Voedselvergiftiging: waar moet je op letten?

Het is zomer en bijna iedere zomer zijn er incidenten met voedselvergiftiging op een festival, vakantie, picknick of gewoon thuis. Waar moet je op letten bij een voedselvergiftiging en hoe kun je een voedselvergiftiging voorkomen?

Wat is een voedselvergiftiging?

Een voedselvergiftiging is een maagdarminfectie waar je erg ziek van kunt worden en wordt veroorzaakt door het eten van voedsel of drinken van water dat besmet is met een bacterie of virus.

Bacterie

Meestal is een bacterie de boosdoener en dan vaak de ziekteverwekkers Salmonella, Campylobacter en Staphylococcus aureus. Deze bacteriën gedijen het beste in voedingsmiddelen met dierlijke eiwitten. Denk hierbij aan kip, eieren, runds- of varkensvlees, schaaldieren, melk en dergelijke. Bacteriën zijn van nature aanwezig in alle voedingsmiddelen, echter onder bepaalde omstandigheden kunnen ze zich zo enorm vermenigvuldigen dat ze de mens ook echt ziek kunnen maken.

Virus

Virussen, waaronder het norovirus, rotavirus of adenovirus, worden meestal op het voedsel overgedragen door iemand die zelf besmet is.

Symptomen voedselvergiftiging

In de meeste gevallen begint het vaak met hevige buikpijn of buikkrampen. Daarnaast kun je last krijgen van diarree, misselijkheid en overgeven.

Andere symptomen kunnen zijn:

• Hoofdpijn
• Koorts
• Draaierig of licht in je hoofd voelen
• Ziek voelen
• Bloed of slijm in de ontlasting.

Deze symptomen treden meestal op binnen drie tot 24 uur nadat je iets verkeerds gegeten hebt. Als dat het geval is, dan is de kans groot dat je een voedselvergiftiging hebt opgelopen. Meestal heb je één tot drie dagen last, echter in die dagen kun je je echt erg ziek voelen. Wanneer je langer dan drie dagen klachten ervaart, neem dan even contact op met je huisarts.

Behandeling voedselvergiftiging

In de meeste gevallen gaat het vanzelf voorbij, dus rustig afwachten totdat je je weer beter voelt. Rust en luisteren naar je lichaam is belangrijk. Daarnaast is water drinken van groot belang.

Voldoende drinken

Door de diarree en het overgeven is uitdroging misschien wel het grootste risico van een voedselvergiftiging. Daarom is het van groot belang dat je blijft drinken. Doe dat telkens in kleine hoeveelheden. Probeer bijvoorbeeld iedere tien minuten een paar kleine slokjes te drinken. Kies best voor water, thee of bouillon.

ORS

ORS staat voor Oral Rehydration Salts en het is een drankje waar suikers en zouten inzitten. Bij ernstige diarree heb je vaak meer dan alleen water nodig om het vochtverlies aan te vullen. Je darmen hebben namelijk ook suikers en zouten nodig om voldoende vocht op te nemen. Wanneer je ORS kiest, ook dan moet je voldoende water blijven drinken.

Medicijnen

Je kunt eventueel ook gebruik maken van medicijnen tegen de diarree. Denk hierbij aan middelen met het stopmiddel loperamide. Heb je naast diarree ook last van koorts of bloederige en slijmerige diarree dan mag je dit middel niet gebruiken. Dat geldt ook voor wanneer je zwanger bent of borstvoeding geeft. Ook is het beter wanneer kinderen jonger dan acht jaar dit niet nemen. Neem in deze gevallen contact op met je huisarts. Hij/zij zal je het juiste advies geven.

Voorkomen voedselvergiftiging

Om zoveel mogelijk te voorkomen dat je een voedselvergiftiging oploopt kun je de volgende maatregelingen nemen:

• Was je handen regelmatig. Tijdens het koken, maar ook wanneer je met rauw vlees werkt. In veel gevallen wordt voedselvergiftiging veroorzaakt door met bevuilde handen een stuk doorbakken vlees vast te pakken.
• Ruim de boodschappen direct op, en zet direct de spullen koel die in de koeling moeten. Bacteriën delen zich vele malen sneller op kamertemperatuur.
• Bewaar je eten niet te lang. Het is het beste om niet meer dan twaalf uur te laten tussen het klaarmaken van het voedsel en het eten ervan. In de tussentijd bewaar je de bereide maaltijd in de koelkast.
• Stel je koelkast in op 7°C of lager. 4 tot 5°C is ideaal.
• Check de houdbaarheidsdatum van voedingsmiddelen goed. Dat geldt zeker voor vis, vlees en schelpdieren.
• Zorg dat er geen contact plaatsvindt tussen rauwe voedingsmiddelen onderling.
• Werk hygiënisch in de keuken, dus was gebruikt materiaal goed af en maak gebruik van verschillende snijplanken en mesjes voor vlees, vis en groenten.
• Bak goed en zorg ervoor dat gemalen vlees, zoals hamburgers of gehakt, echt goed doorbakken is. Bak je een bijvoorbeeld een biefstuk, dan volstaat het om enkel aan de buitenkant goed te bakken om de bacteriën te doden.

Bronnen: Gezondheid en Wetenschap, Arts en Zorg en UMC Utrecht