De eikenprocessierups vormt al een paar jaar een probleem. Een probleem dat ook ieder jaar erger lijkt te worden. Het aantal mensen dat met klachten naar de huisarts gaat, is dit jaar explosief gestegen. Wat is de eikenprocessierups, waardoor zorgt deze rups voor veel ellende en wat moet je doen wanneer je klachten hebt?
Wat is een processierups?
De eikenprocessierups is een rups van de nachtvlinder, die haar eitjes legt in de toppen van de eik. De rups nestelt zich vooral graag aan de zonnige kant van eikenstammen. De nesten bestaan uit rupsen, brandharen en uitwerpselen. De brandharen zijn gevaarlijk voor de gezondheid van mensen en dieren.
De naam processierups komt van de manier waarop de rupsen zich in colonnes verplaatsen, van het nest naar het blad van de eik. Je kunt deze nesten herkennen aan de spinsels van vervellingshuidjes, uitwerpselen en brandharen. Vaak zijn de bomen, waarin ze vertoeven, ook kaalgevreten. Een volwassen rups is wit behaard en ongeveer 3 centimeter groot.
Wanneer actief?
De eerste rupsen komen zo eind april, begin mei uit de eitjes. Na 5 vervellingen zijn ze volgroeid. Dan zijn ze ongeveer 3 cm lang en verpoppen ze tot een nachtvlinder. Maar al na derde vervelling, vaak is dat tussen half mei en eind juni, krijgen ze hele kleine brandharen. De volgroeide rupsen hebben een grijsgrauwe kleur met lichtgekleurde zijden en zijn bedekt met lange witte haren. Deze witte haren zijn niet de brandharen. De brandharen zijn namelijk microscopisch klein.
Dat de rupsen verpoppen tot nachtvinders gebeurt zo eind juli. Vanaf dit ogenblik is het grootste gevaar geweken. In de (na)zomer paren de vlinders weer en zetten ze ei-pakketten af van tussen de 20 en 50 stuks. Deze ei-pakketjes overwinteren op de takken van eikenbomen.
Nadat de eerste rupsen uitkomen, blijven de nesten bestaan. Deze zitten dan nog vol vervellingshuidjes, pophuiden en brandharen. Ook deze kunnen nog heel lang gevaarlijk zijn voor mensen en zoogdieren, omdat de brandharen lange tijd hun giftige stof behouden.
Mogelijke klachten
Op het moment dat de brandharen van de rups in aanraking komen met je huid, ogen of longen kun je verschillende klachten krijgen. Er bestaan 3 soorten klachten. De microscopische brandharen zitten met weerhaakjes vast in je huid. Dit geeft kleine, maar pijnlijke wondjes in de opperhuid. Vervolgens kunnen deze brandharen bij de kleinste aanraking afbreken. Bij het afbreken komt de thaumetopoeïne vrij, waardoor (pseudo-)allergische reacties kunnen ontstaan. Het lijkt op een allergie, maar er zijn geen afweerstoffen terug te vinden in het bloed.
Mogelijke klachten zijn:
Huid
Bijna direct nadat je huid in contact is geweest met de brandharen, kan er een hevige jeuk optreden in je nek, armen, benen, etc. Binnen een half uur tot 2 uur wordt je huid rood en krijg je bultjes of blaasjes die na enkele dagen tot weken verdwijnen.
Ogen
Heb je brandharen in je ogen gekregen, dan kun je tussen één en vier uur last krijgen van rode pijnlijke en tranende ogen. Wanneer de brandharen dieper je oog binnendringen kan dat een ernstige ontstekingsreactie veroorzaken. In zeldzame gevallen kunnen de haren een chronische oogontsteking met een soort knobbelvorming veroorzaken. In dat geval is er een operatie nodig om de haartjes te verwijderen.
Luchtwegen
Wanneer je de brandharen inademt, dan kan dit een irritatie aan je luchtwegen veroorzaken. Dit kan gepaard gaan met niezen, keelpijn, slikstoornissen, ontsteking van de neusslijmvliezen en ademhalingsstoornissen.
Vanwege hun microscopische afmetingen, kunnen ze binnendringen tot in de kleinste luchtwegen en een astmatische bronchitis met een piepende ademhaling kunnen veroorzaken.
