Parkinson, meer dan trillen alleen

De ziekte van Parkinson is een veelvoorkomende hersenaandoening die meestal op latere leeftijd optreedt. Echter, er is ook een klein deel van die patiënten die jonger dan 40 jaar is. Parkinson is waarschijnlijk het meest bekend van het trillen, maar deze aandoening gaat veel verder dan trillen alleen. Wat zijn de gevolgen van deze hersenaandoening?

Wat is de ziekte van Parkinson?

De ziekte van Parkinson is een progressieve hersenziekte, waarbij de hersencellen die dopamine maken langzaam afsterven. Dopamine is een neurotransmitter, die er onder andere voor zorgt, dat de verschillende zenuwcellen in de hersenen met elkaar kunnen communiceren. Dopamine heeft daarmee ook invloed op je bewegingscontrole. Het zorgt ervoor dat we ons soepel kunnen bewegen. Naast dat er bij de ziekte van Parkinson een tekort aan dopamine ontstaat, ontstaat er ook een tekort andere neurotransmitters. Dat geeft allerlei andere klachten dan alleen maar beven.

Parkinsonisme is een verzamelterm voor aandoeningen die lijken op de ziekte van Parkinson. Voor een deel leiden ze tot dezelfde verschijnselen: beven, stijfheid en bewegingstraagheid. Eén verschil met de ziekte van Parkinson is dat andere delen in de hersenen aangedaan raken.

Symptomen Parkinson

Er zijn verschillende symptomen die kunnen duiden op de ziekte van Parkinson. De symptomen kunnen te maken hebben met de motoriek, automatische functies van het lichaam en met de geestelijke gezondheid.

Motoriek

Bewegingsproblemen zoals: langzaam en weinig bewegen, trillen, voorovergebogen lopen en stijve spieren, zijn duidelijke symptomen van Parkinson. Andere symptomen die met de motoriek te maken kunnen hebben zijn:

• Klein en kriebelig schrijven.
• Uitdrukkingsloos gezicht.
• Moeite hebben met slikken en spreken.
• Minder goede balans en opvangreflexen.
• Moeite om te starten of veranderen van beweging.
• Schuifelend lopen.

Automatische functies

• Overmatige talgproductie.
• Verhoogde speekselproductie.
• Overmatige transpiratie.
• Incontinentie.

Geestelijke gezondheid

• Vermoeidheid.
• Concentratieproblemen.
• Psychose. Dit is een stoornis in je waarnemingen. Zo kun je stemmen horen of heel achterdochtig en paranoïde worden.

Bij Parkinson kunnen ook problemen ontstaan met de zintuigen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat iemand zijn reukvermogen minder wordt.

Verder gevolgen Parkinson

De ziekte van Parkinson is dus een progressieve aandoening, een ziekte die erger wordt in de loop van de tijd. Naast bovenstaande symptomen kan iemand ook last hebben van slaapstoornissen. Iemand kan last krijgen van hele heftige dromen. Daarbij is er een verhoogde kans op dementie, depressie en/of moeite hebben met de ontlasting (obstipatie). Tevens komen ook seksuele problemen en problemen met plassen regelmatig voor.

Oorzaken van Parkinson

Het is (nog) niet bekend wat de exacte oorzaak van de ziekte van Parkinson is. Wel weet men dat deze ziekte ontstaat in de hersenen, door een tekort aan de neurotransmitter dopamine. Dit komt doordat de cellen die dopamine produceren langzaam afsterven. Het is echter nog niet bekend waarom of waardoor deze zenuwcellen afsterven. Elementen die hierbij mogelijk een rol kunnen spelen zijn onder andere: de achteruitgang van de werking van de hersenen met het ouder worden, een stoornis in de eiwitstofwisseling en omgevingsfactoren zoals het in aanraking komen met giftige stoffen. Momenteel wordt hier veel onderzoek naar gedaan.

Diagnose Parkinson

De diagnose wordt gesteld aan de hand van de symptomen en een lichamelijk onderzoek. Voor het stellen van de diagnose Parkinson moeten in het begin minstens 2 van de volgende 4 symptomen aanwezig zijn:

• Bewegingsarmoede/traagheid.
• Stijfheid.
• (Rust)tremor.
• Houdingsstoornissen.

In veel gevallen wordt een MRI-scan van de hersenen gemaakt om andere aandoeningen uit te sluiten. Zo’n hersenscan kan Parkinson echter niet aantonen. Met een andere scantechniek (DaT-scan), kan wel een tekort aan dopamine zichtbaar worden gemaakt.

Behandelingsmogelijkheden Parkinson

De ziekte van Parkinson kan op dit moment nog niet worden genezen. De behandeling is vooral gericht op het verminderen van vooral de motorische problemen.

• Fysiotherapie
  Deze therapie helpt om soepeler te kunnen bewegen en moet zorgen voor een verminderen van de stijfheid van spieren en gewrichten.
• Logopedie
  Logopedie kan problemen met taal, spraak, eten of drinken verminderen. Iemand leert dan om met de klachten om te gaan, zodat hij/zij er minder last van heeft.
• Ergotherapie
  Deze vorm leert iemand om in het dagelijks leven om te gaan met Parkinson. Je krijgt tips over het omgaan met vermoeidheid en bewegingsproblemen. Dit om ervoor te zorgen dat je de gewone dagelijkse bezigheden langer zelfstandig uit kunt voeren.
• Medicijnen
  Er zijn verschillende medicijnen beschikbaar die gericht zijn op het aanvullen van het dopaminetekort. Levodopa is één van de bekendste. Deze medicijnen genezen niet, maar kunnen het functioneren verbeteren. Stijfheid en traagheid verbetert over het algemeen goed met levodopa. De overige klachten, waaronder problemen met de spraak en balansvermindering reageren niet goed op medicatie.
• Operatie
  Indien de medicijnen onvoldoende helpen, is een hersenoperatie mogelijk. Bij deze operaties plaatst de chirurg een elektrode in de hersenen. Met die elektrode kan de chirurg hersencellen stimuleren. Of de chirurg kan hersencellen verhitten (letseloperatie). Dit zijn allebei manieren om de hersenen als het ware te kalmeren, waardoor beven en spierstijfheid verminderen.

Bronnen: hersenstichting.nl, volksgezondheidenzorg.info en mcl.nl