Het blijkt dat 3 op de 4 vrouwen tijdens de overgang last heeft van opvliegers. Een derde ervaart hier grote problemen van in het dagelijks leven. Wat is de oorzaak en wat kun je zelf doen om opvliegers te voorkomen?
De overgang
De overgang is een natuurlijk proces dat bij de meeste vrouwen tussen hun 45ste en 60ste jaar begint. De gemiddelde leeftijd is 51 jaar. Tijdens deze periode raakt de voorraad eicellen meestal op, waarbij ook de aanmaak van de vrouwelijke hormonen oestrogenen en progesteron. Hiermee komt dan een einde aan de vruchtbare periode van een vrouw.
De duur van de overgang is bij iedere vrouw verschillend. Gemiddeld duurt deze periode tussen de 6 en 7 jaar, maar hij kan wel tot 10 jaar duren. De overgang is officieel op het moment dat je een jaar lang geen menstruaties meer hebt gehad.
Een kwart van alle vrouwen krijgt tijdens de overgang klachten die het dagelijks leven behoorlijk kunnen verstoren.
Symptomen overgang
De daling van de aanmaak van oestrogeen en progesteron aangemaakt heeft een aantal gevolgen. Oestrogeen heeft namelijk invloed op veel functies in het lichaam. Denk hierbij aan: hart- en bloedvaten, botten, borsten en urinewegen. Symptomen van de overgang kunnen dan ook heel divers zijn. Mogelijke symptomen zijn:
- Onregelmatig bloedverlies
- Opvliegers
- Nachtelijk transpireren
- Hoofdpijn
- Slecht slapen
- Spier- en gewrichtspijn
- Prikkelbaarheid
- Geen zin in vrijen
- Somberheid
- Koude voeten/handen
- Gewichtstoename
- Beenkramp
- Droge huid
- Minder goed concentreren.
Ondanks het feit dat de overgang geen ziekte is, kun je er wel veel last van hebben in het dagelijks leven.
Opvliegers
Naast een onregelmatige menstruatie zijn opvliegers misschien wel het bekendste verschijnsel van de overgang. Het zijn plotselinge, heftige, kortdurende warmteaanvallen. Deze aanvallen gaan gepaard kunnen gaan met een rood gezicht, hevig transpireren en een wat koortsig gevoel. Sommige vrouwen hebben af en toe eens een opvlieger maar ondervinden daar weinig last van. Andere hebben er wel 20 keer op een dag las van en ze voelen zich daar erg ongemakkelijk bij.
Bij de meeste vrouwen duurt een opvlieger een paar seconden of minuten. Echter, sommige vrouwen kampen met opvliegers die een kwartier of halfuur aanwezig blijven.
Nachtelijk transpireren
Opvliegers kunnen in de nacht optreden met flinke transpiratie-aanvallen. Waardoor je minder goed kunt slapen waardoor moeheid en/of prikkelbaarheid kunnen ontstaan. Nachtelijk transpireren is dan ook een variant van een opvlieger.
De oorzaak van opvliegers en nachtelijk transpireren komt door een toename van het follikelstimulerend hormoon (FSH) tijdens de overgang. De FSH-toename veroorzaakt een verstoring van de temperatuurregulatie in de hypofyse. Hierdoor stijgt de temperatuur tijdens een opvlieger zo’n 3 graden Celsius.
Wat kun je zelf doen om opvliegers te voorkomen?
Voeding
Schrap koffie en thee. Het blijkt dat cafeïne een grote boosdoener is, het zou de hormonale fluctuaties die de overgang met zich meebrengt verergeren. Alcohol heeft een soortgelijk effect, net als sterk gekruid eten. Daarbij zouden voldoende gezonde vetten in je dieet kunnen helpen om opvliegers te helpen verminderen of voorkomen. Niet alleen goede vetten uit avocado’s, noten en olijfolie blijken een positief effect te hebben, maar ook omega 3-vetzuren uit vette vis.
Stop met roken
Als je rookt, dan is het verstandig om te stoppen met roken.
Let op de omgevingstemperatuur
Zorg dat de kamertemperatuur niet te hoog is en dat geldt ook voor je slaapkamer. In de zomer kan een ventilator of airco helpen om de kamer voldoende fris te houden.
Koel af
Aan het begin van een opvlieger kan het helpen om je gezicht met fris water te besprenkelen of door een coldpack (verkrijgbaar in de apotheek) in je nek te leggen. Deze kun je ook s ’nachts onder je kussen leggen. Wanneer je het warm krijgt, kun je het kussen omdraaien wat dan koel is.
Kleding
Draag verschillende lagen kleding in katoen of zijde, dan kan je gemakkelijk een laagje uittrekken op het moment dat je een opvlieger krijgt. De warmte moet namelijk weg kunnen.
Sporten
Een goede lichamelijke conditie door sporten en bewegen helpt. Vrouwen die minsten 3 keer per week gedurende maar 20 minuten sporten hebben in de meeste gevallen veel minder last van opvliegers.
Medicatie
Als dit allemaal niet helpt en de klachten zijn dusdanig ernstig dat het iemand beperkt in het dagelijks functioneren, dan kan de huisarts of gynaecoloog eventueel hormonale medicatie voorschrijven.
