Waardoor krijg je gevoelige tanden?

Je drinkt een glas koud water en ineens krijg je een korte scherpe pijnscheut die tot diep in de wortels van je tanden lijkt door te lopen. Waarschijnlijk heb je dan gevoelige tanden. Dit kan een onschuldige oorzaak hebben, maar er kunnen ook ernstige oorzaken aan ten grondslag liggen. Waardoor krijg je gevoelige tanden?

Ongeveer 45% van alle Nederlanders heeft wel eens last van gevoelige tanden. Hierbij reageren je tanden gevoelig op koude, warme, zure of zoete voeding of dranken. Sommige mensen zullen zelfs gevoeligheid van de tanden ondervinden tijdens het poetsen, met name als ze hun mond met koud water spoelen. De reden is dat het tandbeen (dentine) bloot is komen te liggen. Dat wordt normaal bedekt door glazuur of tandvlees. Tandbeen is minder hard en heeft een minder dichte structuur dan glazuur. In het tandbeen bevinden zich veel kleine kanalen (tubuli genoemd) welke richting de zenuwen lopen. De tubuli kunnen geprikkeld worden door aanraking met iets kouds, warms, zuur of zoets.

Oorzaken gevoelige tanden

Teruggetrokken tandvlees

Door teruggetrokken tandvlies komt het tandbeen bloot te liggen. Terugtrekkend tandvlees kan meerdere oorzaken hebben. Het tandvlees heeft de natuurlijke neiging om terug te trekken naarmate we ouder worden, dit proces kan versterkt worden door niet goed poetsen of door te hard te poetsen. Het ontstaan van teruggetrokken tandvlees is een proces wat nog niet volledig opgehelderd is, maar men is er wel van overtuigd dat het meerdere oorzaken heeft.

Te hard poetsen

Te hard poetsen of poetsen met een te harde tandenborstel, kunnen uiteindelijk ervoor zorgen dat het tandglazuur slijt. Ook dit kan terugtrekkend tandvlees veroorzaken, waardoor het tandbeen verder bloot komt te liggen.

Zuren

Sinaasappels, fruitsapjes, tomaten en dergelijke zitten bomvol vitamines en zijn gezond voor je. Echter, door de chemische inwerking van zuren kan het de glazuurlaag van je tanden en kiezen verwijderen. Wees dus matig met onder andere fruitsappen en zuur fruit, frisdranken zoals cola of sinas, jam, limonadesiroop, mayonaise, slasaus, sportdranken en wijn. Als je jouw favoriete zure voeding wilt blijven eten beperk dan de schade door niet direct erna je tanden te poetsen.

Bezoek aan de tandarts

Soms kan het werk dat de tandarts verricht, tijdelijke zorgen voor gevoelige tanden. Het gebit reinigen en polijsten, kronen vervangen of het restaureren van tanden kunnen allemaal leiden tot tijdelijke verhoogde gevoeligheid van je tanden.

Whitening producten

Er zijn veel producten op de markt die onze tanden witter maken. Dat kunnen bleekproducten zijn maar het kan ook een tandpasta zijn op basis van peroxide. Sommige mensen krijgen hier (tijdelijk) gevoelige tanden van. Het gaat weer weg als je stopt met het gebruiken van het product. Voor wie zijn tanden wil bleken kan dit het best in overleg met zijn tandarts doen.

Tandenknarsen

Glazuur is enorm sterk maar door tandenknarsen (bruxisme) of het op elkaar klemmen van tanden kan je glazuur in de loop van de tijd slijten waardoor de zenuwen in je tanden en kiezen kwetsbaarder worden. Rond de tandhals kan door het heen en weer buigen van de kiezen tijdens onder andere knarsen, stukken van het glazuur afspringen. Dit wordt abfractie genoemd. Om de schade te beperken is het belangrijk dat bruxisme zo snel mogelijk wordt vastgesteld en behandeld. Informeer bij je tandarts naar de mogelijkheden die er zijn.

Tandbederf

Geleidelijk tandbederf (cariës) stelt de wortel van je tand bloot aan allerlei irriterende factoren zoals warmte, koude, snoep en zelfs lucht. Een goede mondhygiëne, goed eten en regelmatig de tandarts bezoeken zijn de beste manieren om tandbederf tegen te gaan en je gebit in goede conditie te houden.

Behandeling van gevoelige tanden

Je kunt zelf een aantal dingen doen wanneer je last hebt van gevoelige tanden maar een aantal behandelingen kunnen alleen door een tandarts gedaan worden. Het bekendste middel dat je zelf kunt gebruiken zijn misschien wel de speciale tandpasta’s voor gevoelige tanden. Deze tandpasta’s hebben extra toegevoegde stoffen die de tandbeenkanaaltjes dicht(er) maken of die de zenuwprikkeling in deze kanaaltjes verminderen. Overige maatregelen die je zelf kunt nemen zijn:

• Bekijk je voedingspatroon en probeer zure voedingsmiddelen niet te gebruiken of anders zoveel mogelijk te verminderen.
• Neutraliseer het zuur door je mond te spoelen met water of melk nadat je iets zuurs hebt gedronken of gegeten.
• Poets je tanden pas een uur na het eten of drinken.
• Oefen niet teveel kracht uit met de tandenborstel.
• Naast het gebruik van een gefluorideerde tandpasta is het mogelijk om je mond dagelijks te spoelen met een neutraal mondwater met fluoride.

Uit recent onderzoek blijkt dat de altijd geadviseerde zachte tandenborstel geen positief effect heeft.

Wat kan de tandarts doen?

De tandarts zal aan de hand van je gebit kunnen beoordelen, waarom het tandbeen bloot is komen te liggen. Hij of zij zal je tips geven om verdere slijtage te voorkomen of te verminderen. Er bestaan ook middelen die de openingen naar tandbeenkanaaltjes dichtmaken. Je tandarts kan dit op de gevoelige tandhalzen aanbrengen.. Veel gebruikte middelen hiervoor zijn de fluoridelakken. In situaties met zeer veel weefselverlies en/of gevoelige tanden, kunnen en moeten er soms verdergaande behandelingen verricht worden zoals onder andere vullingen, wortelkanaalbehandelingen en in zeldzame gevallen het trekken van een tand of kies.

Wist je dit over gevoelige tanden?

• Ongeveer 45% van de bevolking heeft last van gevoelige tanden.
• Gevoelige tanden komen vooral voor bij mensen tussen de 20 en 50 jaar en dan het meest tussen de 30 en 40 jaar.
• Vrouwen lijken vaker last te hebben van gevoelige tanden dan mannen.
• Maar weinig mensen met gevoelige tanden gaan hiervoor naar de tandarts.
• Zure veroorzakers van gevoelige tanden zijn onder andere: appels, appelsap, cassis, citroenen, cola, jam, kiwi’s, limonadesiroop, mayonaise, sinaasappel(sap), sinas, slasaus, sportdrankjes en wijn.

Bronnen: mondhygienisten.nl en tandarts.nl