Buikpijn bij kinderen is een vaak gehoorde klacht. 10 tot 20% heeft er zelfs regelmatig last van. Vaak is de buikpijn goedaardig, maar soms kan er wel iets aan de hand zijn. Wanneer moet je naar de huisarts?
Soms is het erg moeilijk om duidelijk te krijgen, waar je kind precies pijn heeft. Kinderen vinden het namelijk moeilijk, om de juiste plaats en hevigheid van de pijn te beschrijven.
Buikpijn kan verschillende oorzaken hebben, maar in de meeste gevallen wordt er geen duidelijke lichamelijke oorzaak gevonden. Maar realiseer je wel, dat kinderen niet zomaar klagen over buikpijn. Wanneer er geen lichamelijke oorzaak is, kan de oorzaak psychisch zijn. In 90 % van de gevallen zouden stress of spanningen of problemen aan de basis liggen.
Oorzaken van buikpijn
De oorzaak van buikpijn kan zowel psychisch als lichamelijk zijn.
Psychische oorzaak
Buikpijn met een psychische oorzaak is geen komedie. Het feit dat er geen lichamelijke oorzaak is, wil niet zeggen dat er niets aan de hand is. Buikpijn met een psychische oorzaak is meestal niet heel erg. Vaak komt de pijn langzaam opzetten en zit op een plek rond de navel, soms iets daarboven. Bestaan de klachten bij terugkerende buikpijn steeds uit buikpijn en zijn er geen andere klachten, dan is een psychische oorzaak zeer waarschijnlijk. Wanneer stress, emoties of spanningen de oorzaak zijn, zal de pijn meestal niet ’s nachts optreden. Het kan wel zo zijn dat door de pijn je kind moeilijk in slaap valt, of vroeg wakker wordt. Soms gaat de buikpijn gepaard met hoofdpijn, misselijkheid, braken of overmatig zweten.
Het ene kind is iets meer vatbaar voor buikpijn met een psychische oorzaak:
- Kinderen die angst- en/of verdrietgevoelens niet mogen uiten omdat ze steeds ‘groot moeten zijn’.
- Kinderen met een overbezorgde ouders. Wanneer ze buikpijn hebben, krijgen ze extra aandacht en moeten ze niet naar school. De pijn wordt als het ware beloond.
- Kinderen met ouders die vaak klagen over ziekte en pijn.
Neem altijd de klacht serieus, en probeer de oorzaak te achterhalen zodat je deze kan aanpakken.
Lichamelijke oorzaak
Slechts bij 1 op de 10 kinderen met buikpijn vindt de arts een lichamelijke oorzaak. Mogelijke lichamelijke oorzaken van buikpijn bij kinderen zijn:
Bij baby’s
- Darmkrampjes
In de meeste gevallen huilen baby’s als gevolg van darmkrampjes. Wanneer je kind borstvoeding krijgt dan kan hij of zij darmkrampjes krijgen, wanneer de moeder iets eet waar hij niet goed tegen kan. Denk hierbij aan: koolsoorten, spruitjes, ui en paprika. - Allergie
Daarnaast kan het zijn de je baby allergisch is voor koemelk of een bestanddeel daarvan. Wanneer baby’s overgaan op het eten van vaste voeding, moeten hun darmen in sommige gevallen wennen wat buikpijn kan veroorzaken. - Reflux
Baby’s met verborgen reflux spugen niet of nauwelijks. De maaginhoud komt wel omhoog, maar zakt vervolgens weer terug. Het gevolg is dat de verzuurde melk in de slokdarm komt en deze aantast. Dit veroorzaakt een branderig gevoel in de buik (met huilen tot gevolg). Deze baby’s slikken wel veel en hebben vaak last van de hik. - Draaiing van de teelbal of een eierstok
Deze serieuze aandoening, komt vooral voor tijdens het 1e levensjaar, maar kan op elk ogenblik gedurende de kinderjaren optreden. De pijn is heel erg, braken en shock volgen snel. Afgesnoerde teelballen moeten zo snel mogelijk behandeld worden. Wanneer dit niet gebeurt sterven ze snel af. De symptomen, gevolgen en behandeling van een draaiing van de ovariumsteel of een breuk van ovariële cysten bij kleine meisjes, zijn bijna hetzelfde als bij jongetjes met een afsnoering van de teelballen. - Acute instulping van de darmen
Een darminvaginatie komt vooral voor bij gezonde, goed gevoede baby’s van 2 maanden tot ze ongeveer 3 jaar oud zijn. Hierbij kan het kind een plotse pijnaanval (met optrekken van de benen, kreunen of schreeuwen) ervaren, heel wit worden en vervolgens overgeven. Zo’n aanval duurt ongeveer 2 tot 3 minuten en herhaalt zich om de 15 á 20 minuten. Tussen de desbetreffende aanvallen is er niets aan de hand. In het geval dat de invaginatie chronisch is geworden, en er reeds enkele dagen of weken sprake van buikpijn, braken, constipatie, bloed en slijm in de stoelgang is, is operatief ingrijpen noodzakelijk. - Darmobstructie
Bij een darmobstructie is de doorgang door de darm afgesloten. Met hevige buikpijn als gevolg. Het kind poept niet meer en moet vaak spugen, heeft een opgeblazen buikje en maakt borrelende geluiden. Bij baby’s is een darmobstructie meestal het gevolg van een specifieke erfelijke misvorming. Deze geeft meestal vrij snel aanleiding tot problemen, soms zelfs gelijk na de eerste maaltijd. Ook hier moet er snel operatief worden ingegrepen.
