Wanneer je last hebt van polyneuropathie

Het is gebleken dat polyneuropathie veel vaker voor komt dan gedacht. Op volwassen leeftijd krijgt één op de 200 personen tijdens zijn of haar leven polyneuropathie. Een spierziekte waarbij de opgelopen schade meestal niet te genezen is. Wat zijn de symptomen van polyneuropathie?

Wat is polyneuropathie?

Polyneuropathie is een aandoening van de zenuwen van armen en benen. Je hebt dan op verschillende plekken in je lichaam zenuwproblemen, waardoor de spieren en het gevoel niet meer functioneren zoals het zou moeten.

Er zijn meerdere varianten van polyneuropathie, zo zijn er bij sommige polyneuropathieën vooral de gevoelszenuwen (sensorische zenuwen) aangedaan, bij andere de bewegingszenuwen (motorische zenuwen) of beide.

Autonome polyneuropathie

Bij autonome polyneuropathie worden die zenuwen aangetast die betrokken zijn bij de zogenoemde automatische processen in ons lichaam. Denk hierbij aan de spijsvertering, de ademhaling en de hartslag. Eén van de symptomen is dat je problemen kunt krijgen met je lichaamstemperatuur. Je kunt dan het gevoel van koude voeten hebben terwijl ze warm zijn.

Perifere polyneuropathie

Bij deze variant zijn de zenuwen van je perifere zenuwstelsel aangetast. De perifere zenuwen verbinden organen en weefsels met het ruggenmerg.
Bij perifere neuropathie hebben mensen meestal last van voeten, benen en soms ook armen, buik en rug. De klachten zijn ’s nachts vaak het ergst. Bij deze vorm kunnen alleen de gevoelszenuwen zijn aangetast, of alleen de motorische of beide.

Doordat er verschillende vormen van polyneuropathie bestaan kunnen de klachten en symptomen ook heel verschillende zijn. Polyneuropathie werd vroeger ook wel de zenuwziekte of polyneuritis genoemd.

Oorzaak van polyneuropathie

Polyneuropathie kent verschillende mogelijke oorzaken:

• Stofwisselingsziekte
  Polyneuropathie kan vaak ontstaan als gevolg van diabetes mellitus (suikerziekte), een te traag werkende schildklier of een nierziekte.
• Intoxicaties
  Overmatig alcohol- of vitaminegebruik of een aantal medicijnen die gebruikt worden bij de behandeling van kanker zoals chemotherapie.
• Erfelijke oorzaken
  Je kunt genetische afwijkingen hebben waardoor je polyneuropathie ontwikkeld. Vaak hebben dan meerdere familieleden ook deze aandoening.
• Auto-immuunziekten
  Bij een auto-immuunziekte keert het lichaam zich tegen lichaamseigen cellen en weefsels. Dit kan tot polyneuropathie leiden. Voorbeelden van auto-immuunziekten die kunnen leiden tot polyneuropathie zijn: het Guillain-Barré Syndroom en de ziekte van Miller Fisher.
• Oorzaak niet bekend
  Als je last hebt van polyneuropathie, maar er kan geen oorzaak worden gevonden, dan wordt dat CIAP (chronische idiopathische axonale polyneuropathie) genoemd.
• Tekorten
  Deze oorzaak komt in Nederland bijna niet voor, maar door bijvoorbeeld een vitaminegebrek kan polyneuropathie ontstaan.
• Infectie
  Ook bepaalde infecties zoals lepra, Borrelia en de ziekte van Lyme kunnen leiden tot deze aandoening. Echter, in Nederland zijn deze infecties niet vaak de oorzaak van polyneuropathie.

Symptomen

Van welke symptomen en klachten je last kunt hebben, hangt onder andere af van welke variant van polyneuropathie je hebt.

Symptomen autonome neuropathie

• Misselijkheid.
• Vol gevoel.
• Problemen met de blaas, terugkerende blaasontsteking.
• Obstipatie of juist diarree.
• Moeilijker kunnen slikken.
• Seksuele problemen (mannen en vrouwen).
• Minder zweten.
• Duizeligheid.
• Gevoel van koude voeten terwijl ze warm zijn.

Symptomen perifere neuropathie

• Gevoelloosheid, doof gevoel.
• Prikkelingen, tintelingen.
• Verhoogde gevoeligheid voor lichte aanraking.
• Pijn, vaak omschreven als brandend, scherp of “elektrisch”.
• Verminderde spierkracht.
• Evenwichtsproblemen.
• Ernstige voetproblemen.

Diagnose

Wanneer er aan polyneuropathie wordt gedacht, dan krijg je een doorverwijzing voor de neuroloog. Vaak krijg je daar in ieder geval een lichamelijk onderzoek en een zogenaamd klinisch neurofysiologisch onderzoek. Tijdens dit klinische neurofysiologische onderzoek wordt er een EMG (elektromyografie) gemaakt. Hierbij worden de zenuwen in de armen en benen doorgemeten met behulp van een aantal metalen dopjes (elektroden). Door prikkeling van de zenuwen via de elektroden wordt bekeken hoe de zenuwbanen hier op reageren. Voor het onderzoek van de spieren wordt met een dun naaldje onderzocht of de spier goed kan aanspannen. Aan de hand van de reactie van je zenuwbaan kan bepaald worden of je zenuwen gezond of aangetast zijn.

Vervolgens zoekt de neuroloog naar de oorzaak van de polyneuropathie. Dit laatste is niet altijd even makkelijk. Om die reden is er voor artsen een zogenaamde richtlijn voor polyneuropathie gemaakt. De neuroloog zal aan de hand van een schema met verschillende onderzoeken proberen om een juiste diagnose te stellen afhankelijk van je symptomen. Je kunt hierbij denken aan onder andere bloedonderzoek.

Behandeling

De behandeling van polyneuropathie is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Voor de meeste polyneuropathieën is het alleen mogelijk om de symptomen te bestrijden en om te leren omgaan met de beperkingen. Dat kan bestaan uit fysiotherapie, aanpassing van schoeisel en/of pijnbestrijding. Voor een aantal ontstekingsachtige vormen van polyneuropathie is er wel behandeling mogelijk met medicijnen. Die medicijnen werken dan ontstekingsremmend. Helaas is schade als gevolg van polyneuropathie meestal niet te genezen.

Bronnen: neurologie.nl, spierziekten.nl en antoniusziekenhuis.nl