De ziekte van Raynaud is een vaataandoening, waarbij de bloedtoevoer naar bijvoorbeeld de vingers of tenen stopt. Wanneer de doorbloeding vervolgens weer op gang komt, dan wordt de huid rood. Dit geeft vaak een pijnlijk en gloeiend/tintelend gevoel in de vingers of de tenen.
Wat is de ziekte van Raynaud?
Bij de ziekte van Raynaud trekken de spiertjes in de wanden van de bloedvaten plotseling samen. Dit wordt vaatkrampen genoemd. Als gevolg van deze vaatkrampen, vernauwt het desbetreffende bloedvat en raakt de bloedstroom belemmerd. Hierdoor kunnen onder andere vingers en tenen verkleuren en verdoofd aanvoelen. De ziekte van Raynaud uit zich meestal voor het eerst in of net na de puberteit. De aandoening komt 8 keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen.
Er bestaan 2 vormen van de ziekte van Raynaud:
- Primaire vorm
Wanneer de aandoening geen gevolg is van een andere ziekte, dan praat men van de primaire vorm. Deze vorm komt het meest voor en kan al op jonge leeftijd ontstaan. Ondanks het feit dat het geen ernstige aandoening is, kan iemand er wel veel last van hebben. Het kan verminderen, of soms zelfs wel helemaal overgaan bij het ouder worden. - • Secundaire vorm
Wanneer deze aandoening wel het gevolg is van een onderliggende aandoening, praat men van de secundaire vorm. Bij de secundaire vorm is het beloop afhankelijk van de onderliggende ziekte, er kunnen gevoelsstoornissen optreden in de vingertoppen en in ernstige gevallen kunnen er zweertjes wondjes ontstaan die heel pijnlijk kunnen zijn.
De aandoening heet ook wel fenomeen van Raynaud of het syndroom van Raynaud.
Oorzaak van de ziekte van Raynaud
De oorzaak van de ziekte van Raynaud is (nog) onbekend. Wel weet men dat bepaalde factoren een negatieve invloed hebben:
- Een snelle overgang van warm naar koud.
- Vrouwelijke hormonen.
- Roken.
- Middelen tegen migraine.
- Het aanraken van een koud voorwerp.
- Heftige emoties zoals angst, verdriet of woede.
- Langdurig werken met trillende gereedschappen, zoals een boormachine of een kettingzaag.
- Het vaak aanslaan van toetsen (typen, pianospelen).
Maar de ziekte van Raynaud kan ook een onderliggende oorzaak hebben (secundaire vorm). Ziektes waar Raynaud het gevolg van kan zijn:
- Sclerodermie.
- Slagaderverkalking.
- Vaatontstekingen
- Reumatoïde artritis.
- Syndroom van Sjögren.
- Systemische lupus erythematodes (SLE).
- Mixed Connective Tissue Disease (MCTD).
- Myositis.
De secundaire vorm kan ook veroorzaakt worden door bepaalde medicijnen. Denk hierbij onder andere aan bètablokkers.
Symptomen van Raynaud
Het typische verloop van Raynaud heeft meestal 3 fases. Het begint met een witte verkleuring van de huid. Deze gaat vervolgens over in een blauwe verkleuring. Tijdens deze fases is het gevoel verminderd en kan er een heftige pijn optreden. Op het moment dat de doorbloeding weer op gang komt (de herstelfase), dan gaat de verkleuring over in rood. Hierbij heeft iemand vaak last van tintelingen, pijn en zwellingen. Een aanval duurt meestal tussen de 5 en 30 minuten. In de meeste gevallen heeft iemand last van de vingers of de tenen, maar sommige mensen ervaren de klachten in andere delen van het lichaam, waaronder de neus, oren, lippen en/of tong.
Behandeling van Raynaud
In de meeste gevallen is een medische behandeling niet noodzakelijk. Echter, in sommige gevallen zijn de klachten zo ernstig dat een arts een behandeling met medicijnen of een operatie voorstelt.
- Medicijnen
Wanneer het om een ernstige vorm van Raynaud gaat, kan iemand vaatverwijdende medicijnen of zalven voorgeschreven krijgen. In sommige gevallen kunnen ook bloedverdunnende middelen helpen. Bij zeer ernstige gevallen van secundair Raynaud kan iemand via een infuus medicijnen toegediend krijgen. - Operaties
In hele ernstige gevallen van Raynaud kan men overgaan tot het uitschakelen van de zenuw die uiteindelijk de bloedvaten vernauwen. Dit kan gebeuren door het doorsnijden van een zenuw of door het tijdelijk uitschakel van de zenuw door een injectie. - Overig
Sommige mensen hebben baat bij bindweefselmassage. Door de massage verbetert de doorbloeding en ontspannen de bloedvaten. Voor bindweefselmassage moet u bij de fysiotherapie zijn of bij een praktijk voor bindweefselmassage.
