Chronisch slaaptekort is een groeiend probleem, met allerlei gevolgen zoals onder andere een verhoogde kans op diabetes en obesitas. Wat zijn alle gevolgen van een chronisch slaaptekort en vanaf wanneer zijn de gevolgen al merkbaar?
Hersenen en slaap
Gemiddeld heeft een mens 7 tot 9 uur slaap nodig, maar individuele verschillen zijn er natuurlijk altijd. De beste manier om er achter te komen of dat je voldoende slaapt is door goed te luisteren naar je lichaam en geest. Ongeveer 10% van de bevolking heeft last van (ernstige) slaapstoornissen, waaronder slapeloosheid valt. Dat staat los van het aantal mensen die chronisch te laat naar bed gaan. Redenen die hiervoor worden genoemd zijn onder andere de 24-uurseconomie, stress, ongezonde leefstijlen en kunstlicht.
Slaap is een dagelijks terugkerende toestand van lichamelijke rust. De spieren ontspannen zich en er is sprake van een laag bewustzijnsniveau. De hersenen blokkeren op dat moment alle prikkels uit de omgeving zodat de buitenwereld tijdelijk nauwelijks invloed heeft.
Slaap is nodig om gezond te blijven; slaapgebrek tast zowel de lichamelijke als de geestelijke gezondheid aan. Door slaaptekort functioneren de hersenen niet meer goed. Dit uit zich onder andere in aandachts- en concentratieproblemen en een trager reactievermogen. In de slaap verwerken de hersenen de indrukken die we overdag hebben opgedaan.
Gevolgen van chronisch slaaptekort
Wetenschappers geven aan dat de gevolgen van chronisch slaapgebrek al duidelijk merkbaar zijn bij dagelijks een uur te weinig slapen. De cognitieve functies gaan achteruit met als gevolg dat je minder alert bent, minder inzicht en een slechter geheugen hebt, een achteruitgang in de motorisch reacties ondervindt, je ongeremder bent, en je emotioneler gedrag vertoont. En de wetenschappers zijn het er over eens dat er op termijn zelfs structurele veranderingen in de hersenen te zien zijn.
Meer ongelukken
Volgens een voorzichtige schatting van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersongevallen, speelt bij 10 tot 15% van de verkeersongevallen vermoeidheid een rol. Wanneer je moe bent, neemt je concentratie af en reageer je minder snel. Daarnaast kun je sneller geïrriteerd raken, neemt je coördinatie af en verwerk je informatie langzamer. Deze punten zorgen ervoor dat je rijvaardigheid minder goed wordt. Van vermoeidheid word je een slechtere chauffeur.
Slechter geheugen
Er zijn steeds meer aanwijzingen dat slaap een belangrijke rol speelt bij het geheugen. Overdag slaan de hersenen binnenkomende informatie tijdelijk op in de hippocampus, waar bepaalde informatie het label ‘belangrijk’ krijgt. Tijdens de slaap wordt deze belangrijke informatie herhaald, gereorganiseerd en opgeslagen in het langetermijngeheugen, verdeeld over de hersenschors. De slaapperiode is hier een gunstige tijd voor omdat het lage bewustzijnsniveau voorkomt dat prikkels van buiten het proces verstoren.
Slechter leren
Slaap speelt een belangrijke rol bij denken en leren. Als je moe bent, kun je minder goed nadenken en je aandacht ergens bijhouden. Daarnaast ben je niet zo alter en het zorgt ervoor dat je je slechter kan concentreren. Ook het vermogen om problemen op te lossen neemt af. Allerlei aspecten die nodig zijn om de aangeboden leerstof op te kunnen nemen.
Gezondheidsproblemen
Met schat dat ongeveer 90% van de mensen die last hebben van slapeloosheid daarnaast ook nog een ander gezondheidsprobleem hebben. Dit omdat slaapstoornissen en chronisch slaaptekort de risico’s verhogen op het krijgen van een hartaanval en of hartfalen, een onregelmatige hartslag, een hoge bloeddruk, een beroerte of diabetes type 2.
