Vitiligo, wat is de oorzaak van deze huidaandoening?

In ongeveer 50% van alle gevallen openbaart vitiligo zich voor het 20ste jaar. Naast dat deze aandoening medisch een probleem is, is het bij sommige mensen meer een sociaalpsychologisch probleem. Wat is de oorzaak van deze huidaandoening?

Wat is vitiligo?

Vitiligo is een huidaandoening, waarbij de huid en haren langzaam pigment verliezen. Het gevolg hiervan is dat er melkwitte plekken op het lichaam ontstaan. Het is niet zo dat het haar bij deze huidaandoening altijd pigment verliest. Wanneer het wel pigment verliest, dan wordt het haar in vitiligovlekken vaak wit. Het opvallende is dat deze plekken zich spontaan kunnen herstellen. Echter, dat herstel is bijna altijd maar gedeeltelijk. Hoe later de vitiligo begint, hoe kleiner de kans op volledig herstel.

Mogelijk oorzaken van vitiligo

De precieze oorzaak waarom de huid en haren langzaam pigment verliezen is (nog) niet bekend. Er bestaan wel een aantal theorieën over het ontstaan van vitiligo:

• Erfelijkheid
  Eén van de theorieën die bestaat, is dat erfelijkheid een rol speelt. Het blijkt dat bij ongeveer 30% van de mensen met vitiligo een familielid heeft met vitiligo. Ook het feit dat eeneiige tweelingen vaak vitiligoplekken tegelijkertijd op dezelfde plaatsen ontstaan onderstreept deze theorie.
• Auto-immuunziekte
  Volgens deze theorie is vitiligo een auto-immuunziekte. Het idee is dat het afweersysteem de oorzaak is van het vernietigen van de pigmentcellen. Hierdoor ontstaan de vlekken ontstaan.
• Andere stof vernietigt pigmentcellen
  Een ander theorie is dat deze aandoening wordt veroorzaakt door stoffen die vrijkomen op het moment dat ons lichaam melanine produceert. Normaal bestaat er een beschermingsmechanisme dat deze stoffen onschadelijk maakt. Bij vitiligo zou dit beschermende mechanisme niet goed werken. Wat voor deze theorie pleit is dat bij patiënten met vitiligo de witte plekken het meest voorkomen in die gebieden die normaal het meest gepigmenteerd zijn en dus de sterkste vorming van melanine hebben.
• Problemen zenuwstelsel
  Deze theorie gaat er vanuit dat vitiligo het resultaat is van een toegenomen afscheiding van bepaalde schadelijke stoffen door zenuwuiteinden, die in staat zijn de vorming van huidpigment te vertragen en pigmentcellen te verbleken.

Momenteel wordt er veel onderzoek gedaan naar al deze theorieën om zo de oorzaak van vitiligo te achterhalen.

Symptomen van vitiligo

Natuurlijk is het meest zichtbare symptoom van vitiligo de witte plekken op de huid. Deze plekken variëren in grootte en in vorm. Maar deze plekken kunnen in de loop van de tijd langzaam groter worden, waarbij de rand van die plekken dan donkerder van kleur is dan de rest van de huid. Vitiligo kan zich eigenlijk op het gehele lichaam ontstaan. Maar vaak worden de plekken het meest gezien rond de geslachtsdelen, in het gezicht en op de handen en armen. Andere veelvoorkomende delen omvatten de voorkant van de knieën en ellebogen. Maar ook ontstaan de verkleuring in het gebied om de navel en rectum. Ook een witte rand om een moedervlek kan een symptoom zijn. Daarnaast kan het haar pigment verliezen, waardoor bijvoorbeeld de wimpers en wenkbrauwen wit of grijs worden.

