Nierschade voorkomen

Wanneer je nieren niet goed meer werken, dan merk je daar in het begin weinig van. De klachten ontstaan namelijk pas op het moment dat je nieren nog maar voor 30% werken en dat kan grote gevolgen hebben. Onze nieren zijn enorm belangrijk. We hebben ze nodig om te leven. Het is dus van groot belang om nierschade te voorkomen.

Functie nieren

Onze nieren spelen een grote rol in ons lichaam. Je kunt grofweg 5 aspecten aanwijzen in ons lichaam waar onze nieren een rol in spelen:

• Werken als een filter en zorgen ervoor dat de afvalstoffen in ons bloed worden verwijderd via de urine.
• Zorgen voor genoeg vocht en zout in je lichaam.
• Ze maken een aantal hormonen in ons lichaam aan die een belangrijke functie hebben, zoals renine, dat een rol speelt bij het regelen van de bloeddruk en erytropoëtine dat de aanmaak van rode bloedlichaampjes stimuleert.
• Omzetten van vitamine D in een actieve vorm, om zo de opname van calcium uit de darmen te bevorderen en daardoor de botten sterk te houden.
• Zorgen voor een evenwicht in de zuurgraad van het lichaam.

Oorzaken nierschade

Ongeveer 1 op de 16 mensen in Nederland hebben chronische nierschade. Bij nierschade zijn de nierfilters kapot, waardoor de nieren minder goed werken. Nierschade kan ontstaan door:

Hoge bloeddruk

Hoge bloeddruk en nierschade versterken elkaar. Zo is een hoge bloeddruk één van de meest voorkomende oorzaak van nierschade. Echter, tegelijkertijd gaat de bloeddruk door nierschade verder omhoog, omdat beschadigde nieren minder goed de bloeddruk kunnen regelen. Wanneer je structureel last hebt van een hoge bloeddruk, dan komt er te veel druk te staan op de wanden van de bloedvaten. Daardoor komt er ook te veel druk te staan op de nierfilters, waardoor deze beschadigd raken.

Diabetes

Diabetes is, net als een te hoge bloeddruk, één van de meest voorkomende oorzaken van nierschade. Nierschade door diabetes heet ook wel nefropathie. Het is een ernstige complicatie en ontstaat bij ongeveer 30% van de mensen die diabetes hebben. De schade ontstaat doordat de hoge bloedglucosewaarden als gevolg van de diabetes schadelijk zijn voor de bloedvaten in je nieren en de nierfilters.

Medicijngebruik

Bepaalde pijnstillers als ibuprofen, naproxen en diclofenac (NSAID’s). Deze kunnen nierschade veroorzaken of verergeren. Aan de andere kant is het ook zo dat onze nieren medicijnen uit ons lichaam verwijderen. Wanneer je nierschade hebt, dan gaat dit verwijderen langzamer. Hierdoor blijven medicijnen langer in je bloed, waardoor de dosis in je bloed hoger kan zijn dan gewenst.

Nierziekten

Er zijn ook veel nierziektes die nierschade kunnen veroorzaken, waaronder cystenieren en de ziekte van Alport. Maar ook een nierfilterontsteking, wat kan komen door een ziekte in de nieren (bijvoorbeeld IgA-nefropathie), of door een ziekte ergens anders in het lichaam (bijvoorbeeld SLE) kan schade veroorzaken.

Leefstijl

Een ongezonde leefstijl veroorzaakt niet direct schade aan je nieren. Echter, de kans op het ontwikkelen van schade wordt hierdoor wel groter. Zo krijg je door het eten van te veel zout een hoge bloeddruk. Door te roken beschadig je de bloedvaten naar én van je nieren, waardoor slagaderverkalking kan ontstaan. Roken is echt een sterke risicofactor voor nierschade. Ook overgewicht kan voor schade aan je nieren zorgen. Wanneer er sprake is van overgewicht, dan moet je hart harder werken om ervoor te zorgen dat het bloed wordt rondgepompt. Hierdoor wordt je hart groter, neemt je bloedvolume toe en stroomt er meer bloed door je nieren. De nieren moeten hierdoor ook harder werken en kunnen overbelast raken met nierschade als gevolg.

Onbekend

Bij 10 tot 20% van de mensen met nierschade is de oorzaak onbekend.

Symptomen nierschade

Je merkt lang niets van nierschade. Symptomen en klachten die kunnen wijzen op nierschade lijken vaak op alledaagse symptomen en klachten. Mogelijke symptomen van nierschade zijn:

• Vermoeidheid
• Huidklachten
• Jeuk
• Misselijkheid
• Spierkrampen
• Sneller ziek
• Vruchtbaarheidsproblemen.

Niet iedereen krijgt alle symptomen. Dit is echt afhankelijk van de oorzaak en is per persoon verschillend.

Nierschade voorkomen

Zoutbewust eten

Het blijkt dat ongeveer 85% van alle Nederlanders te veel zout eet, vaak zonder daar van bewust te zijn. Kijk goed op verpakkingen om te zien hoeveel zout er in een product zit en vergelijk de etiketten van verschillende producenten. Zo kan het ene merk veel meer zout bevatten dan het andere merk. Kook daarnaast ook zoveel mogelijk vers. In kant-en-klaar maaltijden zitten vaak boordevol zout. Net als pizza’s, pastasaus uit een pakje of een potje. Dus probeer zoveel mogelijk verse groenten en fruit te gebruiken, voeg geen zout aan het eten toe, maar gebruik kruiden als smaakversterker.

Rook niet

Roken is een grote bedreiging voor je nierfunctie. Dus stop met roken, wanneer je dat nog doet.

Eet weinig drop

Door het eten van veel drop kan je bloeddruk stijgen. Dit komt niet door het zout in drop, maar door het bestandsdeel: glycyrrhizine. Deze stof geeft drop de zoete en karakteristieke smaak. Dit stofje beïnvloedt tevens de werking van je nieren. Het geldt voor zowel zoute- als zoete drop.

Let op je gewicht

Zorg dat je een gezond gewicht hebt, omdat overgewicht chronische nierschade kan veroorzaken. Let hierbij ook op je middelomtrek. Hierbij adviseert de WHO de volgende grenswaardes: Bij een omtrek middel ≥94 cm bij mannen en ≥80 cm bij vrouwen is de grenswaarde waarbij het gewicht niet meer mag toenemen en bij een omtrek middel ≥102 cm bij mannen en ≥88 cm bij vrouwen is de grenswaarde waarbij gewichtsafname wordt aanbevolen.

Bronnen: Nierstichting, Diabetes Vereniging Nederland en Nieren.nl