Depressie
Volgens onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen, leidt chronisch slaaptekort tot veranderingen in de hersenen die een depressie kunnen laten ontstaan. De onderzoekers keken naar wat er gebeurde met de hersenen van ratten met een chronisch slaaptekort. Na een slechte nachtperiode keken ze naar de effecten van het slaaptekort op het serotoninesysteem. Verstoringen in het serotoninesysteem worden in verband gebracht met depressie. De hersenen van de ratten met slaaptekort, bleken minder gevoelig te worden voor de neurotransmitter serotonine. Deze verminderde gevoeligheid is ook aangetoond bij depressieve mensen. Bovendien bleken er bij de ratten met een slaaptekort, veranderingen op te treden in het hersengedeelte dat een belangrijke rol speelt bij stemmingen en emoties.
Versnelde huidveroudering
Langdurig slaapgebrek kan leiden tot meer fijne lijntjes, donkere kringen onder de ogen en een doffe huid. Wanneer je te weinig slaapt dan maken je bijnieren meer cortisol aan (ook wel bekend als het stresshormoon). Cortisol heeft negatieve effecten op je huid zoals: het verminderen van de productie van hyaluronzuur, waardoor je huid droger wordt en het beschadigt de barrièrefunctie van je huid. Daarnaast wordt het collageen in je huid stugger en kan er zelfs collageen worden afgebroken.
Gewichtstoename
Er zijn verschillende onderzoeken die aangetoond hebben dat weinig slapen het risico op overgewicht vergroot. Door te weinig te slapen maak je meer van het hormoon ghreline aan. Ghreline wekt de eetlust op. Heb je een slaaptekort, dan produceer je juist minder van het hormoon leptine. Dat zorgt ervoor dat je meer trek krijgt. Een ander gevolg van te weinig slapen is dat je erg vermoeid bent. Hierdoor heb je waarschijnlijk minder zin in sporten meer trek in energierijk voedsel.
Krimpen van hersenen
Uit een Engelse studie, van de universiteit van Oxford, blijkt dat slaaptekort nog een heel ander gevolg kan hebben. Te weinig slaap kan er voor zorgen dat je brein sneller krimpt. Uit het onderzoek blijkt dat de hersenen, van mensen die kampen met een slaaptekort, mogelijk sneller krimpen dan de hersenen van mensen met een goede nachtrust.
Conclusie
Slaap is erg belangrijk voor de hersenen. Als je slaapt dan herstelt en repareert het brein zich en het verwerkt de indrukken van die dag. Goed slapen bevordert een goed geheugen en het concentratievermogen. Een goede nachtrust is dus erg belangrijk. Wanneer je langere tijd last hebt van slaapproblemen neem dan eens contact op met je huisarts. Die kan je verder helpen.
Bronnen: scientias.nl, huffingtonpost.com en hersenstichting.nl
Doe hier de slaaptest van Dokter.nl!
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)
Het zou wat mij betreft ook heel erg helpen als maatschappelijk erkend wordt dat er “avondmensen” zijn die erg veel problemen hebben met op tijd naar bed gaan. De maatschappij is ingericht op “ochtendmensen” en dat zorgt voor veel ongemak bij een groot deel van de bevolking…
Hoi marijke, een ‘avond’ mens zoals jij het hierboven noemt is aangewend. Ik zelf ben ook een avond mens. Maar dit kan al tijdens de zwangerschap van jou al verkeerd gaan. Gewoon afbouwen. Elke week een half uurtje (of kwartiertje) eerder naar en uit bed. Dan komt het vanzelf. De ene heeft wel meer slaap nodig dan de ander. Maar avond en ochtend mensen kunnen ook ochtend en avond mensen worden. Ik ben een levendig voorbeeld!