Verschillende vormen van vitiligo zijn:

• Vitiligo vulgaris
  Bij deze vorm ontstaan er overal op het lichaam vlekken. Opvallend aan deze vorm is dat de plekken symmetrisch op beide kanten van het lichaam voorkomen. Dit is de meest voorkomende vorm van vitiligo.
• Vitiligo segmentalis
  Bij deze vorm ontstaan de plekken op één deel van het lichaam. Bijvoorbeeld alleen op de linkerkant van het gezicht of op de linkerschouder. De vlekken kunnen wat groter worden, maar op een gegeven moment stopt dat proces.
• Vitiligo universalis
  Deze vorm is de meest agressieve vorm en komt niet vaak voor. Hierbij is minder dan 10% van de huid nog gepigmenteerde.
• Acrale vitiligo
  Bij deze vorm ontstaan er alleen melkwitte plekken op de armen, benen. Ook de vingers en tenen kunnen een witte kleur krijgen.
• Acrofaciale vitiligo
  Bij acrofaciale vitiligo zijn er net als bij de acrale vorm vlekken op de benen en armen, maar bij acrofaciale zijn er tevens vlekken te vinden rondom de ogen en mond.

Behandeling van vitiligo

Het is tot op heden nog niet mogelijk om vitiligo te genezen. Maar met een aantal therapieën kan in de meeste gevallen wel een acceptabele graad van repigmentatie in de witte plekken worden bereikt en verder verlies van pigmentatie worden tegengegaan. Hiervoor kunnen verschillende methoden gebruikt worden:

• Lichttherapie
  Op dit moment is lichttherapie de meest effectieve behandelmethode. Bij een groot deel van de mensen met vitiligo, komt bij deze behandeling het pigment voor een groot deel weer terug. Het is wel een behoorlijke belasting voor iemand, omdat de meeste mensen hiervoor 2 keer per week naar het ziekenhuis moeten voor deze therapie. Het is wel mogelijk om lichttherapie thuis te volgen, echter sommige ziekenhuizen zijn daar geen voorstander van.
• Crèmes
  Vitiligo kan behandeld worden met corticosteroïden crèmes. In bepaalde gevallen, vooral bij beginnende vitiligo, is deze behandelingsvorm succesvol geweest in het tegen gaan van het uitbreiden. Tot nu toe is nog niet bewezen dat deze crèmes invloed hebben het terugkeren van het pigment. Daarnaast is het zo dat deze behandelingsmethode maar voor een beperkte termijn gebruikt mag worden, vanwege het risico op het ontstaan van schadelijke bijwerkingen. Denk hierbij aan het krijgen van een dunne huid of extra kans op infecties. Naast corticosteroïden crèmes wordt tegenwoordig soms ook tacrolimuszalf geadviseerd. De eerste resultaten van het gebruik van deze ontstekingsremmende zalf zijn positief, echter wat de resultaten op de lange termijn zijn, zijn nog onbekend. Tracolimuszalf werkt vooral goed bij vitiligo in het gezicht.
• Huidtransplantatie
  Bij deze methode worden stukken normaal gepigmenteerde huid getransplanteerd op de vitiligoplekken. Deze methode is alleen geschikt voor patiënten met een stabiele vorm van vitiligo.
• Depigmentatietherapie
  Deze therapie is alleen bedoeld voor patiënten met de diagnose vitiligo universalis en is erop gericht om het resterende pigment te verwijderen. Dit kan door middel van zogenaamde ‘bleekcrèmes’ of met een laserhandeling.

Camoufleren van vitiligo

Er zijn verschillende manieren om vitiligo te camoufleren. Voor de mensen die van zichzelf een lichte huid hebben is het meest verstandig om zoveel mogelijk uit de zon blijven. Zo kun je zoveel mogelijk voorkomen ze de gepigmenteerde huid donkerder wordt. Hiermee zorg je ervoor dat het contrast met de vitiligovlekken minimaal blijft. Daarnaast kunnen vitiligopatiënten make-up gebruiken om te camoufleren.

Bronnen: vitiligo.nl, huidarts.com en huidkwalen.nl