Maagzweer door stress, of toch niet?

Stress en spanningen zouden de veroorzaker zijn van een maagzweer. Dat is wat we altijd dachten. Echter, stress is niet de oorzaak van een maagzweer. Wat kan dan wel een maagzweer veroorzaken? En kun je een maagzweer voorkomen?

Wat is een maagzweer?

Onze maagwand bezit een beschermende slijmvlieslaag waarvan, de cellen zoutzuur produceren. Bij een maagzweer is er een gaatje ontstaan in die beschermende laag. Wanneer dan het maagsap in contact komt met de zenuwen in de wand van de maag, dan veroorzaakt dit een behoorlijke pijn, maar vaak ook misselijkheid en braken.

Zo’n wondje in het slijmvlies, komt ook vaak net voorbij de uitgang van de maag voor, in de twaalfvingerige darm (eerste deel van de dunne darm). Omdat de symptomen bijna identiek zijn, wordt dit ook benoemd als een maagzweer. Bij mannen komt een maagzweer 2 keer zo vaak voor als bij vrouwen.

Het vermoeden onder artsen is, dat er veel mensen rondlopen die een maagzweer hebben, maar die niet de juiste behandeling krijgen. Omdat zij al jarenlang medicijnen slikken en met hun klachten hebben leren leven. Het is dus belangrijk om de klachten te herkennen, zodat de juiste behandeling ingezet kan worden.

Symptomen van een maagzweer?

De meest voorkomende klachten, die optreden bij een zweer in de maag en twaalfvingerige darm, komen grotendeels overeen. Klachten die optreden zijn:

• Pijn of een vervelend gevoel in de maagstreek. Deze pijn kan erg scherp zijn. Een zweer in de maag, veroorzaakt meestal op een ander moment van de dag pijn dan een zweer in de twaalfvingerige darm. Het verschil zit hem in een volle of lege maag. Bij een zweer in de twaalfvingerige darm, heb je vooral last van pijn op een lege maag en kun je ’s nachts wakker worden van pijn in je buik. Bij een maagzweer verergert de pijn na het eten.
• Soms kan de zweer een maagbloeding veroorzaken. Dit uit zich door het braken van bloed of door het hebben van een zwarte, teerachtige ontlasting.
• In een enkel geval kan de zweer doorbreken naar de buikholte. Dit heet een perforatie. Er ontstaan dan zeer plotseling, hele hevige buikklachten. Om ernstige complicaties te voorkomen, moet er bij een bloeding of perforatie met spoed medische hulp ingeschakeld worden.
• Misselijkheid of braken.
• Gebrek aan eetlust, met als gevolg gewichtsverlies.
• Bloedarmoede (bij een lang aanhoudende bloeding).

Er zijn ook mensen die een maagzweer hebben zonder dat zij klachten hebben. Een plotseling optredende maagbloeding kan dan een eerste aanwijzing zijn.

Wat is de oorzaak?

De maagzweer wordt meestal veroorzaakt door de bacterie Helicobacter pylori en niet door stress. Het is wel zo dat stress, en ook andere factoren waaronder roken, de klachten wel verergeren maar dus niet veroorzaken. Daarnaast kan een maagzweer worden veroorzaakt door het gebruik van bepaalde ontstekingsremmende pijnstillers. Dit zijn de zogenoemde NSAID’s en aspirine. Paracetamol is een veilige pijnstiller en geeft geen risico op maagklachten.

Helicobacter pylori bacterie

Besmetting met de Helicobacter pylori bacterie vindt meestal plaats op jonge leeftijd. Wanneer er niets aan deze bacterie gedaan wordt, dan kan hij levenslang aanwezig blijven. In de maag veroorzaakt de bacterie dan een chronische maagslijmvliesontsteking. Niet iedereen die deze bacterie heeft, krijgt een maagzweer. De reden waarom de Helicobacter pylori bacterie bij de ene persoon wel en bij de andere geen maagzweer veroorzaakt, is nog niet bekend.

Men gaat er vanuit dat bij ongeveer 1 op de 5 besmette mensen een maagzweer ontstaat. In Nederland is minder dan 20% van de mensen jonger dan 40 jaar besmet. Bij de mensen ouder dan 60 jaar is dat ongeveer 50%. Mensen van allochtone afkomst zijn vaker besmet met de helicobacter bacterie. Daarnaast is in ontwikkelingslanden meer dan 90% van de volwassenen besmet met de Helicobacter pylori bacterie.

Een andere opvallende conclusie is, dat een infectie met de Helicobacter pylori bacterie een rol zou kunnen spelen bij het ontstaan van maagkanker. Maar ook andere factoren zoals, voeding, erfelijke aanleg en sociale factoren zijn hierop van invloed. Maagkanker komt in Nederland steeds minder voor.

Ontstekingsremmende pijnstillers

De andere oorzaak voor het ontstaan van maagzweren is het gebruik van ontstekingsremmende medicijnen, de zogenoemde NSAID’s. Voorbeelden hiervan zijn: diclofenac, ibuprofen en naproxen. Maar ook het bekende aspirine hoort tot de NSAID’s. Deze medicijnen worden steeds vaker gebruikt en vooral door oudere mensen. Ze worden veel gebruikt door mensen met reuma, artrose of hartproblemen. Paracetamol is een veilige pijnstiller en geeft geen risico.

Behandeling

Wanneer duidelijk is dat je de Helicobacter pylori bacterie hebt, dan krijg je een speciale medicijnenkuur voorgeschreven. Deze kuur bestaat vaak uit een combinatie van 2 verschillende soorten antibiotica samen met een maagzuurremmer. In ongeveer 90% van de gevallen is de Helicobacter pylori na deze medicijnenkuur verdwenen.

Wat kun je zelf doen?

Wanneer je klachten hebt als gevolg van een maagzweer, probeer dan zo gezond mogelijk te leven. Bij maagklachten zijn de volgende leefregels en voedingsadviezen belangrijk:

• Stop met roken. Het is bewezen dat roken het maagslijmvlies verzwakt en roken kan dus het ontstaan van een maagzweer bevorderen.
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Wanneer je lichaam in goede conditie is, kun je eventuele klachten voorkomen.
• Zorg ook voor voldoende ontspanning. Spanning en stress zijn dan wel niet de oorzaak van maagklachten, maar kunnen wel de klachten wel bevorderen. Ontspanning en een regelmatig leefpatroon zorgen voor een gezonder lichaam.
• Wees voorzichtig met ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s).
• Eet gezond, gevarieerd en vezelrijk.

Bronnen: rijnstate.nl en mlds.nl