Diabetes, steeds meer mensen hebben diabetes. In Nederland zijn dat er ongeveer één miljoen mensen, en daarvan weten er ongeveer 250.000 niet dat ze diabetes hebben. Dat is erg, want diabetes beschadigt intussen wel je lichaam. Diabetes is vaak onzichtbaar maar wel heel gevaarlijk.
Wat is diabetes?
Diabetes, de medische benaming is diabetes mellitus, is een afwijking waarbij het lichaam problemen heeft bij het regelen van het bloedglucoseniveau, ook bekend als de bloedsuikerspiegel. Diabetes heet ook wel suikerziekte.
Bij diabetes kan het lichaam het bloedsuiker niveau dus niet meer goed regelen. Bloedsuiker heet officieel ‘bloedglucose’. De mens kan niet zonder glucose, glucose is namelijk de brandstof voor ons lichaam waarop al onze spieren en organen werken. Glucose halen we uit koolhydraten die in onze voeding zit.
Normaal regelt het lichaam de bloedsuikerspiegel met het hormoon insuline. Dat is een stof die gemaakt wordt in de alvleesklier. Bij mensen met diabetes is er een probleem met insuline. Welk probleem hangt af van het soort diabetes iemand heeft: diabetes type 1 of type 2.
Wanneer de insuline zijn werk niet kan doen, loopt de bloedsuiker te hoog op. Als er lang te veel suiker in het bloed zit, is dat erg ongezond.
Welke soorten diabetes zijn er?
Diabetes type 1
Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte waarbij er een fout in het afweersysteem is waardoor de bètacellen in de alvleesklier worden vernietigt, en de alvleesklier helemaal geen insuline meer maakt. Hoe dat komt is nog niet bekend. Veel mensen met diabetes type 1 krijgen het als ze nog jong zijn. Daarom heette het vroeger ook wel jeugddiabetes. Maar je kunt het ook krijgen wanneer je ouder bent. Diabetes type 1 is soms erfelijk, maar meestal niet.
Diabetes type 2
Dit is de meest voorkomende vorm van diabetes: ongeveer 90% van de mensen met diabetes heeft diabetes type 2. Ook bij diabetes type 2 is de bloedsuikerspiegel te hoog en hier komt dat doordat de alvleesklier te weinig insuline maakt én omdat de insuline niet meer goed werkt. Het lichaam is ongevoelig geworden voor insuline (insulineresistentie). Vaak gaat dit samen met een hoge bloeddruk en een te hoog cholesterolgehalte. Vroeger heette diabetes type 2 ook wel ouderdomssuiker. Echter, vandaag de dag krijgen ook jonge mensen diabetes type 2, ook kinderen en tieners. De reden hiervoor moet gezocht worden in de manier van leven die voor velen veranderd is. Mensen eten nu vaak ongezonder en bewegen veel minder dan vroeger.
Diabetes in de zwangerschap
Zwangerschapsdiabetes kan bij vrouwen voorkomen die langer dan 4 maanden in verwachting zijn. Het lichaam van een zwangere vrouw maakt veel hormonen aan, en sommige hormonen zorgen ervoor dat insuline minder goed werkt. Normaal maakt het lichaam dan extra insuline, maar wanneer dat niet zo is blijft er te veel suiker in het bloed zitten. Dan heb je zwangerschapsdiabetes. Zwangere vrouwen die wat ouder of wat zwaarder zijn, hebben meer kans op zwangerschapsdiabetes. Na de zwangerschap gaat het vaak vanzelf over. Wel hebben vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad, een grotere kans om later diabetes type 2 te krijgen.
Hoe herken je diabetes?
Diabetes is niet altijd makkelijk te herkennen, maar de volgende symptomen kunnen duiden op diabetes.
- Veel dorst hebben.
- Vaak moeten plassen.
- Een droge mond hebben.
- Vaak moe en slap voelen.
- Last van je ogen zoals bijvoorbeeld dubbel of wazig zien.
- Sommige mensen vallen zonder enige reden af.
- Jeuk rond de geslachtsdelen.
- Wondjes die slecht helen.
- Vaak terugkerende infecties zoals bijvoorbeeld een blaasontsteking.
Wanneer je van één of van meerdere van deze klachten last hebt, ga dan naar je huisarts. Deze kan snel zien of dat je wel of geen diabetes hebt.
Wat zijn de gevolgen van diabetes?
Diabetes gaat nooit meer over en is dan ook een ernstige ziekte. Diabetes kan na een paar jaar grote problemen in het hele lichaam geven. Bijna iedereen met diabetes krijgt daardoor ook minstens één van onderstaande problemen:
Ziekten aan hart en bloedvaten
Bloedvaten krijgen beschadigingen en raken verstopt waardoor je een grotere kans op een hartaanval of beroerte hebt. Mensen met diabetes hebben een 2 tot 4 keer zo grote kans op het krijgen van hart- en vaatziektes.
Slechter werkende nieren
Onze nieren zijn een soort filters die afvalstoffen uit het bloed halen. Schade aan de nieren door diabetes kan ervoor zorgen dat de nier onvoldoende functie meer heeft. Diabetes is de meest voorkomende reden voor een nierdialyse.
Problemen met ogen
Bij diabetes zijn de kleine bloedvaatjes in de ogen zwakker met het gevolg dat ze kapot kunnen gaan waardoor er kleine littekens komen. Daardoor zien mensen slechter of kunnen ze uiteindelijk helemaal blind worden. Diabetes is momenteel de belangrijkste oorzaak van blindheid in de westerse wereld bij mensen tussen 20 en de 75.
Problemen aan de voeten
De voeten kunnen gevoellozer worden door een beschadiging van de zenuwen en bloedvaatjes. Hierdoor kan iemand een wondje aan zijn voeten niet voelen waardoor het wondje groter kan worden en gaan zweren. Soms moet er zelfs een been af worden gehaald (amputatie). Daarom is het belangrijk dat mensen met diabetes hun voeten elke dag goed bekijken en verzorgen.
Seksuele problemen
Veel mannen met diabetes krijgen moeilijker een stijve penis. Ook vrouwen kunnen problemen krijgen met seks. Bespreek dit met je arts want er zijn oplossingen.
Ondanks dat diabetes een ernstige ziekte is, die nooit meer over gaat, is het wel goed te behandelen. Daarnaast is het advies aan diabetes patiënten om zo gezond mogelijk te leven dat wil zeggen; gezond eten, veel bewegen en niet roken.
Bronnen: hartstichting.nl, diabetesfonds.nl en dvn.nl
Tags: Diabetes I, Diabetes, Diabetes II
Delen:
gepubliceerd door C. van Etten.
onderschreven door P.M. Mulder (arts)
