Hevig menstrueel bloedverlies (HMB) is een medisch erkende aandoening. Maar hevig is natuurlijk een subjectief begrip. Daarom: 7 symptomen waaraan je HMB kunt herkennen. Plus een overzicht van de mogelijke behandelopties.
Hevig menstrueel bloedverlies
Hevig menstrueel bloedverlies (HMB) is een veel voorkomend gynaecologisch probleem. Veranderingen in de hormoonhuishouding zijn vaak de oorzaak. Dat verklaart waarom veel vrouwen er in de premenopauze mee te maken krijgen. Maar liefst 1 op de 5 vrouwen tussen de 35 en 55 jaar heeft dusdanige klachten dat een medische behandeling gerechtvaardigd zou zijn. Toch duurt het vaak jaren voordat vrouwen naar de huisarts gaan; als zij dit al doen. De coronacrisis werkt uitstelgedrag mogelijk nog verder in de hand. Dat heeft onnodige gezondheidsrisico’s tot gevolg. Aan HMB (ook wel menorragie genoemd) kan namelijk ook een andere aandoening ten grondslag liggen, zoals endometriose, adenomyose, PCOS, gynaecologische kanker, een infectie of een stollingsstoornis. Waaraan herken je HMB?
Wat zijn de symptomen van HMB?
1. Abnormaal bloedverlies
Het belangrijkste symptoom van HMB is uiteraard: abnormaal veel bloedverlies. Gemiddeld verlies je per menstruatie zo’n 5 eetlepels bloed; iets meer dan een borrelglaasje. Is er sprake van HMB dan is dit al gauw driekwart longdrinkglas of meer. Officieel houden gynaecologen een drempelwaarde van 120 ml aan.
2. Bloedproppen en stolsels
Menstruatiebloed bevat plasmine: een enzym dat bloedstolsels afbreekt. Soms komen met dat menstruatiebloed toch stolsels mee. Dat overkomt bijna elke vrouw wel een keer. Zijn grote bloedproppen of stolsels met het formaat van een flessendop of munt van vijf eurocent standaard bij elke menstruatie, dan kan er sprake zijn van HMB.
3. Hevige menstruatieklachten
Hevig menstruaal bloedverlies gaat vaak samen met een pijnlijke menstruatie ofwel hevige menstruatiekrampen die worden veroorzaakt door het samentrekken van de baarmoeder. Ook PMS-klachten komen vaak voor. De term PMS staat voor premenstrueel syndroom en is de verzamelnaam voor een breed scala aan lichamelijke en psychische klachten die vlak voor de menstruatie optreden, zoals hartkloppingen, hoofdpijn, buikpijn, gezwollen borsten, vocht vasthouden, angstgevoelens, prikkelbaarheid, huilbuien en nervositeit.
4. Korte cyclus & langdurige menstruatie
Bijna niemand heeft een menstruatiecyclus van exact 28 dagen. Alles tussen de 21 en 35 dagen wordt beschouwd als normaal. Daarvan is tussen de 3 tot 7 dagen sprake van bloedverlies. Karakteristiek voor HMB is een cyclusduur korter dan 21 dagen en de menstruatieduur langer dan 7 dagen.
5. Geregeld doorlekken
Bij een normale menstruatie heb je genoeg aan één menstruatieproduct (maandverband/tampon) dat om de 4-5 uur wordt verwisseld. Vrouwen met HMB hebben vaak dubbele bescherming nodig en moeten soms om het uur naar de wc en/of ‘s-nachts hun bed uit om doorlekken te voorkomen. Plotseling hevig ongesteld worden en ‘spotting’ (licht bloedverlies tussen twee menstruaties door) door veranderingen in de hormoonhuishouding zijn eveneens kenmerkend voor HMB. Vrouwen met HMB zijn daardoor altijd beducht op doorlekken.
6. Vermoeidheid door ijzertekort
Door hevig bloedverlies tijdens de menstruatie ontstaat vaak ijzertekort (bloedarmoede ofwel anemie). Als gevolg daarvan kunnen klachten ontstaan als lusteloosheid, duizeligheid, vlekken zien, stemmingswisselingen en vermoeidheid. Als het hemoglobinegehalte te laag is, vermindert de weerstand. Dat kan weer leiden tot bijvoorbeeld ziekteverzuim.
