Angst is voor velen iets waarvan het niet duidelijk is wat de oorzaak is. Er zijn een aantal bekende oorsprongsbronnen voor angstklachten.
Oorsprongsbronnen van angst
Aanleg
Ieder mens is anders, dus ook je aanleg voor angst is verschillend. Sommige mensen zijn soms angstiger dan anderen. Bij deze mensen is de kans op angstklachten dan ook groter.
Conflicten
Conflicten die je ervaart kunnen oorsprong zijn voor angsten. Als je op je werk of in je relatie conflicten hebt, kan dat voor angsten zorgen. De spanningen die je dan ervaart kunnen zelfs tot paniekaanvallen leiden.
Overnemen
Dit zijn klachten die je van anderen overneemt. Stel je moeder is angstig voor spinnen dan kun je deze angst overnemen. Want je moeder is een rolmodel voor jou. Als je dus van kinds af aan ervaart dat spinnen angsten oproepen kun je die angst overnemen.
Ervaring
De laatste bron leert dat je huidige angstklachten kunnen zijn ontstaan door angstige ervaringen. Een trauma dus. Als je ooit de ervaring hebt gehad dat je bijna gestikt was in een visgraat, kan dat een angst voor het eten van vis tot gevolg hebben.
Hoe ziet de samenstelling van je angstreacties eruit
Een angstreactie heeft drie componenten. Angstgevoel, angstgedrag en angstgedachte. Het angstgevoel is het meest voor de hand liggend. Het ontstaat door een iets wat je als een dreiging ervaart. Je lichaam gaat over in de alarmtoestand. Dit is de grondslag voor het ontstaan van de lichamelijke klachten. Onder invloed van de hypothalamus in de hersenen komt adrenaline vrij die verantwoordelijk is voor de dingen die we gaan voelen. Er ontstaat een verhoogde spieractiviteit. Ook je hart is een spier. Je kunt gaan beven en rillingen krijgen, je hart slaat op hol en je adem stokt.
Het tweede component: angstgedrag, heeft een gedragssturende functie. Je wilt vluchten. Omdat er o.a. door de adrenaline meer bloed en dus meer zuurstof naar de armen wordt gevoerd, bereid je lichaam zich voor op het vluchten.
Het derde en laatste component is dus de angstgedachte.
Als je in een dreigende situatie komt gaan er allerlei gedachten door je hoofd. Je maakt een beoordeling van de situatie en bedenkt wat je mogelijkheden zijn om met de dreiging om te gaan. Naast het feit dat je dus een beoordeling van de situatie maakt, maak je ook een beoordeling over jezelf. Gewoonlijk ga je er dan van uit dat je het niet zal aankunnen. Het zijn juist deze angstgedachten die de angstreactie in stand houden.
Het zal misschien duidelijker worden door een voorbeeld:
Je ligt in bed en hoort geluiden. Misschien het klapperen van een raam in een andere kamer (Een dreiging), dan ga je bij jezelf denken: er is misschien een inbreker in huis. De angst slaat toe. Wat moet ik doen? Ik ga niet kijken! ( angstgedachte). Vreselijk. Je hart gaat sneller kloppen, je begint te transpireren en gaat sneller ademhalen (angstgevoel). Je besluit om nog dieper onder je dekens te kruipen (angstgedrag). De angstgedachten blijven door je hoofd spoken.
Is angst een teken van zwakte?
Daar kan ik heel duidelijk over zijn. Angst is geen teken van zwakte. Angst heeft voor ons een functie, Het is een waarschuwing en heeft een signaalfunctie. Zonder angsten zouden mensen niet overleven.
Helaas zijn er naast de gezonde angsten (als je aan de rand van een afgrond staat en naar beneden kijkt is de angst die je dan voelt gezonde angst) ook angsten die je in je dagelijks functioneren kunnen belemmeren. Als je last hebt van deze hinderlijke angsten is dat heel vervelend. Maar zeker geen reden om jezelf als zwak te zien.
Veel mensen denken dat je geen enkele beheersing hebt over je angsten. Ze nemen hun toevlucht tot medicatie of alcohol. Je kunt echter wel degelijk invloed hebben op het angstgevoel, de angstgedachten en het angstgedrag.
Trauma´s, gebeurtenissen, angstige belevingen uit het verleden kunnen de oorsprong zijn van je angsten. Maar ze worden hierdoor niet in stand gehouden.
Het is je huidige gedrag dat ze in stand houd. De wisselwerking tussen je angstgevoel, je angstgedachten en je angstgedrag. Het gaat er dus niet om dat je het verleden verandert maar je huidige gedrag. En dat is wel degelijk mogelijk.
Mensen denken ook wel eens dat je bang moet zijn voor je angsten en dat angsten gevaarlijk zijn. Dat is dus niet zo. Dat is een misverstand. Enkele uitzonderlijke gevallen daargelaten.