Wat kun je zelf doen bij Raynaud?
In veel gevallen kun je zelf veel doen om een aanval te voorkomen:
- Bescherm tegen kou
Bescherm je lichaam tegen de kou door meerdere lagen kleding over elkaar te dragen. Dit isoleert namelijk beter. Daarnaast is het verstandig om ook je handen en voeten goed tegen de kou te beschermen. Sommige mensen hebben een warmtekussentje om de handen of voeten te warmen. Neem liever een bad in plaats van een douche, dit omdat de warmte van een douche minder gelijkmatig is. Je bed kun je voorverwarmen door een warme kruik er in te leggen of door het gebruik van een elektrische deken. Bij een aanval is het, het beste om je handen langzaam op te warmen. Dus niet onder een warme kraan, maar door je handen onder je oksels of tussen je benen te houden. - Zorg voor een goede bloedsomloop door veel te bewegen
Beweeg dagelijks minimaal een half uur. Wanneer je graag buiten sport, zorg dan voor voldoende warme kleding. Wanneer je kiest voor zwemmen dan is zwemwater onder de 33 graden Celsius minder verstandig. - Pas je dagelijkse activiteiten aan
Huishoudelijke taken, zoals ramen wassen en de koelkast ontdooien kun je beter aan iemand anders vragen. Wanneer je dan toch ‘koude’ werkzaamheden moet doen, trek dan handschoenen aan. Draag geen erg zware boodschappentassen, die knellen namelijk de bloedvaten in de vingers af. Gebruik liever een boodschappenkarretje of rug/schoudertas. - Stop met roken
Natuurlijk is roken voor iedereen slecht, maar helemaal voor Raynaud patiënten. Door het roken komt er nicotine in het bloed en nicotine zorgt ervoor dat de bloedvaten samentrekken. Daarnaast daalt de temperatuur in de armen en benen tussen de 2 en 3 graden Celsius bij elke sigaret, sigaar of pijp. Pas na 24 uur is die temperatuur weer normaal. Dus hoe eerder iemand stopt met roken, hoe beter. Al vanaf de eerste dag krijgen hart en bloedvaten het gemakkelijker. Al binnen een half jaar na het stoppen is het totale gunstige effect goed merkbaar. - Zorg goed voor je huid
Patiënten met Raynaud hebben snel een droge huid en kloofjes in de handen of voeten. Gebruik neutrale zalfjes zoals lanoline om de huid soepel te houden. Probeer wondjes aan de vingers of tenen te vermijden. Deze genezen namelijk langzamer doordat de doorbloeding minder goed is. Wanneer een wondje niet geneest, ga dan naar je huisarts. - Eet en drink gezond
Om de kou te weerstaan heeft het lichaam voedsel als brandstof nodig. Zorg er daarom voor dat je regelmatig eet. Beperk daarnaast de inname van alcohol. - Vermijd bepaalde medicijnen
Bepaalde medicijnen, en dan vooral bètablokkers en ergotamine, veroorzaken bij sommige mensen secundair Raynaud. Overleg met je arts of er naar andere medicijnen gezocht kan worden. - Leer goed om te gaan met emoties en stress
Bij angst, schrik, verrassing, verdriet, ergernis en opwinding, komt de stof adrenaline vrij in uw lichaam. Deze stof zorgt ervoor dat de bloedvaten samentrekken. Het is een nuttige stof die het lichaam klaar maakt voor een vecht- of vluchtreactie bij (werkelijk of denkbeeldig) gevaar. Echter, wanneer je last hebt van de ziekte van Raynaud dan kan dat dus ook gemakkelijk tot een aanval van vaatkramp leiden. Ook chronische stress zorgt voor een verhoogd adrenalineniveau. Probeer dus zo ontspannen mogelijk door het leven te gaan. Zorg ervoor dat je je emoties uit en leer grenzen te stellen. Maak tijd voor een ontspannende bezigheden zoals een hobby of sport of doe ontspanningsoefeningen.
