Welke oogklachten krijg je van beeldschermwerk?

De computer is niet meer uit ons leven weg te denken. Maar het langdurig naar een beeldscherm kijken, kan wel leiden tot allerlei klachten. Vaak zijn deze klachten tijdelijk van aard, maar niet altijd. Welke klachten kun je allemaal krijgen?

Welke oogklachten kun je krijgen?

Nederlanders hebben vooral aan het einde van de dag, en tijdens het autorijden last van hun ogen. Een kleine 70% van deze mensen denkt dat deze oogklachten van tijdelijke aard zijn. Doordat steeds meer mensen tijdens hun werk of studie achter een beeldscherm zitten, zal dit aantal alleen maar toenemen. Wanneer je op tijd handelt, kan je de klachten van het werken achter de computer beperken.
Veel voorkomende klachten bij langdurig en vaak op een beeldscherm werken zijn: vermoeide, droge, geïrriteerde, prikkende en brandende ogen. Wazig zien aan het eind van de dag en je moeilijk kunnen focussen. Ook hoofdpijn is een klacht die bij veel mensen aan het einde van de dag voorkomt. Hoofdpijn kan ontstaan door spanning en verkramping van de nekspieren. Dit kan weer te maken hebben met de werkhouding, bijvoorbeeld als het hoofd gedurende langere tijd achterovergebogen of gedraaid gehouden wordt om een tekst te lezen.

Mogelijke oorzaken

Vermoeidheid van de ogen en andere klachten kunnen onder andere ontstaan door:

• Slecht leesbare tekst door spiegelingen op het scherm door lichtinval, te kleine letters en een trillend beeldscherm.
• Een te groot contrast tussen beeldscherm en omgeving (bijvoorbeeld de omgeving is te licht en het beeldscherm is te donker, of het beeldscherm is voor het raam geplaatst).
• Een verschil in afstand tussen beeldscherm, document en toetsenbord, waardoor de ogen voortdurend scherp moeten stellen.
• Aanwezigheid van andere aandoeningen die van invloed kunnen zijn op het zien, zoals suikerziekte (diabetes mellitus) en bepaalde aangeboren aandoeningen waarbij droge ogen optreden.
• Gebruik van bepaalde medicijnen die het ontstaan van droge ogen bevorderen zoals: plastabletten, anti-allergiemiddelen, middelen tegen hoge bloeddruk, bepaalde kalmeringsmiddelen en anti-depressiemiddelen (zie hiervoor de bijsluiter).

Bij oogklachten speelt ook de leeftijd een belangrijke rol. Wanneer je een leesbril hebt, dan kun je problemen krijgen bij het lezen van het beeldscherm, omdat die op een grotere afstand staat dan de normale leesdocumenten. Een leesbril is namelijk geschikt voor het lezen op 30 tot 50 cm afstand. Een bril voor veraf is voor het zien op een afstand verder dan 70 cm. Wanneer je beeldscherm op een andere afstand staat, dan kunnen er oogklachten optreden.

Een laptop maakt het erger

Het toenemende gebruik van laptops, tablets en smartphones zorgt voor een stijging van het aantal klachten. Steeds vaker geven bedrijven hun medewerkers een laptop in plaats van een vaste computer. Echter, het beeldscherm van een laptop is niet los te koppelen van het toetsenbord en staat daardoor vaak laag. Hierdoor moeten de nek en de rug ver gebogen worden. Ten opzichte van een beeldscherm en toetsenbord met normale afmetingen kunnen spier- en gewrichtsklachten versneld optreden door het onjuist gebruik van een laptop.

Het beeldscherm van een laptop is vaak kleiner en de lettertekens worden misschien iets minder scherp weergegeven dan op een vaste computer. Dit is extra inspannend voor de ogen wat dan eerder kan leiden tot klachten als vermoeide, branderige en pijnlijke ogen.
Het advies is om bij langdurige werkzaamheden gebruik te maken van een laptopstandaard met losse muis en toetsenbord. Over de effecten van tablets en smartphones voor het werk is nog onvoldoende bekend om gerichte adviezen te geven.

Tips om oogklachten te vermijden

Naast de wettelijke normen, kun je zelf de kans op klachten verkleinen door het volgende te doen:

• Wissel computerwerk af met andere taken.
• Werk, bij intensief computergebruik, niet langer dan 4 uur per dag achter een scherm.
• Controleer of het beeldscherm op de goede afstand staat (tussen 50 en 70 cm),
• Maak meer gebruik van sneltoetsen in plaats van de muis.
• Probeer lichtcontrasten (invallend zonlicht, felle verlichting, etc.) te beperken: je ogen moeten zich dan steeds op een wisselende hoeveelheid licht instellen, en dat is erg vermoeiend is. Vooral als het beeldscherm ver weg staat of spiegeling optreedt op het scherm.
• Laat met enige regelmaat je ogen testen wanneer je een bril draagt of boven de 40 jaar bent
• Over het algemeen leest een scherm met donkere letters tegen een lichte achtergrond het gemakkelijkst.
• Wellicht biedt een speciale beeldschermbril uitkomst wanneer uit het oogonderzoek blijkt dat dit nodig is.

Zijn er andere gevolgen voor je gezondheid?

In het begin werd computerwerk gezien als de oorzaak van vele gezondheidsklachten, zoals staar, nadelige beïnvloeding van zwangerschappen en huiduitslag. Echter, er zijn een behoorlijk aantal wetenschappelijke onderzoeken gedaan om vast te stellen of bijvoorbeeld elektromagnetische velden (EMF) gevolgen hebben voor de gezondheid.
Deze onderzoeken wijzen er volgens De Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organisation; WHO) op dat niet de elektromagnetische velden, maar dat de werkomgeving een bepalende factor, kan zijn voor de met het gebruik van beeldschermen gepaard gaande gezondheidsschade.

Daarnaast blijkt uit onderzoeken dat er ook geen verband bestaat tussen het werken met beeldschermen en het optreden van staar of andere oogziekten.

Bronnen: beroepsziekten.nl en oogfonds.nl