(Pseudo-)allergische reactie
iemand kan een (pseudo-)allergische reactie krijgen met erge jeuk en huiduitslag. In hele ernstige gevallen kan iemand een levensbedreigende anafylactische shock krijgen. Een anafylactische shock is een ernstige allergische reactie op lichaamsvreemde stoffen. Bij een hele ernstige anafylactische shock kunnen je bloedvaten zo snel verwijden dat er een levensgevaarlijke shocktoestand ontstaat.
Overige klachten
Heel soms kan iemand last krijgen van overgeven, duizeligheid, koorts en algehele malaise.
Behandeling van de klachten
Ben je in aanraking gekomen met de haren van een processierups, dan is het verstandig om onderstaande stappen te ondernemen:
Je huid
Wanneer er huidcontact is geweest, dan is het verstandig om het volgende te doen:
- Probeer niet te krabben of wrijven. Dit zorgt er alleen maar voor dat de verspreiding van de brandharen verder gaat en het maakt je klachten alleen maar erger.
- Besmette kleding vormt een bron van verspreiding van brandharen. Daarom is het verstandig om handschoenen aan te doen en vervolgens je kleren uit te doen en direct wassen (graag zo heet mogelijk).
- Spoel de huid direct goed met lauw stromend water, om zo de mogelijk aanwezige brandharen te verwijderen.
- Strip de aangetaste huid met tape, plakband of cellofaan om vastzittende brandharen te verwijderen.
- Om de jeuk te verlichten kun je de huid koelen. Denk hier aan het aanbrengen van ice-packs.
- Bij ernstige jeuk en uitslag: toedienen van antihistamines. Wanneer er sprake van ernstige huiduitslag is, dan zo snel mogelijk contact opnemen met je huisarts.
De ogen
Wanneer er contact met je ogen is geweest, dan is het verstandig om het volgende te doen:
- Spoel je goed uit. Wanneer je ogen erg geïrriteerd zijn, dan is het verstandig om dit uitspoelen door een arts te laten doen.
- Bij aanhoudende of ernstige klachten, ook dan is het aan te raden om naar je huisarts te gaan.
Luchtwegen
Wanneer er klachten van kortademigheid, hoesten, moeite met slikken, braken, duizeligheid en koorts optreden, dan is medisch handelen noodzakelijk.
Wat doen bij overlast van eikenprocessierupsen?
Wanneer je zelf te maken krijgt met de eikenprocessierups, probeer dan ieder contact met de rupsen en de nesten te voorkomen. Hou afstand van de eikenbomen, waarin ze zitten en zorg ervoor dat je kleding draagt die je armen, hals en benen bedekt. Daarnaast is het verstandig om er direct een melding van te maken bij je gemeentebestuur. Zij zullen passende maatregelen treffen of de verantwoordelijke diensten op de hoogte brengen.
Wat moet je niet doen?
Ga niet zelf aan de slag om de rupsen en nesten te bestrijden. Er zijn mensen die met een hogedrukreiniger de nesten probeerden weg te spuiten. Echter, dit kan er voor zorgen dat de brandharen van de rupsen via de lucht verspreiden. Gebruik ook geen insecticiden. Het bestrijden is echt specialistisch werk, waarvoor je beter een ongediertebestrijdingsbedrijf kunt inschakelen. De bestrijding gebeurt met gif of door het wegbranden of wegzuigen van de rupsen met speciale apparatuur.
Bronnen: antigifcentrum.be, thuisarts.nl en zorgwijzer.nl
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)
Hoe weet men dat een asmatische reactie van de rups is, wegens copd in het zkh beland maar er is niet te zeggen of het wel of niet door de rups kwam dus prednisonkuur gehad, weet U wel het antwoord?
Groet Ria
Ik denk dat ik weet hoe je ze moet bestrijden, gewoon met lijm.
Spuit het op die trossen op de boomstam en de haartjes kleven aan elkaar, en de rups ken ze eigen niet meer bewegen en gaat dood.
Het is maar een idee.
Ik ben sinds 5 julli terug van een vakantie in Raalte we hebben daar op de camping gestaan.
Ik zat op een morgen onder de bulten en ze jeukte behoorlijk. Het bleek dat de processierups de boosdoener was. Langs de weg achter de camping stonden eikenbomen en de dag dat we aankwamen waaide het nogal onze kant op. We zijn gaan kijken bij die bomen en er bleken op het eerste oog wel 5 nesten te zitten . Nu vraag ik mij af, de voortent van mijn caravan heeft ook in die wind gestaan en er zullen ongetwijfeld brandhaarden op gekomen zijn. Zal ik als ik de tent weer op gaat zetten weer onder de bulten komen. Kan ik de tent ergens mee reinigen want de brandharen blijven jaren actief.