Bronnen: jeroenboschziekenhuis.nl, mcl.nl en vaatchirurgie.slingeland.nl
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)
Goedemorgen , zo herkenbaar ! Ik heb hier ook vreselijk last van en heb jaren terug een keer een prik met vitamine D in mijn bil gekregen en had 2 weken lang niet 1 keer last. Ik hoorde dat dat niet meer mocht…ik ben toen pilletjes gaan slikken maar dat hielp niet..het is echt ontzettend vervelend en pijnlijk
hallo ik gebruik ginkgo biloba ,werkt goed bij de kruitvat of tavonin ook van ginkgo biloba met extract.
hallo , ik heb soms ook zo een pijn aan de toppen van mijn vingers maar meestal is het duim of wijsvinger, ik wordt dan wakker met gevoelloze vinger of vingers en dan beginnen ze te stekken maar ook heel pijnlijk , soms kan ik het niet houden van de pijn. het is geen carpetunnel zoals ze denken, ze denken aan zenuwpijn na testen , ik ,kreeg er medicatie voor maar die is zodanig zwaar dat ik er moest bij stoppen, dus moet ik er nu leren leven zou dit id zenuw pijn zijn dat ik zou hebben
ik heb chronisch hartfalen en recent een herseninfarct gehad, kreeg voor Reynaud medicamenten , had ook wonden aan handen en voeten. Maar mag die medicamenten niet meer voor de cardioloog. Heb nu handschoenen en sokken met zilverdraadjes. die ik moet dragen. Ook een nagelriemonderzoek bracht een slechte doorbloeding aan het licht. en onder controle van een reumatoloog.
Heel herkenbaar man van 76 jaar Ik heb dit al meer dan 30 jaar . Toen ik voor de eerste ker het kreeg spier witte vingers naar de huisdokter die mijn gelijk door stuurde naar ziekenhuis die hebben mijn vingers onder de wame kraan gezet . De ene dokter in het ziekenhuis heeft vele colegas van ziekenhuis om advies gevraagd maar niemand wist het niet.Tot op heden nog steeds witte vingers maar met leren leve er mee.
Mijn vader had het mijn dochter heeft het en ik ook.
Heel vervelend maar je leert er mee leven
@Adele, vroeger ook een injectie vitamine D gehad. Hielp bij mij langere tijd. Met tabletten wel zorgen voor de juiste dosis. Slik zelf 3000 ie per dag. In de winter af en toe onder een speciale zonnebank, die ze bij Sundays zeggen te hebben. Bij vitamine D er beter ook magnesium, vitamine A en K bij gebruiken, voor een goede synergie. Magnesium helpt ook bij een betere doorbloeding. Injecties bestaan nog wel, onder andere bij Revitalis. Voor het overige advies vragen aan een deskundige, zoals een orthomoleculair therapeut.
Zijn dat winterhanden of wintertenen zoals men dat vroeger bij ons zegde? Ik had er in mijn jonge jaren ook last van, en dan vooral in de winterperiode. Ik kreeg er vitamine K voor. Ik heb deze vitamine jaren genomen tijdens de winter. Nu heb ik er al vele jaren geen last meer van. Wel tijdig handschoen dragen als het koud is, maar dat zal wel bij iedereen zo zijn zeker?
Kleine toevoeging:
Een factor die ook een negatieve invloed heeft is ondergewicht. Het lichaam moet dan meer moeite doen om de organen warm te houden en haalt hiervoor sneller warmte uit de handen en voeten. Als je te licht bent, kun je de klachten verminderen door in gewicht aan te komen.
Er wordt niets vermeld over anti- kou lichamen die Sl gevormd worden als de omgevingstemperatuur beneden de 20 gr is. Deze klonteren in her bloed waardoor de kleine vaatjes verstopt raken Het duurt wel een half uur voor het EEG is bij verwarming
Riek Poll- Constandse
Als vrouw van 70 kreeg ik voor het eerst twee jaar geleden twee witte vingertoppen, wijs en middelvinger. Inderdaad een heel vervelend pijnlijk gevoel, wisselbadjes wil soms helpen, ik vermoed dat het bij mij te maken heeft met bètablokkers ik loop een uur per dag dus veel in beweging, ik krijg vooral witte pijnlijke vingers van koude of buiten ramen wassen en stop ze meestal in m’n mond..Ik heb het toen aan de dokter gevraagd maar zij wist ook niet wat het was. Ben al blij dat ik weet hoe het heet en dat ik niet de enige ben, dat denk je vaak wel.
wat is het verschil tussen Raynaud en dunne vezel neuropathie (zijn dezelfde symptomen.
hallo ik gebruik al heel lang ginkgo biloba extract 160 mg van het kruitvat 2x daags
help goed
Ik en een zusje hebben, nu het kouder wordt, last van witte vingertoppen, mijn vader heeft er extreem veel last van gehad het beperkte zijn dagelijkse leven. Het helpt als je ’s winters een sauna neemt, verder is het zaak je goed in te pakken
Mijn zoon heeft er ook al jaren last van…een paar bloedonderzoeken int ziekenhuis…en heeft dan Lomir voorgeschreven gekregen en Estivan voor de jeuk. Het is er precies wel een beetje uitgegroeid en het flakkert soms nog eens op. Waarschijnlijk ook omdat het tegenwoordig niet meer zo’n koude temperaturen zijn. Hopelijk help ik hier iemand mee.
