Is astma te genezen?

Het aantal mensen met astma wordt geschat op 700.000. Daarvan zijn 300.000 kinderen. Het blijkt dat één op de tien schoolgaande kinderen astma heeft. De verwachting is dat het aantal mensen met astma de komende 20 jaar sterk zal stijgen. Dus wat is astma, en is het te genezen?

Wat is astma?

Astma is een chronische ontsteking van de longen. Door deze ontsteking zijn vooral de kleine luchtwegen erg prikkelbaar. Tijdens een astma-aanval zijn de luchtwegen vernauwd, waardoor iemand moeite krijgt met het ademhalen. Zo’n aanval begint vaak met hoesten of een piepende ademhaling. Dit komt omdat de spieren rond de luchtwegen verkrampen, de slijmvliezen opzwellen en de longen zich met slijm vullen. De lucht komt er daardoor bijna niet meer doorheen. Dat maakt het ademhalen moeilijk.

Je kunt als kind al astma krijgen of het pas op latere leeftijd ontwikkelen. Vaak komt astma voor in combinatie met een allergie.

Soorten astma:

Er zijn verschillende soorten astma en vaak heeft iemand meerdere vormen van astma tegelijk.

Allergisch astma

Deze vorm van astma komt erg vaak voor. Hierbij ben je benauwd op het moment dat je stoffen inademt, waarvoor je allergisch bent. Deze stoffen noemen we prikkels. Het lichaam maakt de stof histamine aan, wat de allergische reactie oproept. Het gaat bijvoorbeeld om stuifmeel, huisstofmijt of huidschilfers van huisdieren. Maar ook bepaalde voedingsstoffen of stoffen in medicijnen kunnen een reactie uitlokken.

Niet-allergisch astma

Wanneer je klachten van prikkels krijgt zonder dat je allergisch bent, dan heb je last van niet-allergisch astma. Iemand kan het dan benauwd krijgen van uitlaatgassen, rook, parfum of door weersomstandigheden, zoals kou, mist en vochtige lucht.

Inspanningsastma

Bij inspanningsastma krijgt iemand het benauwd, op het moment dat hij of zij zich inspant. Zoals bij het sporten. Bij deze vorm is het van belang om rustig aan te beginnen met een activiteit. Op deze manier kunnen de longen wennen aan de overgang van rust naar inspanning. De klachten kunnen verergeren door stress en emoties. Maar ook de temperatuur en de vochtigheid van de lucht kan ervoor zorgen dat iemand meer last heeft.

Ernstig astma

Deze vorm is met medicijnen maar moeilijk onder controle te houden. Vaak heeft iemand dan ook veel klachten, en is een bezoek aan het ziekenhuis voor een behandeling noodzakelijk. Gelukkig komt ernstig astma het minst vaak voor.

Oorzaak van astma

Waarom sommige mensen astma krijgen en anderen niet, is nog niet duidelijk. Momenteel wordt daar nog veel onderzoek naar gedaan. In de meeste gevallen ontstaat het op jonge leeftijd, maar het kan op iedere leeftijd ontstaan. Uit verschillende onderzoeken is wel gebleken dat astma vaak in de familie zit. Wanneer één, of allebei de ouders astma of een allergie heeft, dan krijgen de kinderen in 25% van de gevallen dat ook.

Overige risicofactoren:

• Te vroeggeboren kinderen blijken vaker astma of last van allergieën te hebben. Dat komt omdat de longen van een baby die te vroeg geboren is nog niet ‘af’ zijn. De longen hebben dan een achterstand die niet meer in te halen is.
• Wanneer de moeder tijdens de zwangerschap heeft gerookt, verhoogd dat de kans op astma bij kinderen.
• Een te laag geboortegewicht of het hebben van infecties, bijvoorbeeld aan de longen kan ook bijdragen aan het veroorzaken van astma. Het is niet duidelijk of dat ook echt een oorzaak van astma is, maar er lijkt wel een verband te zijn.
• Sommige mensen hebben beroepsastma. Dat betekent dat ze bepaalde stoffen, zoals verf, vaak en lang hebben ingeademd, waardoor astma is ontstaan.

Symptomen van astma

De klachten verschillen per persoon. Niemand heeft dezelfde klachten en iedereen reageert anders op prikkels. Maar de meest voorkomende kenmerken van astma zijn:

• Benauwdheid
  Doordat je luchtwegen nauwer worden, krijg je minder gemakkelijk lucht binnen.
• Hoesten
  Als je astma hebt, maken je luchtwegen veel slijm aan. Dit slijm probeert je lichaam te verwijderen door te hoesten.
• Piepend ademhalen
  Dit komt ook omdat de luchtpijp en bronchiën (de vertakkingen van de luchtpijp naar de longen) zich vernauwen. Hierdoor verkrampen de omliggende spiertjes. De lucht heeft dan minder ruimte om doorheen te gaan. Raspend of zagend ademhalen zijn ook kenmerken van astma.
• Kortademigheid
  Wanneer je snel buiten adem bent, heb je de behoefte om naar lucht te happen. Hierdoor kan iemand vaak korte ademteugen nemen.
• Vermoeidheid
  Als gevolg van het feit dat je maar weinig lucht hebt, heb je ook minder energie.

Kan astma genezen?

Van astma genees je nooit. Het is een blijvende longziekte. Er zijn wel veel dingen die je zelf kunt doen om de klachten te beperken.

Wat kun je zelf doen?

Je kunt zelf proberen een astma-aanval te voorkomen, door situaties of stoffen te vermijden waarvan je weet dat je er gevoelig voor bent. Wanneer het is aangetoond dat je allergisch bent voor huisstofmijt of huisdieren, maak dan het huis zo veel mogelijk allergenenvrij. Dat kan je klachten verminderen.

Zowel actief als meeroken heeft een negatief effect op astma. Tabaksrook is een prikkelende stof voor de luchtwegen. De rook lokt luchtwegvernauwing uit. Daarbij kan sigarettenrook er ook voor zorgen dat medicijnen als ontstekingsremmers en luchtwegverwijders minder goed werken. Zorg dus voor een rookvrije omgeving.

Behandeling van astma

Ondanks het feit dat astma niet te genezen is, zijn er wel goede behandelingen.Bij astma gebruik je in de meeste gevallen ontstekingsremmers en luchtwegverwijders. Deze medicijnen adem je in via de mond met een inhalator. Zo komen de medicijnen direct in de longen terecht. Inhalatoren worden vaak puffers genoemd.

• Ontstekingsremmers
  Deze medicijnen bestrijden de ontstekingen in de longen, waardoor je longen minder heftig reageren op de prikkels.
• Luchtwegverwijders
  Deze medicijnen zorgen ervoor dat de spiertjes rond je luchtwegen zich ontspannen. Luchtwegverwijders zijn een tijdelijke oplossing bij klachten. Kortwerkende luchtwegverwijders werken maximaal zes uur en langwerkende ongeveer twaalf uur. Deze medicijnen gebruik je als je niet zo heel vaak last hebt van astma of wanneer je denkt een astma-aanval te krijgen. Bij ernstige vormen van astma wordt er een combinatie van luchtwegverwijders en ontstekingsremmers gebruikt. De medicijnen zitten dan bij elkaar in de inhalator.
• Griepprik
  Iedereen die astma heeft krijgt jaarlijks een oproep voor de griepprik.

Bronnen: longfonds.nl en mcl.nl