Het blijkt dat ongeveer 5 tot 10% van alle vrouwen last heeft van PCOS, en dat kan een grote invloed hebben op je leven. Wat is de oorzaak van PCOS, en hoe is deze aandoening te behandelen?
Wat is het Polycysteus Ovarium Syndroom?
Wanneer je last hebt van het polycysteus ovarium syndroom, dan groeien er meerdere kleine met vocht gevulde eiblaasjes in de eierstokken. Bij dit syndroom is zowel de groei als de rijping van de eiblaasjes verstoord. Deze verstoring komt, doordat de waarden van verschillende hormonen verhoogd of verlaagd zijn. Het follikel stimulerend hormoon is te laag om de eiblaasgroei te stimuleren, en het luteïniserend hormoon en het mannelijk hormoon testosteron hebben vaak een verhoogde waarde.
Symptomen van PCOS
Wanneer iemand 2 van onderstaande symptomen heeft, dan kan er sprake zijn van PCOS:
- Onregelmatig ongesteld
Wanneer je last hebt van PCOS, dan heb je een onregelmatige menstruatie. In de normale menstruatiecyclus treden er 13 tot 14 menstruaties op per jaar. Onregelmatig is hier minder dan 8 menstruaties per jaar, of helemaal geen menstruaties. Wanneer er sprake is van minder dan 8 menstruaties in een jaar dan spreken we van oligomenorroe. Wanneer de menstruaties helemaal uitblijven, dan spreken we van amenorroe. De eisprong treedt dan slechts af en toe op of blijft geheel uit. Hierdoor is iemand minder vruchtbaar. - Te veel testosteron
De waardes van het mannelijke hormoon testosteron kunnen verhoogd zijn. Dit is te merken aan acne, overbeharing op de kin, boven de lip, op uw borst, buik of rug. Maar ook hebben van kale plekken op het hoofd (zoals inhammen). - Meerdere cysten in de eierstokken
Heel veel vochtblaasjes in allebei de eierstokken. Dit wordt vastgesteld door middel van een inwendige echo.
Gevolgen van PCOS
Op de lange termijn kan PCOS voor de volgende gezondheidsproblemen zorgen. Er bestaat een verhoogde kans op:
- Suikerziekte (diabetes mellitus type II).
- Hart- en vaatziekten.
- Hoge bloeddruk.
- Baarmoederslijmvlieskanker.
In de meeste gevallen ontstaan deze gezondheidsproblemen na de overgang, en lijken samen te hangen met overgewicht en een verminderde gevoeligheid voor insuline. Wanneer de diagnose in een vroeg stadium kan worden gesteld, dan kan behandeling ervoor zorgen dat de gevolgen op de lange termijn verminderen.
Oorzaak van PCOS
Wat de exacte oorzaak van PCOS is, is (nog) niet bekend. Men gaat ervan uit dat er niet één oorzaak is maar dat meerdere factoren een rol spelen. Wat wel bekend is, is dat vrouwen met PCOS vaak overgewicht hebben.
Diagnose van PCOS
De diagnose kan worden gesteld door middel van een bloedonderzoek en een echoscopie. Uit het bloedonderzoek blijken de waardes van de hormonen en met de echoscopie wordt er gekeken of er eiblaasjes te vinden zijn op de eierstokken.
Behandeling van het PCOS
De behandeling van PCOS bestaat uit een aantal onderdelen:
Opwekken menstruatie
Wanneer de menstruatie langdurig uitblijft, dan zal men proberen om minstens 4 keer per jaar een bloeding op te wekken. Dit om het slijmvlies van uw baarmoeder af te stoten, hierdoor vermindert de kans op baarmoederslijmvlieskanker. Dit opwekken kan in de meeste gevallen met de pil.
Afvallen
Wanneer er sprake van overgewicht is, dan is afvallen de eerste keus. In veel gevallen herstelt de cyclus zich dan en ontstaan er weer eisprongen. Afvallen is niet makkelijk. Je huisarts of gynaecoloog kan je doorverwijzen naar een diëtist.
Verminderde vruchtbaarheid
Onvruchtbaarheidsbehandelingen bij vrouwen met PCOS zijn over het algemeen succesvol. Hiervoor kunnen de volgende behandelingen worden ingezet:
- Ovulatie-inductie (het stimuleren van de eierstok en het opwekken van de eisprong).
- IVF.
- Microchirurgische behandeling aan de eierstokken.
Let wel, deze behandelingen kunnen risico’s met zich meebrengen. Denk hierbij aan hyperstimulatiesyndroom, meerlingzwangerschappen en zwangerschapscomplicaties.
Overbeharing
De keuze om de overbeharing te behandelen hangt af van de ernst van de klacht. De beslissing is aan de patiënt zelf. Overbeharing kan komen door een teveel aan testosteron. Echter, vaker ligt het aan de gevoeligheid van de haarzakjes voor testosteron en is de waarde van testosteron normaal. Dan zal de overbeharing moeilijk te behandelen zijn.
Bij hardnekkige overbeharing kan iemand een lokale behandeling overwegen. Dit kan bestaan uit eenvoudig epileren, scheren of harsen, elektro-epilatie of laserepilatie. Bespreek wat mogelijk is met je arts en eventueel met een schoonheidsspecialiste of huidtherapeut. Laser epilatie is de nieuwste en de meest effectieve behandeling. Er kunnen echter alleen maar kleine oppervlakken worden behandeld.
Behandeling met tabletten is ook mogelijk, meestal wordt dan cyproteronacetaat gebruikt. Een zichtbaar resultaat moet pas na een periode van 6 maanden verwacht worden.
Acne
Acne die op volwassen leeftijd ontstaat kan een gevolg van PCOS zijn. In veel gevallen kan de pil de acne sterk verminderen. Wanneer dit niet voldoende helpt, dan kan een dermatoloog helpen. Je huisarts kan voor een doorverwijzing zorgen.
Tot slot
PCOS kan een grote invloed op je leven hebben. De onzekerheid of het zal lukken om zwanger te worden, de opgave om af te vallen, de vele ziekenhuisbezoeken tijdens de behandeling en misschien wel de veelvuldige teleurstelling dat een behandeling niet gelukt is. Probeer je te bespreken met familie en/of vrienden. Zij kunnen je steunen.
Snel en deskundig advies?
PCOS kan een grote invloed hebben op je leven. Wil je snel en deskundig advies over PCOS? Bij de online ZorgZus kun je snel terecht met al je vragen. Gespecialiseerde verpleegkundigen bieden je online professionele hulp, begeleiding & advies.
De Online ZorgZus is een zusterorganisatie van Dokter.nl.
Bronnen: umcg, radboud umc en umc utrecht
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)