Veel vrouwen hebben rond de menstruatie last van hoofdpijn. Maar ongeveer 1 op de 10 vrouwen heeft last van menstruele migraine. De impact kan groot zijn, het kan een flinke stempel op het leven drukken. Dus wat kun je eraan doen?
Wat is menstruele migraine?
Wanneer iemand last heeft van migraine, en de aanvallen treden net voor en in de eerste dagen van de menstruatie op, dan kan er sprake zijn van menstruele of hormonale migraine. De migraineaanvallen moeten dan wel bij iedere menstruatie optreden.
Men onderscheidt 2 vormen van menstruele migraine:
- Pure menstruele migraine
Bij deze vorm treedt de migraine alleen op rondom de menstruatie en begint tussen dag -2 en dag +2 van de eerste dag van de menstruatie bij minimaal 2 van de 3 menstruatiecycli. - Menstruatie-gerelateerde migraine
Bij deze vorm van migraine zijn er ook migraineaanvallen buiten de menstruatie periode.
Klachten bij menstruele migraine
Kenmerkend voor menstruele migraine, is dat de klachten bij iedere menstruatie ontstaan. Het kan wel verschillen in heftigheid. Echter, er wordt pas van menstruele migraine gesproken wanneer iemand minimaal 2 van onderstaande klachten ervaart:
- De hoofdpijn is bonzend.
- De hoofdpijn kan zowel aan één kant als aan beide kanten.
- Een hoofdpijn die het dagelijks functioneren belemmert.
- Wanneer iemand zich inspant, dan verergert de hoofdpijn.
- Misselijkheid en/of moet overgeven.
- Tijdens een aanval is iemand overgevoelig voor licht en geluid.
- Zonder pijnstilling kan een aanval tussen de 4 tot 72 uur aanhouden.
De migraineaanvallen zijn in vergelijking met niet-menstruele migraine heviger, houden langer aan en zijn helaas minder goed te behandelen met pijnstillers. In tegenstelling tot gewone migraine gaat menstruele migraine meestal niet gepaard met de welbekende aura-verschijnselen, waaronder gezichtsverlies of lichtflitsen zien, tintelingen of een doof gevoel rond de mond.
Oorzaken van menstruele migraine
Hormonen spelen een cruciale rol bij het ontstaan van menstruele migraine. Waarschijnlijk wordt menstruele migraine veroorzaakt door een sterke daling van de hoeveelheid oestrogeen in het bloed, vlak voor en tijdens de menstruatie. Het is waarschijnlijk niet het lage oestrogeengehalte op zich, maar de acute daling ervan die de aanval uitlokt. De migraine kan tijdens de overgang in hevigheid toenemen.
Behandeling van menstruele migraine
De aanvallen van menstruele migraine zijn heviger en duren langer dan die van andere vormen van migraine. Daardoor is menstruele migraine moeilijker te behandelen. Echter, in veel gevallen is menstruele migraine niet onbehandelbaar. Bij de behandeling van menstruele migraine is volgens de literatuur de volgende stapsgewijze aanpak het meest effectief.
- Algemene pijnstillers
In eerste instantie zal worden geadviseerd om NSAID’s zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen te gebruiken. Dit kan eventueel in combinatie met een antibraakmiddel in genomen worden. Deze pijnstillers volstaan in de meeste gevallen niet om een aanval van menstruele migraine te stoppen. - Speciale migrainemedicijnen
Wanneer de algemene pijnstillers onvoldoende werken, dan worden triptanen aangeraden. Ook hier weer eventueel in combinatie met een antibraakmiddel. Triptanen moeten worden genomen bij het begin van de migraineaanval. Er zijn in Nederland 7 verschillende soorten verkrijgbaar. Onderling verschillen ze een klein beetje van elkaar. Het advies is om ze niet vaker dan 10 keer in een maand te gebruiken. Anders kan er sprake van een middelenmigraine zijn. Ook zijn deze medicijnen niet zonder bijwerkingen. Mensen kunnen last krijgen van: misselijkheid, braken, moeheid, duizeligheid en een drukkend gevoel op de borst. Tevens kunnen ze de werking van andere medicijnen beïnvloeden. Bij hart- en vaatziekten mag iemand deze medicijnen niet gebruiken.
Preventieve behandeling van menstruele migraine
Het is ook mogelijk om preventief te behandelen. Hiermee vermindert de hevigheid van de aanvallen. Helaas kunnen de aanvallen niet helemaal worden voorkomen. Preventieve behandeling moet altijd in overleg met een arts plaatsvinden.
Preventief behandelen kan op 2 manieren: de korte termijnpreventie in de dagen voor de aanval optreedt, en de lange termijnpreventie via een hormonale behandeling.
Preventie korte termijn
Deze vorm wordt ook wel miniprofylaxe genoemd. Hierbij begint iemand met het slikken vanaf 2 dagen voor het begin van de menstruatie tot aan het einde van de periode. Qua medicijnen kunnen zowel de algemene pijnstillers als de triptanen worden ingezet. Deze behandeling kan alleen worden toegepast bij vrouwen met een regelmatige cyclus.
Hormoonpleisters
Wanneer deze medicijnen niet voldoen, dan kan iemand er ook voor kiezen om hormoonpleisters te gebruiken. Men plakt dan de oestrogeen-hormoonpleisters rond de menstruatie periode op, om zo hormonale schommelingen wat af te zakken.
Hormoongel
Ook hormoongel zorgt, net als een hormoonpleister, voor een afzwakking van de hormonale schommelingen vlak voor en tijdens de menstruatieperiode.
Magnesium
Er zijn onderzoeken die een gunstig effect laten zien bij een korte behandeling met magnesium. Het advies is om 3 maal daags 360 mg magnesium te slikken. Je start een week voor de menstruatie tot aan het einde van de menstruatie.
Overige preventieve maatregelen
Er zijn een aantal preventieve maatregelen, waarvan is aangetoond dat ze een positief effect kunnen hebben op het voorkomen van een migraineaanval:
- Vermijden van uitlokkende factoren, zoals slaapgebrek, stress, het overslaan van maaltijden (bijvoorbeeld het ontbijt) of bepaalde voedingsmiddelen indien die een migraineaanval uitlokken.
- Regelmatig en voldoende slapen.
- Zorg dat je voldoende drinkt.
- Ontspannen door middel van yoga, massage.
Preventie lange termijn via hormonale behandeling
- Doorslikken anticonceptiepil
In overleg met de arts, kan overwogen worden om de pil gedurende een aantal cycli door te blijven slikken. De oestrogeenonttrekking wordt hiermee vermeden. De pil kan 3 tot 6 maanden worden doorgeslikt. Na deze periode moet er een stopweek worden ingelast. Het kan dan zijn dat er een nieuwe migraineaanval optreedt. - Co enzyme Q10
Volgens sommige studies vermindert het Co enzyme Q10 (150 mg per dag gedurende minstens 3 maanden) het aantal aanvallen. - Vitamine B2
Enkele onderzoeken tonen een positief effect van vitamine B2-supplementen op het aantal aanvallen. Resultaten zijn pas merkbaar na 3 maanden.
Online ZorgZus
Heb jij een probleem of een klacht met betrekking tot je gezondheid? En wil je snel en deskundig advies? Bij de online ZorgZus kun je snel terecht met al je vragen. Gespecialiseerde verpleegkundigen bieden je online professionele hulp, begeleiding & advies. De Online ZorgZus is een zusterorganisatie van Dokter.nl.
