Tandenknarsen, niet zo onschuldig

Tandenknarsen is een stoornis waarbij mensen met hun tanden over elkaar schuren, met als gevolg een knarsend geluid. Maar deze stoornis is niet zo onschuldig als zoveel mensen denken. Tandenknarsen kan namelijk grote gevolgen hebben.

Wat is tandenknarsen?

Het met geweld over elkaar heen schuiven van de tanden en kiezen, of het met heel veel kracht op elkaar klemmen van tanden en kiezen, noemen we tandenknarsen of tandenklemmen. De tandheelkundige term hiervoor is bruxisme. Door het over elkaar heen schuiven van de boven- en ondertanden hoor je een schurend of knarsend geluid. Bruxisme kan zowel overdag als ’s-nachts voorkomen. Het merendeel geschiedt ’s-nachts en is dan bekend onder de naam slaapbruxisme. Overdag kan het dus ook voorkomen, maar dan komt het meestal voor in de vorm van kaakklemmen. Dit wordt dan waakbruxisme genoemd.

Tandenknarsen komt voor bij zowel kinderen als volwassenen. Echter, veel mensen weten zelf niet dat ze tandenknarsen en krijgen dit vaak via hun partner te horen, of van de tandarts die dit dan opmerkt tijdens de controle. Er zijn geen exacte cijfers bekend over het aantal mensen dat tandenknarst, maar de schatting ligt op 14% tot 20% van de kinderen en tussen de 6% en de 20% van de volwassenen.

Oorzaken van tandenknarsen

De precieze oorzaak van tandenknarsen is moeilijk aan te geven, omdat er vaak meerdere factoren een rol spelen.

De oorzaak kan een verkeerde stand van het gebit zijn of dat de bovenkaak en onderkaak niet goed op elkaar sluiten. De laatste jaren is de mening over deze oorzaak deels veranderd. Men denkt vandaag de dag dat het centrale zenuwstelsel een grote rol speelt. De artsen gaan ervan uit, dat als gevolg van onbewuste hersenactiviteiten, de kauwspieren geactiveerd worden, waardoor delen van het gebit met grote kracht over elkaar schuiven of op elkaar klemmen.

Deze stoornis valt onder de slaapstoornis parasomnia waar onder andere ook slaapwandelen, of het in je slaap praten, valt.

Andere factoren die een rol kunnen spelen zijn:

• Erfelijkheid; 40% tot 60% van alle gevallen is erfelijk bepaald.
• Stress, innerlijke spanning en angsten.
• Overmatig alcoholgebruik.
• Roken. Tandenknarsen wordt bij rokers 2 x vaker geconstateerd dan bij niet rokers.
• Drugs (zoals amfetamine en cocaïne), en medicijnen waaronder Prozac.
• Overmatig cafeïne inname.
• Slaapproblemen.

Tandenknarsen is niet zo onschuldig

Tandenknarsen heeft soms grote gevolgen voor je gebit, de kaakspieren en de kaakgewrichten. Daarnaast zijn er ook nog eens sociale gevolgen. De gevolgen kunnen zijn:

Slijtage

Door het tandenknarsen slijten de tanden veel sneller dan normaal. Het kan zelfs zo erg zijn dat de tanden op bepaalde plekken bijna helemaal wegslijten. De voortanden kunnen dan bijvoorbeeld niet, of nog maar nauwelijks, zichtbaar zijn. In uitzonderlijke gevallen kan er afbrokkeling van het kroongedeelte van een tand in de vorm van een halve maan optreden.

Botverlies

Door langdurig knarsen kan, bij mensen met implantaten, het bot rond de schroef kapot gaan en langzaam verdwijnen of breken.

Pijnlijke kaakgewrichten en kaakspieren

Door een overmatig gebruik van de kauwspieren, kan het resultaat zijn dat deze zich extra gaan ontwikkelen. Hierdoor verdikken ze, waardoor de vorm van het gezicht kan veranderen. Daarnaast kunnen mensen door dat overmatige gebruik ook spierpijn ervaren in de kauwspieren en pijn in de kaakgewrichten.

Relatieproblemen

Het geluid van knarsende tanden kan voor de partner als enorm storend ervaren worden. Het wordt vaak vergeleken met de effecten van snurken.

Overige gevolgen

Vaak als gevolg van bovenstaande kunnen ook de gevolgen van bruxisme zijn:

• Slaapgebrek.
• Vermoeidheid.
• Concentratieproblemen.
• Nekklachten.
• Schouderklachten.
• Oorpijn.

Wat kun je er aan doen?

In eerste instantie kan een tandarts, om verdere slijtage te voorkomen, je een speciaal bitje aanmeten. Dit bitje noemen ze een splint en hierdoor kunnen de tanden elkaar niet meer raken. De daadwerkelijke oplossing is zo’n splint alleen niet, omdat het probleem op zich niet verdwijnt.

Door middel van bepaalde technieken kan iemand zichzelf aanleren om de spieren aan te spannen en weer te ontspannen. Hiermee verhoog je de bewustwording van het klemmen en of knarsen en dat is de eerste stap. Ook het leren omgaan met stress en tips voor het krijgen van een betere nachtrust kunnen een positieve bijdrage leveren.

Door het toedienen van botox in bepaalde spiergroepen wordt een spier gedeeltelijk uitgeschakeld waardoor het knarsen effectief behandeld kan worden.

Bronnen: allesovergebit.nl, Kaakchirugie-anna.nl