Gevolgen van een salmonella-infectie kunnen ernstig zijn

Een salmonellabesmetting kan zowel in Nederland als in het buitenland opgelopen worden. In sommige landen, met mindere hygiënische omstandigheden, is de kans op infectie veel groter dan in Nederland. In de meeste gevallen gaan de klachten na een paar dagen weer over. Maar in sommige gevallen kunnen de gevolgen ernstig zijn.

Wat is salmonella-infectie?

Wanneer je voedsel eet dat met de salmonellabacterie besmet is, dan kun je een salmonella-infectie krijgen. Er zijn ongeveer 1500 verschillende soorten salmonella. Sommige verdwijnen binnen enkele dagen vanzelf, zonder dat iemand behandeld is. Echter, er zijn ook salmonellabacteriën die ernstige infecties en in sommige gevallen blijvende klachten kunnen veroorzaken. Het zijn met name de salmonella typhi en de salmonella paratyphi die ernstige klachten kunnen veroorzaken. Daarnaast is gebleken dat een besmetting met de salmonella enteritidis het risico op darmkanker verhoogt.

Oorzaak van een salmonella-infectie

Wanneer voedsel besmet is met de salmonellabacterie en die bacteriën hebben zich kunnen vermenigvuldigen, dan kan het eten van dit voedsel een salmonella-infectie veroorzaken. Maar dan wel wanneer het voedsel niet goed verhit wordt. Verhitting tot 70 graden dood namelijk de bacterie. De salmonellabacterie komt vooral voor in: rauw vlees (vooral varkensvlees en kip), eieren, rauwe melk, melkproducten, vis en garnalen.

Risicogroepen

In principe kan iedereen een salmonella-infectie oplopen. Maar er zijn wel een aantal risicogroepen die extra moeten opletten. Het gaat dan om:

• Kinderen jonger dan 3 maanden.
• Zwangeren.
• Mensen ouder dan 50 jaar.
• Mensen met afweerstoornissen (HIV/AIDS patiënten, mensen met lymfeklierkanker of suikerziekte.
• Patiënten die medicijnen gebruiken, zoals steroïden, welke het immuunsysteem onderdrukken.
• Mensen met bloedvatafwijkingen, waaronder aandoeningen van hartkleppen, kunstvaten).
• Mensen met afwijkingen van gal– of urinewegen (stenen, schistosomiasis).
• Kankerpatiënten of mensen met Systemische Lupus Erythematosus (SLE).
• Reizigers naar plaatsen met een minder goede voedselhygiëne.

Klachten bij infectie met salmonella

De bacterie heeft ongeveer 6 tot 48 uur nodig om zich te vermenigvuldigen en klachten te veroorzaken.
Klachten die kunnen ontstaan zijn:

• Misselijkheid.
• Overgeven.
• Ernstige diarree (soms met slijm en bloed).
• Buikkrampen.
• (Hoge) koorts.
• Hoofdpijn.
• Spierpijn.

Bij de meeste mensen houden de klachten tussen de 3 en 7 dagen aan. In de meeste gevallen verdwijnt de koorts eerder.

Een infectie met de Salmonella typhi en de Salmonella paratyphi kunnen buiktyfus of paratyfus veroorzaken. De klachten hierbij zijn ernstiger:

• Verminderde eetlust.
• Hoofdpijn.
• Lusteloosheid.
• Hoge koorts.
• Vage buikpijn.
• Algemeen gevoel van ziek zijn.

Deze aandoeningen kunnen, wanneer ze niet behandeld worden, dodelijk zijn. Bij de meeste andere salmonellabacteriën verdwijnen de klachten binnen enkele dagen.

Diagnose van infectie met salmonella

De diagnose wordt gesteld door middel van ontlastingsonderzoek. Soms is het noodzakelijk om een kweek te maken van de ontlasting om te bepalen om welk type het gaat. Wanneer er naast diarree nog andere klachten of verschijnselen zijn, dan kan het soms verstandig zijn om bloedkweken af te nemen of kweken van de organen die geïnfecteerd zijn.

Behandeling van infectie met salmonella

Gelukkig is er in de meeste gevallen geen behandeling nodig. De patiënt moet de infectie dan uitzieken. Voldoende drinken is belangrijk om het vocht aan te vullen dat het lichaam verliest door de diarree, overgeven en koorts. Bij de drogist en apotheek is ORS verkrijgbaar. ORS is een mengsel van zouten en druivensuiker dat in poedervorm verkocht wordt. Hiermee wordt dus niet enkel het vochtgehalte, maar ook de zouten en suikers aangevuld. Probeer daarnaast zo gewoon mogelijk te eten. Het advies om alleen thee en beschuit te nemen is al geruime tijd achterhaald. Door zo normaal mogelijk te eten sterkt iemand snel weer aan en verbetert de conditie. Bruinbrood of volkorenbrood heeft de voorkeur boven wit brood, omdat dat die veel meer vezels bevatten. Vezels werken als een soort spons en ze dikken de ontlasting in.

Wanneer de klachten blijven of verergeren, dan kan antibiotica noodzakelijk zijn. Helemaal wanneer er aanwijzingen zijn dat de bacterie zich naar de bloedbaan verspreidt.

Voorkomen van een salmonella-infectie

De salmonellabacterie komt voor in rauwe dierlijke levensmiddelen, zoals: kip, kalfs- en varkensvlees, eieren en zuivelproducten, Maar ook in groenten en fruit kan de bacterie zich nestelen. Om een besmetting te voorkomen, is een goede hygiëne in de keuken nodig. Bewaar voedsel altijd op een koude plaats en verhit het goed, voordat het je het op gaat eten. Daarnaast is het niet verstandig om rauwe of ongekookte melk te drinken. Wees ook voorzichtig met zeer zacht gekookte eieren. Naast deze tips kunnen de volgende maatregelen helpen om een infectie te voorkomen:

• Was regelmatig je handen, na het aanraken van rauw vlees en vis. Maar ook voordat je aan tafel gaat.
• Zorg dat bereid voedsel niet in contact komt met producten die nog rauw zijn. Hier kun je voor zorgen door verschillende snijplanken te gebruiken voor rauw vlees en groenten.
• Was messen tussendoor af met afwasmiddel of gebruik ook voor de verschillende producten verschillende messen.
• Snijplanken moeten goed na gebruik goed afgewassen worden met heet water en afwasmiddel.
• Let goed op de uiterste houdbaarheidsdatum van voedingsmiddelen.
• Zet producten die gekoeld moeten blijven na aankoop zo snel mogelijk in de koelkast tot vlak voor gebruik.
• Wees vooral in de zomer, bijvoorbeeld bij het barbecueën, alert op voldoende verhitten van vlees.

Vaccinatie tegen salmonella

In bepaalde delen van Azië, Zuid-Amerika, Midden-Amerika en Afrika kan de hygiëne minder zijn. Daarom kan een vaccinatie tegen buiktyfus nodig zijn. Deze zorgt niet voor 100% bescherming, maar de kans om een besmetting met Salmonella typhi of paratyphi op te lopen, vermindert met zo’n 70%.

Bronnen: mlds.nl, mcl.nl en lumc.nl