Allemaal mooi verteld . maar wat als je chronische pijn hebt.
En daardoor bijna niet slapen kan.
Slaappillen zijn geen optie want de pijn komt er dwars door heen.
Pijnstillers van de zwaarste soort voorkomen ook de pijn niet.
Ik ben jaloers op al die mensen die heerlijk kunnen slapen.
Nu staat mij veel narigheid te wachten , als ik het artikel moet
geloven. lekker is dat die bangmakerij .
Jannie,
Ook ik heb het al jaren ,chronische pijn.
Wat duren die nachten gruwelijk lang
ik heb het al jaren.
slaap soms maar 3 a 4 uurtjes per nacht ,ben moe bij het opstaan.
en als ik eens een goede nacht heb,ben ik gewoon vanslag
@Rosa, het gaat om hoe je beter functioneert. Niet wat je er zelf aan kan doen. Het is echt niet te veranderen. De 1 kan makkelijker vroeg opstaan en de ander kan makkelijker fit wakker blijven tot erg laat. Daar gaat het om.
hallo jannie
ik weet hoe je je ongeveer moet voelen en leef ook met je mee
heb zelf ook chronische pijnen en zelfs de morfine helpt er niet tegen dus ik slaap ook slecht
ik ken je een raad geven lees niet teveel op internet want dan heb je echt geen leven
maar snap dat je een oplossing zoekt mischien is het een oplossing om een ker naar de neuroloog te gaan die kunnen ook een test doen om te kijken of je slaap door de pijn komt of niet en of ze er iets aan kunnen doen ik heb dat ook gedaan en moet zeggen dat ik er geen spijt van heb weet nu waar ik aan toe ben
Google eens het nieuwe wondermiddel CBD olie of tabletten. Misschien iets voor jou? Bij elke betere drogist te krijgen.
Vermijd alsjeblieft alle benzodiazepinen!Die werken al gauw niet meer en zijn hels om af te kicken.
Sterkte, D.
Ontspanning is een belangrijke basis voor een goede nachtrust ! Men heeft veel baat bij een “massage aan huis” in de avond .
Ik heb al jaren last van slaapstornis. Ik ben een halfjaar erg depressief en ben de laatste niet normaal aangekomen. Heb nu ook last van fybriomialgie. Hogespierspaning. Ik wist niet dat het slaapproblemen zo veel deed met je lijf en geest. Is ernstig en ik ben verbaasd dat de artsen nooit daarnaar vragen!!!! Ik word elke ochtend erg vermoeid wakker. Wat kan ik zelf eraan doen?? Ik hou niet van medicatie ik kan niet zo goed tegen medicatie. Tips zijn zeer welkom.
Slaapapneu misschien of iets dat je eet intoleranties van hebt gr
Dit is inderdaad niet leuk om te lezen. En ik herken veel dingen er in. Maar een oplossing word er niet gegeven. Ik slaap zeer slecht soms de hele nacht niet. Af en toe heb ik pijn, piekeren doe ik niet. Alleen kan ik niet slapen!!! Veel dingen geprobeerd maar zonder resultaat. Medicijnen gebruik ik niet daarvoor. Melatonine helpt ook niet. Overdag val ik wel eens 5 minuten in slaap op de gekste momenten. Daar word ik wel eens bang van.
Van jongs af aan ben ik een avond mens, mijn wekker gaat echter voor zes uur,dus met dan zes uur slaap zit er niet in. Daarnaast heb ik fibro en merk dat ik toch echt slaap te kort kon. Ik las in andere reacties een top die ik ga proberen uit te voeren.
Ik heb alles al gehad Dorothea. zelfs wiettthee.
Massage kan ik niet verdragen want dat doet ook pijn.
Helaas. zal er mee moeten leven.