7. De agenda rondom de menstruatie plannen
Hevig menstrueel bloedverlies heeft een nadelige impact op de kwaliteit van leven: lichamelijk (vermoeidheid door ijzertekort), psychisch (angst voor doorlekken, schaamte) en sociaal (sportlessen en sociale afspraken moeten afzeggen of werk moeten verzuimen). Zodra menstruatieproblemen de agenda gaan bepalen, dan is het ‘code rood’. Ofwel: tijd om met de huisarts mogelijke behandelopties te bespreken en/of om doorverwijzing te vragen naar de gynaecoloog.
Tip: Houd ter voorbereiding op het consult een tijdje een menstruatiedagboek bij – of gebruik hiervoor een speciale app – om straks inzichtelijk te kunnen maken hoe bepalend de menstruatieklachten voor het dagelijks functioneren zijn.
Wat zijn de behandelopties bij HMB?
Hormoontherapie
Bij hevig bloedverlies wordt in eerste instantie vaak hormoontherapie, zoals de anticonceptiepil of het Mirena-spiraaltje, voorgeschreven. Hormonale geneesmiddelen met oestrogeen en/of progesteron (progestine) kunnen het baarmoederslijmvlies dunner maken en zo het hevige bloedverlies verminderen. Hormoontherapie is een tijdelijke oplossing; zodra je hiermee stopt komen de hevige menstruaties weer terug. Niet voor alle vrouwen is hormoontherapie een oplossing.
Verwijderen van myomen of poliepen
Myomen (vleesbomen) en poliepen kunnen hevige menstruatiebloedingen geven. Deze goedaardige gezwellen in de baarmoeder kunnen met behulp van een minimaal invasieve ingreep (bijvoorbeeld MyoSure) worden verwijderd; poliklinisch en onder plaatselijke verdoving. Myomen of poliepen verwijderen kan als er geen sprake is van een zwangerschap of onderliggend probleem, zoals een bekkeninfectie en/of afwijkingen aan de baarmoederhals of baarmoeder(hals)kanker. De behandeling staat een toekomstige zwangerschap niet in de weg.
Endometriumablatie
Voor vrouwen in de premenopauze zonder onderliggende medische problemen die HMB-klachten veroorzaken, is endometriumablatie (bijvoorbeeld NovaSure) een optie. Bij deze behandeling wordt de functionele laag van het baarmoederslijmvlies (endometrium) met elektrische energie verschroeid. Het baarmoederslijmvlies kan zich daarna niet opnieuw dik opbouwen met als gevolg: nauwelijks of helemaal geen bloedverlies meer.Endometrium (baarmoederslijmvlies) ablatie (verwijdering) kan poliklinisch en onder plaatselijke verdoving worden uitgevoerd. Bij een endometriumablatie blijft de hormoonhuishouding normaal functioneren. Je komt dus niet vervroegd in de overgang. Hoewel de baarmoeder behouden blijft, brengt zwanger worden na een endometriumablatie grote risico’s met zich mee. Deze behandeling kan dus alleen worden uitgevoerd als er geen kinderwens meer is. Anticonceptie blijft nodig tot aan de menopauze.
Baarmoederverwijdering
In sommige gevallen is een baarmoederverwijdering (hysterectomie) de enige oplossing om gynaecologische problemen het hoofd te bieden. Een baarmoederverwijdering is een ingrijpende operatie waardoor je – als ook de eierstokken worden verwijderd – meteen in de overgang komt. Ziekenhuisopname is vereist en de herstelperiode is enkele weken. Na een baarmoederverwijdering kun je uiteraard niet meer zwanger worden.
Zoek hulp
Heb jij last van hevig menstrueel bloedverlies? En wil je snel en deskundig advies? Bij de online ZorgZus kun je snel terecht met al je vragen. Gespecialiseerde verpleegkundigen bieden je online professionele hulp, begeleiding & advies. Blijf niet met je klachten rondlopen!
De Online ZorgZus is een zusterorganisatie van Dokter.nl.
Auteur
Deze tekst is gepubliceerd door Paula Kragten.
Journalist, auteur
Delen:
Wat was ik blij toen ik uit de overgang was. Nooit meer die pijn, dat doorlekken etc. Gelukkig was mirena er in de laatste jaren vöör de overgang. Die heeft mij goed geholpen.