Transvetten, gevaar voor je gezondheid?

Je hoort veel over vetten, dat er gezonde vetten zijn en ongezonde vetten. Maar nu hoor je dat er naast verzadigde en onverzadigde vetten nog een derde categorie is, te weten transvetten. Wat zijn transvetten eigenlijk en zijn ze dan goed of slecht voor je gezondheid?

Wat zijn transvetten?

Transvetzuren zijn een type onverzadigde vetzuren. In de volksmond worden transvetzuren transvetten genoemd. Er zijn transvetten die van nature voorkomen in producten en er zijn transvetten die ontstaan door bewerkingsprocessen van onverzadigde plantaardige oliën en vetten. Te weten het gedeeltelijk hard worden of hydrogenering van die vetten. Bij het volledig hard worden van onverzadigd vet ontstaan er geen vetzuren.

De industrie is gestart met het gedeeltelijk harden van vetten om de houdbaarheid te vergoten en om de structuur te verstevigen. Dit type transvetten is dus in ieder geval slecht voor de gezondheid.

Waar zitten transvetten in?

Het is niet altijd even gemakkelijk om te zien of een product transvetten bevat. In Nederland zijn fabrikanten namelijk (nog niet), verplicht om te vermelden hoeveel transvetten er in het product zit. In onder andere Amerika is dat al wel een verplichting.

Transvetten zitten veel in:

• Koekjes, bladerdeegproducten, gebakjes en cake.
• Gefrituurd eten in hard vet (snacks) en chips.
• Kant-en-klaar sauzen en mixen.
• Veel kant-en-klaar (diepvries) maaltijden.
• Snoep en zoetwaren.
• Melkpoeder.
• Soepen uit blik.

Hoe luidt het voedingsadvies?

Het advies van onder andere de Gezondheidsraad is om de inname van transvetten te beperken. Deze heeft het advies gegeven om niet meer dan 1% van de calorieën, die je dagelijks nodig hebt, uit transvet te laten komen.

Wanneer je bedenkt dat een vrouw gemiddeld 2.000 calorieën per dag nodig heeft en een man 2.500 calorieën per dag, dan komt dit neer op respectievelijk 2 gram en 3 gram transvet per dag.

Wat kunnen de gezondheidseffecten zijn?

Hart- en vaatziekten

Onderzoekers van de Vrije Universiteit van Amsterdam hebben aangetoond dat ook naast industrieel transvet nu ook natuurlijk transvet negatieve effecten heeft op het cholesterolgehalte in het bloed. Het effect van natuurlijk transvet is iets minder ongunstig dan van het industriële transvet maar nog steeds ongunstig. Een verhoging van het “slechte” LDL cholesterol ten opzichte van het “goede” cholesterol HDL is het gevolg wat een hogere kans op een hartinfarct geeft.

Verhoging van de kans op diabetes 2

Transvetten verhogen de kans op insulineresistentie en dat kan op de lange termijn weer leiden tot diabetes 2. Bij insulineresistentie word je ongevoelig voor het hormoon insuline. Andere gevolgen hiervan kunnen zijn: gewichtstoename, vermoeidheid, hoog cholesterolgehalte en soms slapeloosheid.

Overige effecten

Transvetzuren worden ook in verband gebracht met een verhoogde kans op allergieën, negatieve effecten op de ontwikkeling van een foetus, verhoogde kans op aderverkalking en obesitas.

Conclusie

Er bestaan nog behoorlijk veel onduidelijkheden over de schadelijkheid van transvetzuren. Er zal dus nog veel onderzoek naar gedaan moeten worden. Het totaal uitbannen van transvetten is lastig, aangezien ze van nature ook aanwezig zijn in bepaalde dierlijke producten. Maar eet zo vetarm mogelijk en vervang de verzadigde vetzuren voor onverzadigde vetzuren. Probeer vet vlees in te ruilen voor mager vlees en natuurlijk vis. Kook zelf met verse ingrediënten in plaats van te gaan voor het gemak en dus die kant-en-klaar maaltijden aan te schaffen. Zelf koken is niet allen gezonder het is nog veel lekkerder ook.

Bronnen: Voedingscentrum, Hartstichting