Anale jeuk: dit kan het veroorzaken

Last hebben van anale jeuk is een veel voorkomend probleem. Wanneer je hier lange tijd last van hebt, dan kan dit echt hinderlijk zijn. Wat zijn mogelijke oorzaken van anale jeuk? En hoe is anale jeuk te behandelen?

Wat is anale jeuk?

Wanneer je last hebt van jeuk rond je anus, dan spreken we van anale jeuk of over pruritus ani. Deze aandoening is doorgaans niet gevaarlijk, maar kan wel heel vervelend zijn.

Symptomen van anale jeuk

Naast de jeuk kun je ook last hebben van een rode en geïrriteerde huid rondom de anus, soms in combinatie met kleine blaasjes of puistjes. Ook kan de huid eromheen ruw aanvoelen, met kloofjes en schilfertjes.

Oorzaken van anale jeuk

Er zijn verschillende oorzaken van jeuk aan je anus. De meest voorkomende zijn:

Ontlasting

Doordat er restanten ontlasting achterblijven op de huid rond je anus, kan die geïrriteerd raken en gaan jeuken. Deze restanten kunnen achterblijven wanneer: de huid rond de anus sterk behaard is, je last hebt van incontinentie, er kleine huidflapjes rond je anus zitten en bij een diep gelegen anus. Ook wanneer de werking van de kringspier onvoldoende is kunnen er restanten achterblijven.

Het is daarom van groot belang dat je na de ontlasting je de anus goed reinigt, zo nodig met een washandje. Let er hierbij wel op dat je vervolgens de plek goed droog dept en niet wrijft. Vochtige doekjes wordt hierbij afgeraden door de stoffen (parfum- en conserveermiddelen) die in deze doekjes zijn verwerkt.

Aandoeningen rond de anus

Aandoeningen rond de anus zoals: aambeien, fissuren (scheurtjes in de anus) en/of fistels kunnen anale jeuk veroorzaken.

Overmatige slijmafscheiding

Wanneer je last hebt van extra afscheiding, dan kan dit jeuk veroorzaken. Extra slijmafscheiding kan weer ontstaan door: aambeien, een ontsteking van de anus, vaginale afscheiding of door een soa.

Eczeem

Ook eczeem als gevolg van transpiratievocht kan leiden tot jeuk. Een vochtige omgeving maakt de huid week en kan door tegen elkaar te schuren kapot gaan. Dit kan vooral ontstaan bij mensen met overgewicht. Ook het gebruik van zeep en vochtige doekjes kan de huid uitdrogen en direct irriteren, wat tot jeuk kan leiden.

Wormen

Een infectie met wormpjes, ook wel bekend als aarsmaden, kunnen zorgen voor anale jeuk. Vooral kinderen zijn gevoelig voor zo’n infectie en je kunt het herkennen aan anale jeuk die vooral ’s nachts ontstaat, soms in combinatie met (vage) buikpijn en misselijkheid.

Medicijnen

Langdurig gebruik van bepaalde medicijnen, waaronder antibiotica en corticosteroïden (zowel pillen als zalf) kan bij sommige mensen anale jeuk uitlokken.

Soa

Sommige seksueel overdraagbare aandoeningen kunnen leiden tot anale klachten, waaronder jeuk. Het kan een aanwijzing zijn van een anale infectie met de chlamydia– en/of gonorroe bacterie. Genitale wratten en herpes aan de anus kunnen ook jeuk geven.

Wat kan je zelf doen?

Het is belangrijk om voor een goede hygiëne rond je anus te zorgen. Dit kun je doen door:

• Was na iedere ontlasting het deel rond je anus met een washandje met lauw water en zonder zeep.
• Zorg vervolgens dat het gebied droog wordt door deze droog te deppen en niet droog te wrijven.
• Gebruik geen vochtig (geparfumeerd) toiletpapier.
• Draag luchtig katoenen ondergoed en vermijd strak zittende kleding en synthetisch ondergoed.
• Probeer zo weinig mogelijk te krabben, dit maakt de irritatie erger, waardoor een: chronische irritatie, beschadiging en ontsteking van de huid rond de anus kan ontstaan.
• Gebruik zo min mogelijk crèmes en zalven, tenzij je behandelende arts deze heeft voorgeschreven.
• Drink voldoende, eet voldoende vezels en beweeg voldoende om er zo voor te zorgen dat je ontlasting zacht en soepel is. Ontlasting die zacht en soepel is, zorgt ervoor dat je niet hard hoeft te persen en hierdoor ontstaan er minder snel aambeien en kunnen al bestaande plekken makkelijker herstellen.

Behandeling anale jeuk

De behandeling die gestart wordt, is afhankelijk van de oorzaak. Wanneer wormen de oorzaak zijn, dan kan dit behandeld worden met een parasiet dodend middel.
Als aambeien of eczeem de oorzaak van de jeuk is, dan zal je behandelend arts een zalf voorschrijven. Bij een schimmelinfectie zal een schimmelwerend product helpen en wanneer er sprake is van een infectie dan kan er antibiotica worden voorgeschreven.

In bepaalde gevallen zal er een onderzoek worden gedaan, waarbij een proctoscoop in de anus wordt gebracht. Tijdens een proctologisch onderzoek kan het slijmvlies van de anus en het laatste stuk van de darm worden bekeken. Ook kan het hierna zo zijn dat er verder onderzoek nodig is om bijvoorbeeld een allergie op te sporen. Bij hardnekkige en langdurige klachten waarvan de oorzaak niet gevonden wordt, kan de arts eventueel een beschermend en jeukwerend middel voorschrijven.

Bronnen: Maag Lever Darm Stichting, Huisarts en Wetenschap en Diakonessenhuis