Tongkanker: een veelvoorkomende kanker

Tongkanker komt veel voor. Hij treft meestal dat deel van de tong dat beweegt, maar soms ook de basis van de tong. In dit laatste geval is tongkanker erger, aangezien hij dan later ontdekt wordt. Het is belangrijk dat we de symptomen herkennen, om zo snel mogelijk te kunnen reageren.

Wat is tongkanker?

Tongkanker is een kwaadaardig gezwel van je tong. Het kan voorkomen op de: punt, rand, rug of wortel van je tong. Kanker van de tongbasis valt onder keelholtekanker. Gezwellen die in de onderkant van de mond ontstaan, kunnen in de tongwortel doorgroeien. Na verloop van tijd kan dit mobiliteitsverlies van de tong veroorzaken.

Mogelijke oorzaken van tongkanker

Deze vorm van kanker komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Vooral bij mannen ouder dan 40 jaar en dan met een piek tussen de 55 en 66 jaar.  Daarnaast blijken er een aantal belangrijke risicofactoren voor het ontstaan van kanker van de tong zijn:

• Veel roken
  Het blijkt dat tabak het risico op tongkanker met factor 6 tot 25 verhoogt.
• Overmatig gebruik van alcohol
  De impact van alcohol op zich lijkt beperkt, maar in combinatie met roken worden de risico’s vergroot. Men gaat ervan uit dat 80 tot 90% van alle gevallen van tongkanker te wijten is aan de combinatie alcohol en tabak.

Daarnaast lijken een slechte voeding en/of mondhygiëne mogelijke risicofactoren, net als:

• Slecht passend kunstgebit of prothese.
• Chronische irritatie door ontstekingen
  Een chronische irritatie kan leiden tot een witte of een rode plek. De witte plekken leiden in 5 tot 7% van de gevallen tot kanker.
• HPV
  Het humaan papillomavirus (HPV) is een risicofactor voor keelholtekanker. De keelamandelen, het zachte verhemelte en de tongbasis zijn de plaatsen waar deze vorm van kanker meestal ontstaat.
• Erfelijkheid
  Mogelijk spelen erfelijke factoren een rol bij het ontstaan van kanker van de mond- of keelholte.

Ieder wondje of zweertje aan de tong dat langer dan 3 weken aanwezig is, moet zo snel door een arts bekeken worden. Dat is zeker het geval wanneer er opgezette klieren zijn in de halsstreek.

Symptomen van tongkanker

• Problemen met het kauwen.
• Last hebben bij bewegingen van de tong of tijdens het hoesten.
• Prikkeling of pijn tijdens het eten van zuur smakende, gekruide of alcoholhoudende voedingsmiddelen.
• Bloedingen.
• Een wondje of zweertje op de tong dat maar niet geneest.
• Een slechte adem.
• Een voelbare zwelling of zweer.
• Opgezette lymfeklieren.
• Pijn aan de tong.
• Witte of rode verkleuring op de tong.
• Pijn uitstralend naar hals of de kaak.
• Oorpijn.
• Last hebben of pijn bij het slikken.

Diagnose van tongkanker

Wanneer men vermoedt dat iemand misschien tongkanker heeft dan vinden er een aantal onderzoeken plaats.

Eerste onderzoek

Je tandarts of huisarts kan het eerste onderzoek toen. Deze zal je mond, tong en keelholte bekijken op afwijkingen. Op het moment dat er zweertjes/ wondjes zijn die maar niet genezen, dan zal er een doorverwijzing komen naar een specialist. Vaak is dat een KNO-arts, maar het kan ook een kaakchirurg zijn.

Weefselonderzoek

Op het moment dat men tongkanker vermoedt, zal een de arts moeten bepalen of dat de tumor goed- of kwaadaardig is. Dit wordt gedaan door een klein stukje weefsel uit de tumor weg te nemen. Dat stukje weefsel (een biopt) wordt vervolgens onder de microscoop onderzocht. Wanneer de tumor kwaadaardig is dan zal verder onderzoek nodig zijn.

Beeldvormend onderzoek

De volgende stap is om door middel van een beeldvormend onderzoek te kijken naar eventuele uitzaaiingen naar de lymfeklieren en/of andere lichaamsdelen. Dit kan gebeuren door middel van een CT-scan, echografie (echo) of door een MRI-scan.

Behandeling van kanker van de tong

Er kan gekozen worden voor het bestralen of het operatief verwijderen van de tumor(en). Wanneer de tumor klein is, dan kan bestraling voldoende zijn. Bij de grotere tumoren is altijd een operatie nodig. Soms in combinatie met bestraling.

• Bestraling
  Bestraling is een behandeling waarbij kankercellen vernietigd worden door radioactieve straling. Deze straling wordt zo precies mogelijk gericht op de tumor. Toch kunnen ook omliggende gezonde cellen beschadigd raken. Gezonde cellen herstellen zich over het algemeen beter dan kankercellen. Bestraling bij tongkanker kan alleen of in combinatie met een operatie plaatsvinden. In het laatste geval gebeurt het meestal om de kans te verkleinen dat de tumor terugkomt. Bestraling bij tongkanker gebeurt meestal inwendig dus van binnenuit.
• Operatie
  Tijdens een operatie verwijdert de chirurg de tumor maar ook worden de klieren uit de hals verwijderd (halsklierdissectie). Hierdoor is de kans op uitzaaiingen kleiner. De lymfeklieren worden vervolgens in het laboratorium onderzocht op eventuele kwaadaardige cellen. In sommige gevallen is het noodzakelijk dat er ook bestraald moet worden, soms in combinatie met chemotherapie.
• Bestraling en chemotherapie
  Als de tumor niet operabel is of operatie met te veel functieverlies gepaard gaat maar er wel genezing mogelijk is, wordt een combinatie van chemo- en radiotherapie gegeven.

Na de behandeling

In de meeste gevallen blijft de functie van de tong na de behandeling intact, maar in sommige gevallen heeft iemand moeite met praten of slikken. Wanneer dat het geval is dan kan een logopedist je verder helpen.

Bronnen: mlds.nl, mst.nl en kanker.nl