Dagelijks worden ongeveer 125 mensen getroffen door een beroerte. Een beroerte kan ernstige beperkingen tot gevolg hebben. Hoe goed iemand herstelt, hangt onder andere af van hoe lang het heeft geduurd voordat iemand behandeld is. Het is dus enorm belangrijk om snel de symptomen van een beroerte te herkennen. Maar ken jij de symptomen van een beroerte?
Wat is een beroerte?
Een beroerte is een verzamelnaam voor een TIA, herseninfarct en een hersenbloeding. Het is een aandoening, waarbij er iets mis gaat met de bloedtoevoer naar de hersenen. Het gevolg is dat een bepaald deel van je hersenen te weinig zuurstof krijgt, waardoor dat deel niet goed kan functioneren.
TIA
Een TIA is een tijdelijke afsluiting van een bloedvat in de hersenen. Het krijgen van een TIA moet gezien worden als een belangrijke waarschuwing. De kans op het krijgen van een hersen- en hartinfarct is hierna vergroot.
Herseninfarct
In ongeveer 80% gaat het bij een beroerte om een herseninfarct. Bij een herseninfarct sluit een bloedprop een bloedvat in de hersenen af.
Hersenbloeding
Een hersenbloeding is een ernstige vorm van een beroerte. Bij een hersenbloeding scheurt een bloedvat in de hersenen open. Hierdoor kan er bloed in en rondom de hersenen stromen. Door de druk die het bloed veroorzaakt kan een deel van het hersenweefsel beschadigd raken.
Een beroerte is zeer ernstig
Helaas overleeft 1 op de 5 slachtoffers een beroerte niet. Daarnaast wordt geschat dat ongeveer 30% blijvend invalide is en afhankelijk wordt van de hulp van naaste familieleden. Hoe goed iemand herstelt, hangt onder andere af van hoe lang het heeft geduurd voordat iemand behandeld is. Op het moment dat de behandeling binnen de 3 uur wordt gestart, is de kans op herstel groter. Een snelle behandeling kan de gevolgen echt beperken.
Mogelijke oorzaken beroerte
In de meeste gevallen is een verslechterde kwaliteit van de binnenwand van bloedvaten de oorzaak. Dit kan komen door beïnvloedbare factoren, maar ook door factoren die je niet kunt beïnvloeden.
Beïnvloedbare factoren:
- Ongezonde voeding.
- Te hoge bloeddruk.
- Roken (ook meeroken).
- Overmatig alcoholgebruik.
- Diabetes mellitus (suikerziekte).
- Boezemfibrilleren (een hartritmestoornis).
- Overgewicht.
- Te weinig lichaamsbeweging.
- Verhoogd cholesterolgehalte.
Niet beïnvloedbare factoren
- Ouderdom, waardoor de bloedvaten kunnen veranderen.
- Erfelijkheid.
- Een eerdere beroerte of hartinfarct.
Herken de symptomen
Omdat een snelle behandeling het verschil kan maken tussen leven en dood, of hoe goed iemand herstelt, is het belangrijk om de symptomen van een beroerte te herkennen. De symptomen zijn afhankelijk van de plaats en de grootte van het getroffen hersendeel en ontstaan heel plotseling. De meest voorkomende signalen zijn:
- Scheve mond. Een van de mondhoeken hangt naar beneden.
- Verwarde spraak. Ineens praat iemand verward of kan moeilijk uit zijn of haar woorden komen.
- Verlamde arm of been. Plotseling heeft iemand een verlamde arm of been.
Volgende symptomen kunnen ook voorkomen:
- Plotseling een hevige hoofdpijn zonder oorzaak.
- Draaiduizeligheid of evenwichtsstoornissen.
- Tintelingen of gevoelloosheid.
- Misselijkheid.
- Wazig zicht uit een of beide ogen of helemaal niets meer kunnen zien.
- Slikproblemen.
Wat doe je bij een beroerte?
Wanneer er zich één of meerdere symptomen van een beroerte voordoet, dan moet je dringend 112 bellen. Ook wanneer je twijfelt. De snelheid waarmee een slachtoffer door gespecialiseerde hulp behandeld wordt, is bepalend om blijvende hersenschade te voorkomen of te beperken.
Wanneer iemand aanspreekbaar is, doe dan de mond-arm-spraak test:
- Mond: let op of de mond scheef staat of een mondhoek naar beneden hangt. Als hulpmiddel kun je dan aan de persoon vragen om zijn of haar tanden te laten zien.
- Arm: let op of een arm of been verlamd is. Hier kun je aan iemand vragen om beide armen naar voren strekken en de binnenkant van de handen naar boven draaien. Kijk of een arm wegzakt.
- Spraak: probeer te bepalen of de persoon wartaal spreekt of komt niet meer uit zijn woorden. Om dit te controleren kun je de persoon vragen om een zin uit te spreken.
Bel zo snel mogelijk 112 om professionele hulp te laten komen. Verder is het verstandig om het slachtoffer geen inspanningen meer te laten verrichten. Laat de persoon in een zelfgekozen houding zitten en ondersteun het slachtoffer aan de verlamde zijde. Laat de persoon niets eten of drinken en check regelmatig het bewustzijn.
Ook wanneer de verschijnselen kort duren en voorbijgaand zijn, dan moet je ze serieus nemen en door een arts verder worden onderzocht.
Behandeling van een beroerte
Het is erg belangrijk om na het constateren van de symptomen naar een ziekenhuis te gaan. Hier kijkt men of er sprake is van een TIA, herseninfarct of hersenbloeding.
In geval van een herseninfarct kan binnen 4,5 uur na de eerste symptomen een bloedverdunnende medicijnen worden toegediend. Deze kan het bloedstolsel oplossen. Deze behandeling heet trombolyse. Soms is het ook mogelijk om tot 6 uur na de eerste symptomen een katheter via een bloedvat in de lies in te brengen om zo het stolsel te verwijderen. Een enkele keer kan dit ook in een later stadium worden uitgevoerd.
Is er sprake van een hersenbloeding, dan kunnen medicijnen helpen om de bloedstolling te optimaliseren. Echter, wanneer de bloeding niet vanzelf stopt, dan moet de bloeding operatief verwijderd worden om zo de druk in de hersenen te verminderen.
Vaak zal er zo spoedig mogelijk gestart worden met de revalidatie. In veel gevallen zal dat al beginnen in het ziekenhuis. Wanneer er blijvende beperkingen zijn, dan kan de (revalidatie)arts samen met degene die een beroerte heeft gehad, op zoek naar mogelijkheden om met de gevolgen om te gaan.
Fysiotherapeuten en ergotherapeuten helpen bij de revalidatie van bewegingsfuncties en alledaagse handelingen. Een logopedist kan hulp bieden wanneer iemand spraak- taal- en slikproblemen heeft. Een psycholoog kan iemand helpen om, om te gaan indien er geheugen- aandachts- of gedragsstoornissen zijn ontstaan.
Wil jij graag je ervaringen delen en/of meepraten over het onderwerp beroerte? Dan kan dat op dit forumonderwerp Hersenen & zenuwen.
Bronnen: hartstichting, hersenstichting en UMC Utrecht.nl
Tags: Beroerte, TIA, Herseninfarct, Hersenbloeding
Delen:
gepubliceerd door C. van Etten.
onderschreven door P.M. Mulder (arts)