Hallo, een week geleden armen en nek vol bultjes en veel jeuk. Ik heb er insecten spray op gespoten en binnen 15 min. geen jeuk meer en in een paar uur waren de rode vlekken weg en heb de huiskleur weer aan genomen. De bultjes dat duurt een aantal dagen dat dat weg is. Ik had dat muggenspray wel in Noorwegen gekocht, wat erin zit weet ik ook niet maar het help en daar gaat het om.
Gr. André
De huiskleur aangenomen, hahahaha
Is behandeling van de rups of nesten met een elektrische onkruid verdelger (2000watt)een optie?
ik begrijp niet waarom er op de buis gezegd word dat het een gevaar is voor de volksgezondheid en er vervolgens achteraan gezegd word dat er niet veel aan te doen is en dat we er in de toekomst maar mee moeten leren leven.
Hoezo kan er niet met man en macht aan gewerkt worden dat die beesten bestreden worden. Kost het teveel geld voor de gemeente? Dat zal het zijn. Het geld. Geld gaat vóór de volksgezondheid. En dat is tegenwoordig met alles zo. Criminaliteit bestrijden?Is geen geld voor.Te weinig politie,want daar is flink op bezuinigd. Leger? Is er bijna niet meer. Die zouden cursussen kunnen krijgen om de rups uit te roeien Kost geld. Ziekenhuizen die gesloten worden? Brengen niet genoeg geld op. Geld Geld en graaicultuur. Geld is de nieuwe cultuur. Al decennia lang en onder Rutte 1,2 en 3 nog flink aangestuurd. Alles wat het leven zuur maakt? Wen er maar aan is de fatalistische boodschap van onze leiders die ons laten lijden op onze kosten.
Helemaal mee eens wat je zegt!!
Allergiezalf, is het ook weg, gewoon de goedkoopste
Waar koop je dat? En welk merk?
Ja het is weer zo,n wereld verbeterrraar,dat zijn nou echt van die geiten wollen sokken die dit soort dingen niet kunnen of willen begrijpen ,te stom ,,zielige mensen .
Ja daar heb je gelijk in alles draait om geld en de mens telt niet meer mee maar ja de nederlanders doen er ook niks mee dus niet klagen of er tegen in gaan met ons allemaal
En als de zon niet schijnt, is het zeker ook de schuld van de overheid. Tel je zegeningen!
Wat voor een belachelijke reactie is dit? Dus alle levende wezens die de mensheid in de weg staan of een beetje ‘last’ bezorgen, moeten maar uitgeroeid worden? Weet je wel wat je zegt? Die rupsen hebben evenveel recht om te leven als mensen. Gewoon een maandje of 2 uit de buurt blijven en dan is het probleem opgelost. Als uw buren last van jou hebben, mogen ze u ook niet neerknallen dus ik zou niet weten waarom die arme beestjes hun leven dan zouden moeten opgeven. Respect hebben voor alle levende wezens kan toch niet zo moeilijk zijn.
Arme beestjes???? Ziekteverwekkers zijn het. Uitroeien, weg ermee.
Inderdaad daar heb je helemaal gelijk in.
Die vrouw die het zielig vind weet niet waarover ze praat.
Je weet niet waar je het over hebt,met overdreven reactie.
Je moet het zelf maar eens overkomen, dan praat je wel anders!!!
– wat kinderachtig van je zeg om anoniem te reageren.
Een maandje of 2 uit de buurt blijven? Ik moet mijn paarden elke dag eten gaan geven en met deze hitte de laatste dagen is het gezellig met zo een jas aan en kleren van boven tot onder. En tegen ik terug bij de auto ben ga ikzelf bijna van mijn stokje. Zoiets is goed voor mensen die niks te doen hebben, maar als je moet werken daar in de buurt zal je wel een toontje lager zingen. Natuur, natuur ze hadden die buxussen maar niet moeten sproeien, want nu zijn al de koolmeesjes weg en die aten die op en waren er verlekkerd op.
Al in 2006 begon dit probleem in Brabant en Limburg, doch onze (locale) overheid deed hetzelfde als bij het drugsprobleem: stilzwijgen en wegkijken. Nu kan je hier niet meer buiten zitten of ramen open zetten, want je vergaat na een paar uur van de jeuk. Kan ik de Gemeente aansprakelijk stellen wegens het NIET-nakomen van de verplichting hun gebied op orde te houden en geen voerlast te veroorzaken ? Procedure bij de bestuursrechter ?