Mijn zoon heeft er ook al jaren last van…een paar bloedonderzoeken int ziekenhuis…en heeft dan Lomir voorgeschreven gekregen en Estivan voor de jeuk. Het is er precies wel een beetje uitgegroeid en het flakkert soms nog eens op. Waarschijnlijk ook omdat het tegenwoordig niet meer zo’n koude temperaturen zijn. Zijn tenen zagen zelfs paars en het was heel pijnlijk. Hopelijk help ik hier iemand mee.
Heb sinds bijna 3 weken klachten met mijn linkerhand. Tintelingen en nu begint mijn pink een doof gevoel te krijgen.
Heb zobieso klachten met mijn schouder en nek .Was bij de Orthopeed maar word doorgestuurd naar de Reumatoloog. Vanmiddag belde mijn huisarts mij .
Waarom Reumatoloog en geen Neuroloog. Moet maandagmorgen om 9 uur bij mijn huisarts zijn .Hij denkt zenuw in de klem .
Dus nu maar weet afwachten.
Zo moedeloos van. Mijn pees is dun in mijn schouder. Dat is er voor 2 maanden al uitgekomen. Wil eindelijk weten wat er aan de hand is. Wil weer aan het werk .
UWV is makkelijk.Word vanaf 14 maart in de WIA gestopt 80 -100% afgekeurd.
Nou en bedankt. Juni herkeuring.
Tja krijg je als je met 47 jaar altijd hard gewerkt hebt als souschef kokkin.
Hopelijk binnenkort eindelijk bericht van wat ik heb .
Maar weer afwachten.
Heb sinds bijna 3 weken klachten met mijn linkerhand. Tintelingen en nu begint mijn pink een doof gevoel te krijgen.
Heb zobieso klachten met mijn schouder en nek .Was bij de Orthopeed maar word doorgestuurd naar de Reumatoloog. Vanmiddag belde mijn huisarts mij .
Waarom Reumatoloog en geen Neuroloog. Moet maandagmorgen om 9 uur bij mijn huisarts zijn .Hij denkt zenuw in de klem .
Dus nu maar weet afwachten.
Zo moedeloos van. Mijn pees is dun in mijn schouder. Dat is er voor 2 maanden al uitgekomen. Wil eindelijk weten wat er aan de hand is. Wil weer aan het werk .
UWV is makkelijk.Word vanaf 14 maart in de WIA gestopt 80 -100% afgekeurd.
Nou en bedankt. Juni herkeuring.
Tja krijg je als je met 47 jaar altijd hard gewerkt hebt als souschef kokkin.
Hopelijk binnenkort eindelijk bericht van wat ik heb .
Maar weer afwachten. De 1 zegt Neckhernia en de andere Reuma .
Zijn er mensen die weten of Raynoud nadelige gevolgen hebben voor een zwangerschap? Heb je meer kans op miskramen?
Lijkt mij niet, het komt alleen voor in tenen en vingers. Ik heb twee zwangerschappen gehad en ook twee kinderen gekregen.
Er was mij vroeger gezegd dat ik winterhanden had. Later werd dat ziekte van Reynaud. Heb in verleden vitamine D prikken gehad maar dat doen ze niet meer. Nu heb ik inmiddels zoveel last van mijn tenen dat ik amper kan lopen. De top van mijn tenen aan de onderkant zwelt op krijg dan soort bloedblaren of dat het lijkt dat het bloed op een bepaalde plek blijft zitten en dat doet zo veel pijn dat het gevoel geeft dat je verbrand bent. Deze plekken zitten er al sinds de weersverandering en kom er maar niet vanaf. Aangegeven bij internist en die haalt haar schouders op. Nou sta je dan met je goeie gedrag. Nu ga ik maar wachten totdat huisarts terug is en probeer daar maar weer eens. Apotheek beweerd dat er geen medicijnen bestaan hiervoor. Nou lees ik dat er degelijk wel wat bestaat je wordt fijn geholpen in Nederland. Ik wens iedereen sterkte met alles.
Heb sinds 2 maanden vreselijke pijnen onder de voet ben zelfs gedotterd maar heeft niks geholpen. Ik loop s’ nachts door het huis om de pijn er uit lopen en kan dan weer een uurtje slapen. Word er gek van weet niet meer wat ik er mee aan moet. Paarse tenen worden wel iets minder van kleur, maar heeft toch weinig met de pijn te maken. Ga maar weer eens met de dokter praten. Word er depressief van.
Hoi Helena, ik weet wat je bedoeld met een soort bloedblaren aan de onderkant van de top van je tenen. Ik prik er dan in en als het verdroogd kan je het eraf pulken. Wel voorzichtig dat het niet je vlees inscheurt. Tip van mij! Ikzelf heb het syndroom van Sjogren. Al vanaf mijn 16 jaar en ben nu79 jaar!!!