Risicofactoren van beginnende diabetes

Diabetes type 2 is een ziekte die je leven ongemerkt binnen kan sluipen. Toch zijn er signalen van beginnende diabetes. Die signalen zijn belangrijk, want wanneer je er op tijd bij bent, dan is er nog iets aan te doen.

Wat is diabetes?

Diabetes wordt ook wel suikerziekte genoemd. Er zijn verschillende soorten suikerziekte, maar de meest bekendste vormen zijn diabetes type 1 en 2.

Bij diabetes type 1 maakt het lichaam weinig of geen insuline meer aan. Deze vorm van diabetes komt niet zo vaak voor, en kan op alle leeftijden ontstaan. Maar meestal ontstaat het al op jonge leeftijd. Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte.

Diabetes type 2 krijg je wanneer je lichaam ongevoelig is voor insuline en je cellen minder insuline aanmaken dan nodig is. Dit type komt ook voor op alle leeftijden, maar veel meer bij oudere mensen en bij mensen met overgewicht. Omdat vandaag de dag steeds meer kinderen te dik zijn, komt deze vorm van diabetes nu ook vaker voor op jongere leeftijd.

Nederland telt naar schatting meer dan 1 miljoen mensen met diabetes. Zo’n 85 tot 90% daarvan heeft diabetes type 2. Daarnaast lopen nog eens 750.000 mensen een groot risico om diabetes te krijgen. Zij hebben een verhoogde bloedsuiker. Dat zijn dan ook de mensen die prediabetes hebben. Vaak weten deze mensen zelf niet dat dan ze in het voorstadium zitten van diabetes type 2.

Prediabetes

Wanneer je prediabetes hebt, ook wel het metabool syndroom genoemd, ben je officieel nog niet ziek. Echter, wanneer je hier niets aan doet dan kan dit overgaan in diabetes. Wanneer je prediabetes hebt, dan heeft je lichaam meer moeite met de verwerking van glucose. Gemiddeld lopen mensen 11 jaar rond met dit voorstadium van diabetes type 2. Dat is serieus aangezien je dan niet, of maar deels, de symptomen van diabetes hebt maar dat je hart, bloedvaten en je ogen al wel schade oplopen.

Veel van de symptomen van prediabetes, zoals een hoge bloeddruk of een tekort aan goede cholesterolstofjes, zijn lastig te herkennen. Daardoor kunnen mensen al jaren diabetes type 2 hebben, zonder ook maar iets te merken. Veel mensen zijn wel wat meer moe dan anderen, maar vermoeidheid is een redelijk vage klacht. We zijn namelijk allemaal wel een moe, en veel mensen hebben het druk.

Schade door prediabetes

Ondanks dat je bij prediabetes nauwelijks of geen last hebt van klachten, richt het dus ondertussen wel schade aan in je lichaam. Uit onderzoek van het Maastricht UMC+, blijkt dat deze schade begint bij de kleine bloedvaten. Het gevolg hiervan is, dat de organen minder bloed en dus zuurstof en voeding krijgen. Hierdoor kunnen de organen minder goed functioneren. De onderzoekers hebben metingen gedaan aan de kleine bloedvaten, microcirculatie, in de huid en in het netvlies. In beide gevallen werd dezelfde schade aan de bloedvaten gevonden. Deze schade verhoogt de kans op diabetes type 2 en hart- en vaatziekten.

Signalen

Toch zijn er wel een aantal risicofactoren die de kans op prediabetes verhogen. Je hebt het prediabetes wanneer je minimaal 3 van onderstaande symptomen hebt:

• Dikke buik (een buikomtrek van meer dan 88 cm, mannen meer dan 102 cm).
• Ouder dan 45 jaar.
• Roken.
• Familieleden met diabetes.
• Familieleden met hart- en vaatziekten.
• Ongezond voedingspatroon.
• Hoge bloeddruk (130-85 mm Hg of hoger).
• Laag HDL-cholesterolgehalte (lager dan 1,29 mmol/l, mannen lager dan 1,04 mmol/l). Het HDL-cholesterol is het gezonde cholesterol: hoe meer je hiervan hebt, hoe beter.
• Hoge bloedglucosewaarde (hoger dan 6,1 mmol/l, nuchter gemeten).
• Hoog bloedvetgehalte, dit wordt het triglyceridengehalte genoemd (hoger dan 1,7 mmol/l).

Om er zeker van te zijn dat je prediabetes hebt, moet je bloed laten prikken bij je huisarts.

Kun je prediabetes terugdraaien?

Wanneer je je levensstijl aanpast, kunnen de bloedsuikerwaarden zich herstellen. Zo kun je dus diabetes type 2 voorkomen, maar geldt niet voor diabetes type 1. Wie gezond leeft, niet rookt en voldoende beweegt, heeft 2 keer minder kans op diabetes type 2.Wanneer je minder zwaar bent en meer aan beweging doet, reageer je beter op insuline. Zo kan je lichaam zelf de bloedsuikerspiegel regelen en kunnen bloedsuikerwaarden zich herstellen. Een aangepast voedingspatroon en regelmatige lichaamsbeweging kunnen een wereld van verschil maken.

Hoe veel of weinig je ook weegt, lichaamsbeweging is ontzettend belangrijk om gezond te blijven. Overtollig lichaamsvet verhindert de afbraak van glucose, die noodzakelijk is voor energie. Zelfs 30 minuten bewegen per dag kan je al helpen om diabetes te voorkomen, en een gezond lichaamsgewicht te behouden. Op de dagen dat je geen tijd hebt om te sporten, ga dan in je lunchpauze een halfuurtje wandelen.

Symptomen diabetes

Wanneer je te lang doorloopt met het metabool syndroom of je voedingspatroon en levensstijl niet aanpast, is de kans erg groot dat je diabetes krijgt. De volgende symptomen kunnen duiden op diabetes, zowel type 1 als type 2. Ga altijd naar de huisarts wanneer je last hebt van één of meerdere van onderstaande klachten:

• Veel dorst hebben.
• Vaak moeten plassen.
• Een droge mond hebben.
• Moe voelen.
• Gewicht verliezen.
• Last hebben van oogontsteking of wazig zien.
• (Urineweg)infecties.

Bronnen: dvn.nl, hartenvaatcentrum.mumc.nl en diabetesfonds