Heb ik de ziekte van Crohn?

De ziekte van Crohn komt steeds vaker voor, en dan vooral in de westerse landen. Momenteel zijn er in Nederland ruim 80.000 mensen met een chronische darmontsteking. Dit is ongeveer 1 op de 200 mensen. Dat aantal stijgt verontrustend snel. Hoe weet je dat je ziekte van Crohn hebt?

Wat is de ziekte van Crohn?

De ziekte van Crohn is een chronische darmontstekingsziekte in het totale spijsverteringskanaal. Samen met colitis ulcerosa, valt de ziekte van Crohn onder de noemer inflammatory bowel disease (IBD). Meestal zijn de dunne darm, dikke darm, en/of de endeldarm ontstoken. Maar het kan ook zo zijn dat er ontstekingen in de rest van het spijsverteringskanaal voorkomen. De ziekte kan dus voorkomen vanaf de mond tot aan de anus.

Symptomen van de ziekte van Crohn

Het verloop van de ziekte van Crohn wisselt sterk van de ene tot de andere patiënt. Het is onder andere afhankelijk van de plek en van de uitgebreidheid van de ontstekingen. Sommige mensen met de ziekte van Crohn hebben continue klachten, terwijl anderen er soms heel lang niets van merken. Wat wel bij de meeste mensen overeenkomt, is dat de aandoening ineens kan opvlammen door bijvoorbeeld stress of bepaalde voeding. Helaas is in de meeste gevallen de oorzaak hiervan niet bekend. De meest voorkomende klachten zijn:

• Vermoeidheid
  Dit is één van de meest gehoorde klachten. Doordat het lichaam voedingsstoffen niet goed gebruikt, kan je sneller en vaker moe raken. Ook komen door de ontsteking stoffen vrij in het bloed die vermoeidheid kunnen veroorzaken.
• Chronische diarree
  Een ontstoken darm neemt niet genoeg water op, waardoor er een dunne ontlasting ontstaat.
• Gewichtsverlies
  Een ontstoken darm neemt ook bepaalde voedingsstoffen onvoldoende op, waardoor er ongewenst gewichtsverlies op kan treden. Maar dit gewichtsverlies kan ook ontstaan als gevolg van de diarree en de toegenomen energiebehoefte door de ontstoken darm.
• Bloedverlies
  Door de ontsteking ontstaan er wondjes in de darm, waardoor bloedverlies bij de ontlasting kan optreden. Dit kan ook onopgemerkt gebeuren.
• Buikpijn
  Je kunt last hebben van buikkrampen en pijn rond de navel of in de rechter buikhelft.
• Lichte koorts
  Als reactie op de ontstekingen kun je een lichte koorts hebben.

Complicaties ziekte van Crohn

Door de ontsteking functioneert de darm niet meer zoals dat zou moeten. Afhankelijk van de ernst of ziekteactiviteit, de plaats en lengte van het stuk darm dat ontstoken is, kunnen naast de eerdergenoemde symptomen de volgende klachten ontstaan:

• Aften
  Doordat het afweersysteem het voor een deel laat afweten, kunnen er in de mond kleine zweertjes ontstaan.
• Bloedarmoede
  Door de ontsteking ontstaan er wondjes in de darm, waardoor bloedverlies bij de ontlasting kan optreden. Dit kan ook ongemerkt. Je hoeft het dus niet altijd in je ontlasting terug te zien. Bij bloedarmoede kunnen klachten van vermoeidheid ontstaan.
• Vernauwing in de darm (stenose)
  Wanneer de ontsteking op een bepaalde plaats heel heftig is (acute fase), kan er een vernauwing in de darm ontstaan. Bij herstel van deze ontstekingen in de darm kan er ook littekenweefsel ontstaan. Dit littekenweefsel kan ook weer vernauwing of zelfs een afsluiting van de darm veroorzaken.
• Fistels of pijpzweertjes
  Wanneer de ontsteking doorgroeit naar de andere darmgedeeltes, of naar de omliggende organen, ontstaan er onnatuurlijke verbindingen. Deze onnatuurlijke verbindingen heten fistels of pijpzweertjes. Fistels kunnen doorlopen tot in andere organen of tot in de huid. In de meeste gevallen is dit rond de anus. Fistels zijn een bijzonder nare complicatie waarvan ongeveer 15% van de Crohn-patiënten last heeft.
• Pijn in de gewrichten
  Je kunt ook last krijgen van pijnlijke, gezwollen gewrichten (met name knieën, ellebogen, enkels en polsen). Dit komt bij een kwart van de patiënten voor.
• Huidafwijkingen
  Je kunt last krijgen van pijnlijke, blauwrode plekken op de huid. In de meeste gevallen is dat op de onderbenen. 9 tot 23% van de patiënten heeft hier last van.
• Oogontsteking
  De ogen kunnen pijnlijk zijn of ontstoken raken.
• Overig
  Daarnaast kunnen er leverziekten, gal- en nierstenen en botontkalking ontstaan.

Hoe ontstaat de ziekte van Crohn?

De exacte oorzaak van Crohn is (nog) onbekend, maar uit onderzoek is gebleken dat verschillende factoren van invloed kunnen zijn op het ontstaan van de ziekte. Het gaat om de volgende:

• Afweersysteem
  Uit een aantal onderzoeken blijkt dat het afweersysteem een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van de ziekte van Crohn. Het menselijk lichaam beschikt over een verdedigingsmechanisme tegen bacteriën en virussen. Wanneer je de ziekte van Crohn hebt, dan valt dit verdedigingsmechanisme het eigen lichaam aan. Het gevolg is dan een ontstekingsreactie in het maag-darmkanaal.
• Erfelijkheid
  Erfelijkheid speelt een rol bij de ziekte van Crohn. 5 tot 10% van de familieleden van iemand met de ziekte van Crohn krijgt de ziekte ook.
• Roken
  Roken vergroot de kans op de ziekte van Crohn en heeft een negatief effect op het verloop van de ziekte. Zo hebben rokers een grotere kans op opvlammingen, komen ze vaker in het ziekenhuis, ondergaan meer operaties en herstellen langzamer van een operatie.
• Bacteriën
  Er zijn aanwijzingen dat bepaalde bacteriën een rol spelen bij het ontstaan van de ziekte van Crohn. Men gaat ervan uit dat de samenstelling van de darmbacteriën een rol speelt. Momenteel wordt daar verder onderzoek naar gedaan.

Daarnaast is er een relatie tussen voeding en het ontstaan en het verloop van de ziekte. Voor wat betreft de relatie tussen voeding en Crohn is er meer onderzoek nodig om dit overtuigend te bewijzen.

Wanneer je enkele van bovenstaande symptomen herkent, ga dan naar je huisarts. Wanneer de huisarts vermoedt dat je de ziekte van Crohn hebt, dan zal deze je doorverwijzen naar een maag-darm-leverarts.

Bronnen: mlds.nl en crohn-colitis.nl