Knoflook; wat is de heilzame werking?

Knoflook kennen we allemaal als smaakmaker, maar knoflook dient al sinds mensenheugenis een medicinaal doel. Het zou de bloeddruk verlagen, goed voor het hart, de bloedvaten en het cholesterol zijn, tegen koude handen en voeten werken en het geheugen en de vitaliteit verbeteren. Maar de vraag is, houdt dat vandaag de dag nog stand?

Al heel lang worden er aan knoflook geneeskrachtige eigenschappen toegewezen. In het derde millennium voor Christus geloofden de Egyptenaren al in de stimulerende en geneeskrachtige werking van knoflook. De Chinezen, de oude Grieken en ook de Romeinen gebruikten al knoflook tegen allerlei kwaaltjes zoals infecties, wondjes en zweren, zwakte en tumoren.

Helende werking van knoflook

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van knoflook? Wij hebben er een aantal op een rij gezet:

Tegen infectieziektes

Knoflook helpt, volgens de diverse literatuur, tegen Stafylokokken, Streptokokken en Brucella. In 1858 constateerde de heer Louis Pasteur, nadat hij knoflook in een petrischaaltje had gedaan dat de omringende bacteriën werden verwoest. De antibacteriële werking zou vooral te danken zijn aan Allicine. Allicine reageert met diverse enzymen van bacteriën die daardoor beperkt of onwerkzaam worden. Het bewijs dat knoflook vanwege deze eigenschap in het menselijk lichaam effectief kan worden ingezet is helaas beperkt. De maagzweer veroorzakende bacterie Helicobacter pylori wordt in de reageerbuis vernietigd door knoflook, maar uit onderzoek bij mensen blijkt dat knoflook hier niet of nauwelijks toe in staat is in de maag.

Goed voor ons hart

Het gebruik van knoflook wordt vaak in verband gebracht met een verlaagd risico op hart- en vaatziekten. Verschillende studies doen vermoeden dat knoflook bij kan dragen tot een normalisatie van de plasmalipiden en een vermindering van de bloeddruk, het bloedglucosegehalte en de bloedstolling. Knoflook zou de bloedstolling remmen en bloedstolsels oplossen, zou bloedverdunnend en vaatverwijdend werken net als bloeddruk- en cholesterolverlagend.

Maar uit recente studies en analyses blijkt dat knoflook mogelijk maar een zeer beperkt hypolipemiërend (daling van het vetgehalte), effect heeft dat bovendien niet constant en blijvend lijkt te zijn. Er zou ook onvoldoende bewijs zijn voor een bloeddrukverlagend effect van knoflook bij de mens. Misschien kunnen diabeten wel voordeel halen uit de antioxidantwerking van specifieke componenten van knoflook die de oxidatieve stress, en als bijgevolg ook de chronische complicaties van diabetes, kunnen helpen beperken. De antioxidantwerking van bepaalde zwavelverbindingen in knoflook heeft misschien ook een positief effect op de oxidatie van LDL-lipoproteïnen en op de gezondheid van de endotheelcellen.

Werkt tegen kanker?

In een rapport van de “World Cancer Research Fund” (WCRF), is aangegeven dat een hogere inname van knoflook, waarschijnlijk een verlaagd risico heeft op colonkanker. Uit dieronderzoek blijkt dat de anticarcinoge effecten mogelijk toe te schrijven zijn aan sommige zwavelverbindingen. Allylsulfiden zouden de vorming van colontumoren alsook de celgroei ervan kunnen verhinderen.

Kritiek op onderzoeken naar knoflook

De kritiek die continu terugkomt op de verschillende onderzoeken naar knoflook is dat de meeste opgezette studies onnauwkeurigheden vertonen. De methode welke gekozen wordt is vaak twijfelachtig, de onderzoekperiodes en onderzoekpopulaties verschillen vaak en vaak worden er verschillende vormen van knoflook gebruikt, waarvan de samenstelling niet altijd duidelijk is. Dat alles maakt het lastig om de uitkomsten te vergelijken en interpretaties te maken over de mogelijk werkzame stoffen in knoflook.

Om meer onderbouwde aanbevelingen te kunnen doen, is meer goed opgezet klinische onderzoek nodig. Daarnaast zijn veel onderzoeken naar knoflook enkel getest op dieren en niet bij voldoende grote groepen mensen.

Bijwerkingen van knoflook

Er zijn mensen die maagklachten kunnen krijgen van het eten van veel knoflook (wat veel is dat verschilt van persoon tot persoon. Maar het kan ook schade opleveren aan de rode bloedcellen, de darmflora beschadigen, de opname van voedingsstoffen in de darmen remmen en de leverfunctie verminderen. Daarnaast zijn er meer onschuldige bijwerkingen zoals een specifieke ademgeur en soms zelfs een bepaalde lichaamsgeur. Misselijkheid, winderigheid en brandend maagzuur kunnen ook bijwerkingen zijn van het eten van knoflook. En daarnaast zijn er ook mensen die allergisch zijn voor het eten van knoflook.

Conclusie

Er zijn dus aanwijzingen voor kleine positieve effecten van knoflook op de gezondheid. Daarnaast kan knoflook, zoals andere aromatische kruiden en specerijen, waarschijnlijk ook nog wat antioxidanten en andere bioactieve stoffen aanbrengen die kunnen bijdragen tot een goede gezondheid. Mogelijk blijft deze bijdrage wel wat beperkt omdat we ook van knoflook meestal maar kleine hoeveelheden in de maaltijden gebruiken. Al met al is er voorlopig nog te weinig degelijk wetenschappelijk onderbouwd bewijs. Aan de andere kant baat het niet dan schaadt het niet. Daarnaast vinden erg veel mensen knoflook een heerlijke smaakmaker.

Bronnen: Healthline en Medical News Today