Kun je staar voorkomen?

Wanneer de oogaandoening staar niet wordt behandeld, dan kan dit leiden tot ernstige slechtziendheid. Wat zijn de symptomen en kun je staar voorkomen?

Wat is staar?

Staar, ook wel bekend als cataract, is een vertroebeling van de ooglens. In je oog, achter je pupil, ligt de ooglens. Hierdoor komt het licht en valt op je netvlies zodat we beelden scherp kunnen zien. Bij staar is die ooglens troebel, waardoor het licht niet op een goede manier het netvlies bereikt en je minder scherp of waziger gaat zien.

Symptomen van staar

De meest voorkomende klachten van staar zijn:

• Wazig zien, van zowel dichtbij als veraf
• Kleuren lijken minder helder
• Onderscheiden van contouren wordt moeilijker
• Contrasten kun je minder goed zien
• Dubbelzien, wanneer je met één oog kijkt
• Last hebben van fel licht en schitteringen
• In het donker minder goed kunnen zien.

Het is van belang om bij beginnende staar naar je huisarts te gaan.

Oorzaken van staar

Leeftijd

De meest voorkomende oorzaak is leeftijd. Als gevolg van een normaal verouderingsproces neemt de doorlaatbaarheid van het lenskapsel af. Hierdoor wordt de rest van je ooglens minder goed van zuurstof en voedingsstoffen voorzien. Het blijkt dat staar de hoofdoorzaak is van slechtziendheid bij mensen van 55 jaar en ouder. Boven 75 jaar zou bijna iedereen in meer of mindere mate aan staar lijden.

Aangeboren

Staar kan aangeboren zijn, maar dit komt gelukkig zelden voor. Mogelijke oorzaken zijn een infectie van de moeder, denk hierbij aan rode hond of toxoplasmose, of het gebruik van bepaalde geneesmiddelen tijdens de zwangerschap.

Door een trauma of ziekte

• Diabetes
  Mensen met diabetes hebben een grotere kans op het krijgen van staar. Als gevolg van diabetes kunnen de kleine bloedvaatjes in je netvlies beschadigen en vernauwen. De bloedvaatjes kunnen verzwakken en gaan lekken, waardoor je ooglens te weinig zuurstof krijgt.
• Hoge bloeddruk
  Ook een hoge bloeddruk zou de kans op het krijgen van deze oogaandoening vergroten.
• Oogaandoeningen
  Andere oogaandoeningen zoals glaucoom, uveïtis of na een andere oogoperatie kunnen staar veroorzaken.

Medicijngebruik

Chronisch gebruik van corticosteroïden kan staar veroorzaken.

Hoe staar voorkomen?

Er zijn een aantal risicofactoren die je kunt vermijden:

• Overmatige blootstelling aan Uv-licht (zon) verhoogt de kans op het ontwikkelen van deze aandoening. Daarom zien we in Zuiderse landen meer mensen met vroegtijdig ouderdomsstaar. Bescherm daarom je ogen tegen de zon door een goede zonnebril te dragen. Vooral een zonnebril met een UV index van bij voorkeur drie of vier.
• Verschillende studies hebben aangetoond dat roken het risico op het ontwikkelen van staar sterk verhoogt. Roken zorgt namelijk voor een snellere veroudering van je ooglens. Dus wanneer je rookt, probeer dan te stoppen.
• Overmatig alcoholgebruik is ook een risicofactor. Wanneer je drinkt, drink dan met mate.
• Probeer verwondingen aan het oog te vermijden, door bijvoorbeeld tijdens het sporten aangepaste bescherming te dragen.
• Wanneer je last hebt van diabetes, controleer dan goed je bloed. Bij diabetes type I zal je begeleidend arts ook een jaarlijkse controle bij de oogarts adviseren.
• Gezond voedingspatroon lijkt natuurlijk een inkopper, maar een groente- en fruitarm dieet verhoogt het risico. Eet dus dagelijks voldoende groente en fruit.

Behandeling

Er is maar één behandelmethode en dat is een operatie. Ieder jaar ondergaan meer dan 150.000 Nederlanders een staaroperatie. Bij deze operatie wordt de troebele ooglens verwijderd en vervangen door een heldere kunstlens. Wanneer je aan beide ogen last hebt, dan zal er minimaal één maand tussen beide operaties zitten.

Na een operatie ervaren de meeste mensen een sterke verbetering van de gezichtsscherpte, maar het is ook veel makkelijker om diepte en contrast te onderscheiden.

De operatie gebeurt op de dagbehandeling en zal in de meeste gevallen zo’n 15 minuten duren.

Bronnen: Oogvereniging, Maxima MC en Meander MC