Bij peuters en schoolgaande kinderen
- Verstopping
Wanneer de dikke darm zijn functie niet goed uitvoert, kan de ontlasting droog en hard worden. In sommige gevallen blijft de ontlasting een paar dagen weg. Kinderen met obstipatie voelen de pijn vaak rechts of links onderaan de buik. - Blaasontsteking
Wanneer je kind buikpijn heeft, vaak moet plassen en soms wat bloed bij de urine heeft, kan dat wijzen op een blaasontsteking. Soms heeft een kind echter alleen maar een vervelende, zeurderige buikpijn. Kinderen die al een hele tijd zindelijk zijn, kunnen ook ineens weer in bed of in hun broek plassen. - Gastritis of gastro-enteritis
Raakt de maagwand geïrriteerd door een virus of bacterie, dan treedt de pijn meestal op in de bovenbuik, net boven de navel. Ook misselijkheid en een opgeblazen gevoel kunnen voorkomen. De kinderen worden vaak wakker van de buikpijn. - Coeliakie (glutenintolerantie)
Deze aandoening wordt veroorzaakt wordt door overgevoeligheid van de dunne darm voor gluten. Gluten is een mengsel van eiwitten dat van nature voorkomt in de granen; tarwe, haver, gerst, rogge en spelt. - Wormen
Kleine kinderen kunnen vaak last hebben van wormen. Wormen zijn kleine, dunne, witte wormpjes van tussen de 4 en 10 mm, en ze kunnen klachten veroorzaken zoals jeuk bij de anus, buikpijn en misselijkheid. Vooral ’s nachts is de jeuk het ergste, omdat dan de wormpjes via de anus naar buiten komen om eitjes te leggen. De klachten verdwijnen soms een tijdje en komen dan weer terug. Besmetting vindt altijd plaats via de mond. - Prikkelbare darm
Wanneer de darmwand overgevoelig is voor prikkels, kan die hierop reageren met krampen en pijn. Deze buikpijn gaat dan vaak gepaard met verstopping of diarree. De buikpijn verdwijnt vaak nadat je kind gepoept heeft, of een aantal windjes heeft gelaten. Helaas is de oorzaak van het prikkelbare darm syndroom is nog niet bekend. - Voedselovergevoeligheid
Kinderen kunnen last hebben van terugkerende buikpijn, als gevolg van een overgevoeligheid voor een bepaalde voedingsstof. Vaak gaat dit samen met diarree. Vrij veel voorkomend is een overgevoeligheid voor melkproducten, zoals een koemelkallergie en lactose-intolerantie. Diarree, pijn en krampen zijn het gevolg. - Chronische darmontsteking
Chronische darmontsteking zoals Colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn, komen zelden voor bij kleine kinderen. Bij tieners valt de diagnose vaker. Patiënten komen bij de huisarts, omdat ze last hebben van aanhoudende diarree, buikpijn, vermoeidheid en soms bloed bij de ontlasting. - Blindedarmontsteking
Wanneer er pijn recht onderaan de buik wordt geconstateerd meestal gepaard met koorts en soms met misselijkheid en braken, dan kan de diagnose een blindedarmontsteking zijn. Een blindedarmontsteking komt bijna niet voor bij kinderen jonger dan 3 jaar. - Buikvliesontsteking
Een andere zeldzame oorzaak van buikpijn is een buikvliesontsteking (peritonitis). Dit gaat gepaard met hoge koorts, acute buikpijn, braken. - Darmobstructie
Bij oudere kinderen kan een darmobstructie een gevolg zijn van vergroeiingen, een ingeslikt voorwerp, een invaginatie, een verdraaiing in de darmen, een ingeklemde breuk, een slag of stoot op de buik, enz. De pijn is acuut en zeer hevig. Direct operatief ingrijpen is hier noodzakelijk.
Wanneer moet je naar de huisarts?
Ga naar de huisarts wanneer je kind steeds terugkerende buikpijn heeft. Deze zal je kind onderzoeken om de eventuele oorzaak van de klachten op te sporen. Ga zeker naar je huisarts wanneer:
- Je kind apathisch of heel slaperig wordt.
- Je kind een sterk verminderde eetlust heeft gecombineerd met misselijkheid en/of braken.
- Het buikje is opgezet, je kind veel windjes maakt en last heeft van verstopping of diarree.
- Je kind koorts heeft. Een lichte aanslepende koorts kan bijvoorbeeld wijzen op een blindedarmontsteking. Een hoge koorts kan te wijten zijn aan een maagdarmontsteking.
- Je kind problemen ondervindt bij het plassen zoals: erg vaak plassen, pijn bij het plassen en opnieuw in bed plassen.
- De buikpijn gepaard gaat met: gewrichtsklachten, huiduitslag of hartkloppingen.
- De buikpijn veel erger is, of veel langer duurt dan normaal.
- Je kind door de pijn ‘s nachts niet kan slapen.
- Pijn langer duurt dan 24 uur. Pijn die ’s nachts opkomt, is ook verdacht.
- De pijn niet op de plek rond de navel is maar bijvoorbeeld in de lies of in de balzak.
- Wanneer je ongerust bent.
Bronnen: mlds.nl en mijnkinderarts.nl
Tags: Buikpijn
Delen:
gepubliceerd door C. van Etten.
onderschreven door P.M. Mulder (arts)