Beste Mensen
Het slaapprobleem heb ik zelf ook ervaren.Ik heb op een gegeven moment de kop in de wind gegooid en ben begonnen aan Yogalessen.Dit begon me langzaam te helpen.Het leeg maken van de dagelijkse beslommeringen van je hoofd blijkt belangrijk te zijn.Ook ga ik regelmatig in de natuur wandelen .Ook maak ik regelmatig gebruik van sauna en stoombad.Dit alles heeft gezorgd dat ik nu een redelijke nachtrust heb gekregen.
Dank je m haytsma
Je heb gelijk. Oxycondon helpt ook niet echt meer . door dat je wen
aan deze pillen en eigenlijk zwaardere moet.begin ik niet aan.
Er vanaf komen is vreselijk. lukt bijna niet.
Ik ben wel 2 x aan mijn rug geopereerd. maar dat was weinig succesvol.
Het is denk neuropathische pijn. het is begonnen met een voortand.
Als je op internet kijk ga je toch dingen lezen die misschien mogelijk
helpen. b 12 te kort o a een tekort kan ook pijnen veroorzaken.
Maar een tekort schijn ik niet te hebben. vit d gebruik ik en magnesium
met een citraat verbinding, zodat het optimaal opneemt.
Maar al met al helpt het geen zak tegen de pijn. ja pijn in mijn portemonnee.
Pijn polie geweest. zenuwe blokkade etc.
Ik ben alleen niet bij de neuroloog geweest. Want je voel je op een gegeven moment een dokter hopper, van die naar die etc.
Ze weten het niet.
Ik neem jou tip terharte en ga kijken bij de neuroloog of die wat kan doen.
Hartelijk dank.
Rook een jointje ook al rook je niet neem 2, 3 heisjes voordat je gaat slapen en je bent zo weg.en het heeft geen bijwerkingen je haat he niet raar voelen alleen heel moe,heel af en toe willen doctoren dit ook nog wel aanraden als niks helpt.
In mijn tandartspraktijk kom ik regelmatig patienten tegen met spierpijnen,hoofdpijnen slapeloosheid.Heel vaak staat er naast het bed een DECT draadloze telefoon. Deze geeft ook als je niet belt elektrische en hoogfrequente straling. Ik geef dan het advies om deze DECT telefoon te vervangen door een telefoon met draad of de DECT telefoon te verwijderen uit de slaapkamer. En de elektrische wekker moet op een meter afstand van het bed gezet worden. Het resultaat ? Negentig procent van de klachten nemen fors af. Ook de migraine aanvallen worden minder. Zie http://www.stopumts.nl http://www.stichtingEHS.nl http://www.beperkdestraling.org en de facebookpagina van stichtingEHS onder straling te vinden.
Sinds 20 jaar enrstige slaapstoornissen… de eerste jaren werd RLS (restless legg syndrome) vastgesteld. Jaren heb ik me kunnen behelpen met Rivotril 1mg. Dan was het niet slapen er weer… terug slaapkliniek ( onderts al 4 keer opgenomen) waaruit blijkt dat ik ’s nacht evenveel hersenactiviteit heb dan overdag…. ik zei geef me daar dan kets voor…. zo werkt het blijkbaar niet, er zou niks voor zijn? Heb alles al geprobeerd in de voorbije jaren zelf coginitieve slaaptherapie heeftvgeen effect. Nu sinds 4 jaar reuma bechterew, en ik ben er naarstig van overtuigd dat ik dit heb gekregen door het jaren lang slaaptekort. Wat kan ik nog doen al veel geld uit gegevens aan vanalles en nog wat, al alles geprobeerd ben zowat radeloos!
Zeikerds
Geen plas probleem maar slaap probleem!
Hallo ik ben Dylan,
Ik heb een ochtendkrant en ik slaap gemiddeld 6 uur per nacht. Ik ben 15 jaar oud. Moet ik mijn slaapruimte veranderen of kan het niet zo veel kwaad denken jullie?
Mvg Dylan