Ik begrijp ook wel, dat ALLES maar dan ook ALLES een geld-probleem is, ondanks dat sommigen ( Gonnna) denken dit allemaal zonder te kunnen doen, doch.. dan moet men maar OF wat prioriteiten anders stellen OF.. JA.. een bijdrage vragen aan de buurt, wat ik er graag voor over heb. In mijn eentje kan ik niet een hele landweg ( Brede Straat parallel aan de Waterviolier – Breda) rupsenvrij houden.
En als de zon niet schijnt, is het zeker ook de schuld van de overheid. Tel je zegeningen!
Ons alles Moedertje Natuur is duidelijk met de homo sapiens aan het afrekenen voor de eeuwen schaamteloze schade welke we onze planeet hebben aangedaan. Nu kunnen de natuurliefhebbers niet eens meer onbeschermd en onbezorgd door onze mooie bossen lopen waar ook eikenbomen groeien. Onze dijken moeten we voortdurend blijven verhogen om de stijgende zee ons landje niet te laten overnemen. Reuzenteken in ons heerlijke hoge gras maken het ook te risicovol om spontaan met je vriendin in het open veld de meest pure liefde te bedrijven. In onze Noordzee komen aldoor mensonvriendelijke waterdieren voor welke de warmere wateren zoeken om te gedijen. Ongekende regens en hagelstenen teisteren gepaard gaande met stormen en nog ergere winden onze hele planeet. Onze antibiotica verliest haar heilzame werking met desastreuze gevolgen voor onze zieken.
Enz. enz. Hoe verwonderlijk vinden we nu weer de niet te stuiten processierups?
Precies dit! Op zich wel grappig, dat zo’n klein insect een groot probleem is voor de mensheid en iedereen in paniek is. De mens maakt al decennia lang alles kapot wat leeft en zal doorgaan totdat alles is vernietigd.
Ben je anti homo of zo????dat je daar mee begint.
Willem je hebt helemaal gelijk het is een grote klerezooi!
Het zelfde met die CO2 uitstoot ,de KLM stoot in een maand net zo veel CO2 uit als alle auto’s die in nederland rijden.
Gaan ze belasting heffen op de kerozine,denken die idioten zeker dat we er dan vanaf zijn.
Dit land gaat niet naar de klote maar dat is het al .
Inderdaad je hebt helemaal gelijk!!
Die auto’s die in nederland rijden dat is per jaar
het beste is de mens uitroeien, alle problemen opgelost
Een aantal jaren geleden werd hij bestreden met verdunde roundup, wat heel goed werkte, maar de overheid heeft besloten dat de overheden het niet meer mogen gebruiken omdat het mogelijk kankerverwekkend is (NOG NIET BEWEZEN OVERIGENS) dus zitten we nu met de ellende.
Zou fijn zijn als ze eerst eens goed onderzochten of er alternatieven zijn voor datze iets verbieden.
Het mooie is dat kanker testen bij mensen niet mag , is niet ethisch En zo gaat alles . Wie denken de mensen wat ze zijn ?
De mens had de opdracht gekregen om “goed voor de aarde te zorgen ” Die te bewaren en te bewerken(!) O.T. Maar de mens heeft er een rotzooi van gemaakt, zodat zelfs nu “de schepping in barensnood is ” N.T. Mn krijgt stilaan de rekeningen gepresenteerd en het is nog maar het begin…Neen, ik ben geen onheilsprofeet, noch een pessimist, maar een realist, die ziet dat de Bijbel uitkomt. ggg (geld, God en gat) dit zijn drie zaken, die misbruikt worden tegen honderd per uur. Een zekere Urbanus van Anus (belgische komiek en zeveraar) zong destijds in den belgiek “Er gebeuren rare dingen rondom mij…en het einde zal dan ook niet ver meer zijn….
In de natuur, in het wild is het ook een zaak van overleven. Zo is het momenteel met deze processierups als voorbeeld nu ook. Het moet echt wel uitgeroeid worden, althans dat ze enkel bij de eikenbomen zitten. Zoiets als je hoeft geen eikel te zijn om in de boom te hangen,,,, word je met deze rupsen geplaagd! Laten we nuchter blijven en dat vermijden en uitroeien,,want het worden er elk jaar meer! EN NIET VOOR EIKEL SPELEN.! Het zal jouw of je kinderen maar overkomen!
Wanneer reageert er nu eens iemand die echt verstand van zaken heeft?