronisch. Deze vorm blijft besmettelijk, ook nadat iemand is genezen. Ook na genezing kan de drager van het virus nog andere mensen besmetten. Sommige mensen merken helemaal niets van hepatitis B. Wanneer er wel klachten optreden, dan lijken die sterk op de symptomen van hepatitis B: misselijkheid, vermoeidheid, buikpijn, verminderde eetlust, geelzucht en soms jeuk.
Hepatitis C
Deze vorm wordt veroorzaakt door het hepatitis C-virus. Het is één van de meest voorkomende vormen van chronische leverontsteking. Iemand kan alleen besmet worden door bloed-bloedcontact. Vroeger konden mensen in Nederland besmet raken via een bloedtransfusie. Dit kwam omdat voor 1992 de bloedbanken het bloed niet controleerden op dit virus. Echter, de bloedbanken testen momenteel allemaal op hepatitis C. Het virus kan ook verspreiden wanneer mensen gezamenlijk injectienaalden gebruiken, zoals bij spuitende drugsgebruikers het geval kan zijn. Het virus kan jaren in het lichaam aanwezig zijn zonder klachten te veroorzaken. Een klein percentage van de mensen met acute hepatitis C heeft wel klachten waaronder:
- Vermoeidheid.
- Misselijkheid en overgeven.
- Verminderde eetlust.
- Een grieperig gevoel.
- Gewrichtspijn.
- Buikpijn boven in de buik aan de rechterkant.
- Geelzucht.
- Donkere urine.
- Licht gekleurde ontlasting (grijs-wit).
Helaas leidt acute hepatitis vaak tot chronische hepatitis. Bij de meeste mensen geeft ook deze vorm geen klachten, maar het kan wel leiden tot levercirrose. Dit is een ernstige beschadiging van de lever, waarbij gezond weefsel wordt vervangen door littekenweefsel. Uiteindelijk kan levercirrose overgaan in leverkanker. Chronische hepatitis C is goed te behandelen. Wanneer iemand behandeld wordt, dan is er een zeer hoge kans op genezing. Het genezingspercentage is bijna 100 als er geen sprake is van levercirrose, anders is de kans op genezing zo’n 80 tot 90 %. In Nederland komt hepatitis C bijna niet meer voor. In het buitenland is dit echter nog een reëel gevaar.
Hepatitis D
De oorzaak hier is het hepatitis D-virus. Het virus wordt overgedragen via bloed-bloedcontact en via onveilige seks. Besmetting kan alleen wanneer iemand op het moment van de besmetting ook drager van hepatitis B-virus is. De klachten die iemand ervaart lijken dan ook sterk op de klachten zoals bij hepatitis B, maar dan erger. Er bestaat helaas geen vaccin tegen deze ernstige leverziekte. Bij het merendeel van de patiënten gaat de acute vorm over in een chronische vorm met snel optredende levercirrose. Ook hier bestaat er een verhoogd risico op leverkanker.
Hepatitis E
Het E-virus is de oorzaak van deze vorm die in Nederland weinig voor komt. Hepatitis E is overdraagbaar via de weg ontlasting-mond. Vooral met menselijke uitwerpselen verontreinigd water is een belangrijke besmettingsbron. Wanneer iemand klachten krijgt, dan zijn deze vergelijkbaar met de klachten die horen bij Hepatitis A. In de meeste gevallen geneest iemand binnen één tot 4 weken, het lichaam ruimt het virus zelf op. Bij mensen met een verminderde weerstand ruimt het lichaam het virus niet vanzelf op, en kan het chronisch worden. Voor mensen die een transplantatie hebben gehad, geeft het RIVM het advies om geen producten te eten waar varkenslever in zit welke niet goed gegaard is. Denk hierbij aan paté en leverworst.
Bronnen: leverpatientenvereniging.nl, mlds.nl en gelreziekenhuizen.nl
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)