Heesheid: wanneer naar de huisarts?

In de meeste gevallen is heesheid geheel onschuldig en gaat deze vanzelf over. Echter, dat is niet in alle gevallen zo. Wat zijn oorzaken van heesheid en wanneer moet je met heesheid naar de huisarts?

Hoe werkt je stem?

In het strottenhoofd zitten 2 stembanden. Op het moment dat je lucht uitademt dan stroomt deze langs die stembanden, die dan gaan trillen en er klanken uitkomen. De mate van de spanning van die stembanden bepaalt hoe de klanken, die we dan maken, klinken. Wanneer je niet praat dan zijn je stembanden slap.

Wat is heesheid?

Wanneer je als gevolg van afwijkingen aan je stembanden met een hese stem praat, dan is er sprake van heesheid. Het is dus een symptoom van een afwijking op je stembanden en hierdoor klinkt je stem anders dan normaal. Het verschil tussen heesheid en schor zijn is dat bij heesheid je stem gelijkmatig verandert, terwijl bij schorheid dit directer gebeurt. Tevens is het geluid meestal wat rauwer dan bij heesheid.

Oorzaken van heesheid

De meest voorkomende oorzaken van heesheid zijn:

Verkoudheid

Als gevolg van een verkoudheid kunnen je stembanden ontstoken raken. Hierdoor zijn die stembanden geïrriteerd, waardoor je stem hees kan klinken. Hiernaast kun je ook pijn in je keel hebben met slikken en praten.

Roken

Sigarettenrook zorgt voor een ophoping van vocht onder het slijmvlies van de stembanden. Door deze vochtophoping worden de trillingen gehinderd, waardoor je stem hees of schor wordt. Ook wordt de stem daardoor vaak wat lager.

Langdurige stress

Als gevolg van langdurige stress kan je ademhaling hoog liggen, hierdoor wordt de middenrifspier onvoldoende gebruikt en moeten de spieren in het strottenhoofd extra hard werken. Hierdoor ontstaat er een soort van disbalans en waardoor je stem dan hees en/of schor kan klinken.

Reflux

Wanneer het maagzuur omhoogkomt tot in de slokdarm ter hoogte van je strottenhoofd, dan noemen we dan reflux. Wanneer dit regelmatig gebeurt dan kan dit maagzuur het slijmvlies gaan irriteren en beschadigen. Dit kan zorgen voor heesheid.

Verkeerd stemgebruik

In enkele gevallen kan verkeerd stemgebruik de oorzaak zijn. Bijvoorbeeld door veelvuldig hard te zingen, schreeuwen of juist fluisteren kunnen er stembandknobbels ontstaan waardoor je hees kan worden.

Leeftijd

Ook als gevolg van veroudering kan heesheid ontstaan. De medische term hiervoor is presbyfonie. Door de veroudering kunnen de stembanden niet goed meer tegen elkaar aan komen en daardoor minder goed trillen, hierdoor kun je een hese stem krijgen of een zwakkere stem. Presbyfonie is de meest voorkomende oorzaak van heesheid bij ouderen.

Neurologische oorzaak

Ook een neurologische oorzaak kan aan heesheid ten grondslag liggen. Voorbeelden hiervan zijn: een stembandverlamming door een zenuwaantasting, aantasting van de spieren van het strottenhoofd en de ziekte van Parkinson.

Cyste

Een bultje op de stembanden kan een stembandcyste zijn. Hierbij is er sprake van een zwelling op 1 of op allebei de stembanden, waardoor de stembanden niet goed meer tegen elkaar kunnen komen. Het gevolg hiervan is een hees stemgeluid. Een stembandcyste is een goedaardige aandoening die gemakkelijk te verholpen is. De oorzaak hiervan kan liggen bij het vaak hoesten, schreeuwen of hard zingen.

Tumor

Wanneer je kanker hebt vanuit de stembanden, dan kun je last krijgen van benauwdheid en heesheid.

Operatie

Maar ook na een operatie waarbij je onder narcose bent geweest en een buisje in de keel hebt gekregen kun je nadien hees zijn.

Behandeling heesheid

Op het moment dat je hees bent vanwege een infectie, dan is er geen behandeling nodig. Je heesheid zal dan vanzelf verdwijnen. Echter, wanneer de oorzaak niet duidelijk is, dan is verder onderzoek nodig. Heesheid zonder duidelijke oorzaak kan namelijk een symptoom van keelkanker zijn.

Wanneer de oorzaak is gevonden dan zal deze behandeld moeten worden, waarna ook de heesheid verholpen zal zijn.

Wanneer de oorzaak een ontsteking is, dan kan een reguliere pijnstiller voldoende zijn. Op het moment dat je hees bent en je rookt, dan is dit wellicht het moment om een poging te doen om te stoppen met roken. Roken is een belangrijke oorzaak is van keelkanker.

Op het moment dat men een cyste/poliep op de stembanden vindt, dan kunnen deze verwijderd worden. Vindt men een tumor, dan zal de arts afhankelijk van het stadium waarin de tumor zich bevindt de behandeling bepalen.

Wordt het duidelijk dat je hees bent als gevolg van chronische stress, dan moet er gekeken worden naar oplossingen voor het onderliggend probleem of naar manieren om je te ontspannen.

Is de heesheid een gevolg van verkeerd stemgebruik, dan kan een logopedist je verder helpen. Hierbij kunnen zelfs eventuele knobbeltjes vanzelf verdwijnen wanneer men de stem goed leert te gebruiken.

Bronnen: KNO Medisch Centrum, Gezondheid en Wetenschap en Catharina Ziekenhuis