Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker onder mannen. Jaarlijks krijgen in Nederland ongeveer 13.000 mannen de diagnose prostaatkanker te horen. Een aantal wat ieder jaar stijgt.
De prostaat
De prostaat zit net onder de blaas om de plasbuis heen. Het is een klier ongeveer zo groot als een walnoot en is onderdeel van het mannelijke voortplantingssysteem.
De functie van de prostaat is voor de aanmaak van prostaatvocht voor het vervoeren van zaadcellen. Ook zorgt het prostaatvocht voor het in leven houden van deze zaadcellen wanneer ze op reis gaan naar buiten en in de vagina.
Wat is prostaatkanker?
Wanneer er in de prostaat kwaadaardige cellen groeien, dan spreken we van prostaatkanker. De medische naam hiervoor is prostaatcarcinoom. Jaarlijks wordt in Nederland bij ongeveer 13.000 mannen de diagnose prostaatkanker gesteld. In de meeste gevallen gaat het dan om mannen van 65 jaar en ouder.
Prostaatkanker groeit langzaam, maar het kan wel uitzaaien. Vaak zijn dit uitzaaiingen naar de botten of naar de lymfeklieren.
Symptomen prostaatkanker
Doordat prostaatkanker in de meeste gevallen langzaam groeit heeft iemand in het begin vaak geen klachten. Pas in een latere fase kunnen mannen last krijgen van klachten waaronder plasklachten. De volgende symptomen komen voor bij prostaatkanker:
- Vaak/veel plassen;
- Moeite hebben met plassen;
- Pijn en een branderig gevoel hebben tijdens het plassen;
- Nadruppelen en/of een zwakke plasstraal;
- Gevoel dat de blaas na plassen niet leeg is;
- Troebele of bloederige urine;
- Bloed in het sperma.
In de meeste gevallen zijn bovengenoemde symptomen het gevolg van een prostaatvergroting. De klachten van prostaatkanker lijken dus heel erg op die van een goedaardige vergroting van de prostaat. Echter, wanneer je last hebt van deze symptomen hebt, dan is het wel verstandig om even naar je huisarts te gaan.
Oorzaken van prostaatkanker
De exacte oorzaak is (nog) niet bekend. Men gaat ervan uit dat een verandering in de hormonale regeling van de prostaat een rol speelt. Daarnaast zijn er een aantal factoren die het risico verhogen op het krijgen van prostaatkanker.
Risicofactoren prostaatkanker
Factoren die bekend zijn die de kans op het krijgen van prostaatkanker verhogen zijn:
Leeftijd
Bijna alle mannen krijgen, als ze maar oud genoeg worden, uiteindelijk prostaatkanker. Toch is deze vorm van kanker niet alleen een ziekte van oudere mannen, ook jongere mannen kunnen het krijgen.
Ras
Prostaatkanker komt vaker voor bij mannen van Afrikaanse afkomst, dan bij mannen van een Kaukasische of Europese afkomst.
Leefstijl
De diagnose wordt vaker gesteld bij mannen in West-Europa en de Verenigde Staten dan in de rest van de wereld. Hoogstwaarschijnlijk spelen daar de westerse voedingsgewoonten met veel vet en eiwitten een rol in.
Erfelijkheid
Ongeveer 1 op de 10 mannen met prostaatkanker heeft deze ziekte verkregen door erfelijke aanleg. Het is niet duidelijk welk gen hier verantwoordelijk voor is.
Diagnose prostaatkanker
Het eerste onderzoek begint in de meeste gevallen bij je huisarts. Hij of zij zal na het vermoeden van prostaatkanker een doorverwijzing regelen naar een uroloog. In het ziekenhuis kunnen er de volgende onderzoeken gedaan worden:
- PSA-test
Met een PSA-test wordt het bloed van iemand getest op het stofje PSA. PSA staat voor Prostaat Specifiek Antigeen. Wanneer de PSA-waarde hoger dan is drie, dan kan dit betekenen dat er kans op prostaatkanker is. Echter, ook leeftijd beïnvloed de PSA-waarde. Ook een prostaatvergroting of een ontsteking aan de prostaat kunnen zorgen voor een verhoogde PSA-waarde. De test geeft dus geen 100% zekerheid, maar een indicatie. - Rectaal onderzoek
Hierbij zal de arts voelen of de prostaat anders aanvoelt. Is dat het geval, dan is verder onderzoek nodig. - Echo
Door middel van een echo kan gekeken worden of er tumorweefsel aanwezig is of niet. - MRI
Ook een MRI kan aantonen of er een tumor en/of uitzaaiingen aanwezig zijn. - Biopsie
Op het moment dat een echo of een MRI een afwijking aan het weefsel laat zien, dan zal de arts een biopsie doen. Hierbij neemt de arts een stukje weefsel uit de prostaat, waarna dit stukje weefsel onderzocht wordt.
Behandeling van prostaatkanker
Er zijn verschillende behandelingen mogelijk. Welke behandeling iemand krijgt, hangt af van het type kanker, het stadium en de conditie van de patiënt. Mogelijke behandelingen zijn: het verwijderen van de prostaat, bestraling zowel inwendig als uitwendig, hormoontherapie, cryoablatie en chemotherapie.
Op het moment dat er te veel uitzaaiingen zijn, dan is de behandeling erop gericht om de klachten zo veel mogelijk te verminderen en de kwaliteit van leven zo optimaal mogelijk te maken.
Bronnen: Prostaat.nl, Prostaat Kanker Stichting en Maxima Medisch Centrum
Delen: gepubliceerd door C. van Etten.