Vage buikklachten? Misschien heb je PDS

Heb je vaak last van je buik, maar kan je huisarts niets ernstigs ontdekken? Misschien heb je dan wel last van het Prikkelbare Darm Syndroom. Daar ben je dan niet alleen in, ongeveer 5 tot 20% van de Nederlandse bevolking heeft last van PDS.

Wat is het Prikkelbare Darm Syndroom?

Het Prikkelbare Darm Syndroom, ook wel het Irritable Bowel Syndrome (IBS) of een spastische darm genoemd, is een verstoring van de functie van het maag-darmkanaal en dan vooral van de dikke darm. De darmen maken te veel of juist te weinig bewegingen. Wanneer de darmen te veel bewegingen maken, dan noemen we dat spasmen of verkrampingen. Bij ruim 60% van de mensen met PDS zijn de zenuwen in de darmwand extra gevoelig. Deze zenuwen reageren dan vooral op het uitzetten van de darmwand. Deze overgevoeligheid veroorzaakt de typische klachten van deze aandoening.

De symptomen van PDS

De meest voorkomende symptomen zijn:

• Buikpijn
  Vaak heeft iemand onder in de buik of rond de navel pijn, maar deze kan ook uitstralen naar de rug of de zij. In de meeste gevallen is de pijn zeurend of kan in hevige pijnscheuten optreden. Het opvallende is dat de pijn hoofdzakelijk overdag gevoeld wordt, met uitschieters na het eten. In veel gevallen neemt de pijn af nadat iemand naar het toilet is geweest of dat iemand enkele winden heeft gelaten.
• Problemen met de ontlasting
  De meeste mensen hebben last van diarree en/of verstopping. Ook kan het zo zijn dat je hier afwisselend last van hebt. Bij diarree is de ontlasting dun of soms zelfs waterdun. Vaak komt aandrang plotseling opzetten en kun je de ontlasting niet goed meer ‘ophouden’. Bij verstopping is de ontlasting hard en moet er echt geperst worden om de ontlasting kwijt te kunnen raken.
• Opgeblazen gevoel en opgezette buik
  Een andere klacht is dat iemand last kan hebben van een opgeblazen gevoel in de buik. Ook kun je last hebben van overmatige winderigheid, opboeren, gerommel in de buik en een opgezette buik.
• Overige klachten
  Je kunt ook last hebben van klachten die niet direct met je darm te maken hebben. Denk hierbij aan vermoeidheid, maagklachten, brandend maagzuur, hoofdpijn, pijn in de rug en pijn bij het vrijen. Let op bij klachten zoals bloed bij de ontlasting, ernstige diarree, onverklaarbaar gewichtsverlies of koorts. Deze horen namelijk niet bij PDS en wanneer je hier last van hebt, ga dan naar je huisarts.

Ondanks het feit dat het een chronische aandoening is, heeft niet iedereen hetzelfde klachtenpatroon. Sommige mensen hebben continu last, terwijl andere mensen het geluk hebben dat de klachten soms een hele periode verdwijnen.

Wat is de oorzaak van PDS?

De exacte oorzaak is niet precies bekend. Lange tijd werd er ook gedacht dat PDS een psychische aandoening was. Echter, vandaag de dag is het duidelijk dat PDS geen psychische oorzaak heeft, maar dat bepaalde psychische factoren de klachten kunnen verergeren of uitlokken. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat PDS te maken heeft met de samenwerking tussen de hersenen en de darmen.

Mogelijke oorzaken PDS

Bij PDS is er mogelijk een verstoring in de communicatie tussen de hersenen en darmen ontstaan. Het lijkt erop dat de darmen te veel of te sterke signalen naar de hersenen sturen. De hersenen sturen dan weer te veel en te sterke signalen naar de darmen. Dit kan verklaren dat mensen met PDS gevoeliger blijken te zijn voor pijnprikkels in de darmen. De zenuwcellen in de darmwand geven eerder het signaal ‘pijn’ door aan de hersenen. Daarnaast zijn er een aantal factoren die misschien een rol kunnen spelen. Dat zijn:

• Maagdarmontsteking
  PDS lijkt te kunnen worden uitgelokt door een darminfectie (voedselvergiftiging). Bij zo’n 25% van de PDS-patiënten is dit syndroom ontstaan na een darminfectie.
• De darmen van mensen met PDS kunnen onregelmatige en wisselende bewegingen maken, waardoor verstopping of juist diarree kan ontstaan.
• Verkeerde voeding
  Dit kan de klachten verergeren. Meestal geeft een vezelarme of eenzijdige voeding verergering van klachten. Aan de andere kant kunnen bij sommige mensen de klachten juist verergeren door het eten van vezels.
• Psychische factoren
  Stress, zoals emoties, spanningen en nervositeit kunnen leiden tot verergering van klachten.
• Erfelijke aanleg
  De bovengenoemde factoren spelen een rol bij het krijgen van de klachten, maar lang niet iedereen krijgt deze aandoening. Men denkt dat er ook sprake is van een aanleg om PDS te krijgen. Vaak komt het Prikkelbare Darm Syndroom bij meer mensen in de familie voor.

Behandelingsmogelijkheden PDS

Er bestaat niet één behandeling voor deze aandoening. Wat bij de één werkt, werkt niet of niet voldoende bij de ander. Vaak is het een kwestie van uitproberen wat voor jou werkt. Je kunt kijken naar:

• Medicijnen
  Natuurlijk kun je zelf paracetamol nemen tegen de pijn. De huisarts kan eventueel een sterkere pijnstiller voorschrijven. Middelen zoals ibuprofen, diclofenac en aspirine zijn in eerste instantie niet aan te raden, omdat deze als bijwerking maag- en darmklachten kunnen geven. Wanneer je last hebt van darmkrampen kan de huisarts een medicijn voorschrijven die de krampen bestrijdt. Een nieuw middel dat heel goed schijnt te werken zijn pepermuntolie capsules. Het blijkt effectiever te zijn bij buikpijn, lichte darmkrampen en winderigheid dan de reguliere krampstillende middelen. Voor mensen die erg last hebben van brandend maagzuur wordt het gebruik van pepermuntolie capsules afgeraden, omdat dat in theorie zou kunnen toenemen.
• Therapieën
  Sommige mensen met PDS hebben baat bij hypnotherapie of bekkenfysiotherapie. Je huisarts kan je hier meer over vertellen.
• Voeding
  Voeding speelt een grote rol bij het Prikkelbare Darm Syndroom. Circa 75% van alle mensen die last hebben van deze aandoening, hebben baat bij een verandering in de voeding. Het helpt sommige om meer vezels te eten en meer te drinken. Stop echter niet rigoureus met het eten van bepaalde voedingsmiddelen, dit kan er namelijk voor zorgen dat je voeding uiteindelijk eenzijdig wordt. Een diëtist kan je helpen met een goed advies. Veel mensen zijn erg tevreden over het FODMAP-beperkt dieet.
• Zorg voor voldoende beweging
  Door regelmatig te bewegen wordt de darmbeweging gestimuleerd. Dit is belangrijk voor een goede spijsvertering. Ook kun je hierdoor verstopping voorkomen.

Bron(nen): mlds.nl