De bijwerkingen van oestrogenen kunnen heel verschillend zijn. Sommige vrouwen hebben last van vocht vasthouden en gespannen of pijnlijke borsten; deze verschijnselen zijn meestal afhankelijk van de dosis. Het nut van hormoongebruik bij klachten rond de overgang dient echter wel te worden afgewogen tegen de (kleine maar wel bestaande) risico’s op bijvoorbeeld borst- en baarmoederkanker, trombose, hart- en vaatziekten bij langdurig gebruik van deze hormonen.
Zoek hulp
Heb jij last van opvliegers? Zijn je klachten dusdanig dat het je dagelijks functioneren beperkt? En wil je snel en deskundig advies? Bij de online ZorgZus kun je snel terecht met al je vragen. Gespecialiseerde verpleegkundigen bieden je online professionele hulp, begeleiding & advies. Blijf niet met je klachten rondlopen!
De Online ZorgZus is een zusterorganisatie van Dokter.nl.
Bronnen: Stjansdal, Catharina Ziekenhuis en UMC Utrecht
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.
Ik heb de hele dag al last opvliegers om bepaalde tijden 9 uur 11 en 2 uur. En stand maakt niet uit hoe laat naar bed opvlieger. Wat kan ik beter dóen? gr mevrouw Doorackers
Probeer er achter te komen wat voor drinken of voedsel u een half uur van te voren heeft gebruikt. Zwarte thee, koffie en alcohol hebben een verhoogd effect op de opvliegers.
Drink veel water (2 liter per dag) of kruidenthee en als je niet zonder koffie kunt vervang deze dan door cafeïne vrije koffie.
Ook willen druppels van Dr. VOGEL nog wel eens verlichting geven. Succes!
Wat mij helpt is fenegriek en hop…’s morgens appelazijn gemengd met water.
Ik creëer opvlieger door teveel te eten..maag is te vol, en wanneer ik moet plassen en niet op tijd ga of kan gaan.
Dezelfde raadgevingen als 30 jaar geleden, wanneer komen jullie nu eens met wat nieuws wat dan ook echt helpt ? En vertel dan ook dat als je echt in de menopauze bent gekomen ( wat overigens maar 1 dag is , de dag dat je voorgoed niet meer ongesteld wordt) De rest heet post- menopauze. Als je pech hebt je wel tot je dood last kan houden van opvliegers! Ik ken dames van 80 jaar die daar nog last van hebben,
En oja .. waar blijft de raad om je bloeddruk en cholesterol te laten meten als je niet meer menstrueert? Je bescherming valt weg van het hormoon oestrogeen, waardoor je sneller hart- en vaatklachten krijgt.
Maak daar eens een bericht over, en niet van die domme nietszeggende adviezen.
Hier ben ik het volkomen mee eens. Dacht even laat ik t eens lezen. Wie weet zijn er nieuwe tips/inzichten. Mijn moeder heeft er tot ver in haar 70ste last van gehad
En de waarschuwingen waar je t over hebt zijn ook volkomen terecht.
Dank dat je dit zo hebt verwoord. Volkomen terecht.
Ik begrijp ook niet dat in de tijd waarin we leven dit niet al opgelost kan worden. Waardoor vrouwen een fijner levenskwaliteit kunnen hebben. Mijn vriendin is ook nog eens depressief daardoor, en kort voor de wagen, en dan ook nog eens die zweetaanvallen. Drijfnat en verkleed zich bijna vier keer per dag. Is het ook nog eens een tropenzomer. Zij slaapt slecht. Serieus! Dit staat mij misschien ook te wachten, ik ben drie jaar jonger dan zij. Maar ik kan niet geloven dat ze de hormoonhuishouding niet wat kunnen sturen waardoor het leven wat aangenamer kan verlopen. Mijn vriendin vindt zich zelf niet meer aardig en haar partner heeft het zwaar met haar buien. Een man begrijpt dit totaal niet! Dit zou niet meer moeten hoeven anno 2020. En dan de gezondheidsrisico’s wat mevrouw Wilj al eerder schreef. Ik dacht, ik lees dit en geef mijn vriendin tips. Ik kan er niks mee, sorry!
Ik ben 86 en heb nog last van op vliegers. Het was een ganse tijd gedaan en toen hoep terug naar af.
Er is wel een manier en dat zijn hormonen slikken. Helaas blijft de hardnekkige fabel hangen dat je daar borstkanker van krijgt ( overgewaait uit amerika en niet meer uit het systeem te krijgen, alleen gevaarlijk voor dames die het borstkanker gen hebben).
Alleen blijk je dan vooral opvliegers mee uit te stellen tot je stopt met de hormoonpillen, dus je stelt het uit, is dus ook geen echte oplossing, maar je bent wel een tijdje geholpen als het heel erg is of inderdaad in de zomer als het heet is.
Ik heb al 9 jaar last van opvliegers. Dat is gekomen door borstkanker op mijn 49 ste. Ik heb 5 jaar nolvadex genomen en nu 4 jaar later heb ik er nog last van.
Ik heb ook al alles geprobeerd het word steeds erger vooral ’s nachts heb ik ook nog wisselende diensten je Word dikker moet gewoon inslapers gebruiken anders zit ik de volgende dag weer met hoofdpijn. Ik ben nu 55 jaar ik ben er al jaren zoet mee. Sorry maar dan hebben de mannen het toch een stuk makkelijker want die snappen dit niet.