Aambeien: dit kun je ertegen doen

Wist je dat ongeveer de helft van alle Nederlanders wel eens last heeft van aambeien? En dan vooral mensen boven de 50 jaar. Wanneer je last hebt van aambeien, wat kun je er dan tegen doen?

Wat zijn aambeien?

Aan de binnenkant van onze anus zit een netwerk van allemaal sterk doorbloede aders bedekt met een dun slijmvliesje. Wanneer deze aders zijn opgezwollen, stulpen ze uit tot aambeien. Zo’n aambei kan ergens in je anus zitten, maar ook helemaal aan het eind. Wanneer ze aan het einde zitten, dan kunnen ze naar buiten komen en dan spreken we van uitwendige aambeien. In veel gevallen zijn aambeien onschuldig maar ze kunnen wel erg pijnlijk en vervelend zijn. Zo kunnen ze bloedverlies, jeuk, pijn of een branderig gevoel aan de anus veroorzaken. De medische benaming voor aambeien zijn hemorroïden.

Oorzaken van aambeien

Wanneer er op de sterk doorbloede aders in of net boven de anus te veel druk komt te staan, dan kunnen deze aders opzwellen, uitzakken en soms ook uitpuilen. Daarnaast speelt het uitrekken van het steunweefsel en het dunner worden van de beschermende dunne slijmlaag een rol in het kunnen ontstaan van aambeien. Vaak zijn er een combinatie van factoren die dit kunnen veroorzaken:

Persen

Wanneer je als gevolg van harde ontlasting gaat persen, dan komt er te veel druk op de aders boven de anus te staan. Oorzaken van te harde ontlasting kan zijn dat je te weinig vezels eet, te weinig drinkt of te weinig beweegt. Ook kunnen bepaalde medicijnen zorgen voor een harde ontlasting.

Ophouden van de ontlasting

Wanneer je de aandrang om te poepen negeert en je de ontlasting ophoudt, dan hoop dit zich op in de endeldarm. Hierdoor neemt de druk in de aderen boven de anus toe, wat aambeien kan veroorzaken. Het advies is dan ook om wanneer je aandrang hebt dit niet te negeren.

Hoesten

Tijdens het hoesten komt er veel druk op de bloedvaten te staan en neemt ook de druk in de aders boven de anus toe. Bij chronisch hoesten kunnen daardoor aambeien ontstaan.

Overgewicht

Het is gebleken dat mensen met overgewicht meer kans hebben op aambeien, doordat de druk op de anus door het gewicht wordt verhoogd. Daarnaast draagt onvoldoende lichaamsbeweging bij aan de druk rond de anus.

Lang staan

Lang staan zonder te lopen zet veel druk op de bloedvaten en dus ook druk op de aders boven de anus, waardoor aambeien kunnen ontstaan.

Leeftijd

Naarmate we ouder worden wordt het steunweefsel rondom de anus minder sterk en rekt deze uit. Dat is dan ook de verklaring voor het feit dat naar schatting 1 op de 2 50-plussers last zou hebben van aambeien.

Zwangerschap en bevalling

Zowel tijdens de zwangerschap als tijdens de bevalling neemt de druk in de bloedvaten toe. Door het persen tijdens de bevalling zijn de weefsels van de bekkenbodem meer gezwollen doordat ze vol bloed zitten. Bestaande aambeien kunnen tijdens de bevalling naar buiten geperst worden.

Symptomen aambeien

Het meest bekendste en opvallendste symptoom is bloedverlies. Vaak zie je dan helderrood bloed op/in jouw poep of bij het afvegen. Ook kan een aambei spontaan gaan bloeden. Maar ook jeuk in je bilspleet of het gevoel hebben dat er iets uit je anus komt kan een symptoom zijn. Ook een branderig of pijnlijk gevoel kan hier op wijzen net als slijm bij de ontlasting. Wanneer je ernstiger last hebt van aambeien (vanaf graad 3) dan zijn de aambeien zichtbaar, ze puilen dan namelijk naar buiten.

Heb je bloed bij de ontlasting? Dan is het goed om alert te zijn. In de meeste gevallen wordt dit ver veroorzaakt door inwendige of uitwendige aambeien. Echter, het kan ook komen door een ontsteking, een poliep of een tumor in de darmen. Daarom moet je je met bloed in je ontlasting altijd contact opnemen met je huisarts ook wanneer de klachten te ernstig worden.

Aambeien: dit kun je ertegen doen

Het belangrijkste wat je kunt zelf kunt doen is om ervoor te zorgen dat je stoelgang zacht blijft. Dit kun je bewerkstelligen door:

Vezelrijke voeding

Om te zorgen voor zachte ontlasting is vezelrijke voeding erg belangrijk. Vezels nemen vocht op en zorgen daardoor voor een goede darmwerking, waardoor je ontlasting zacht en soepel blijft.
Voorbeelden van vezelrijke voeding zijn: volkorenbrood, roggebrood, volkorenontbijtkoek, havermout, muesli en zemelen. Maar ook zilvervliesrijst en volkorenpasta. Qua groenten kun je denken aan: peulvruchten, zoals bruine bonen, kikkererwten, linzen, sojabonen. Daarnaast passen ook noten, lijnzaad, sesamzaad en zonnebloempitten goed in een vijzelrijk dieet.

Drink voldoende

Het is van groot belang dat je iedere dag tussen de 1,5 en de 2 liter drinkt. Zeker wanneer je veel vezels drinkt, is het verstandig om voldoende te drinken, omdat vezels vocht nodig hebben om hun werking te kunnen doen.

Beweeg voldoende

Zorg dagelijks voor minimaal 30 minuten actief bewegen. Lichaamsbeweging stimuleert de darmbeweging en bevordert de stoelgang. Naast deze 30 minuten actief bewegen is het verstandig om ook niet te lang aan één stuk door te zitten of te staan.

Gezond toiletgedrag

Hieronder verstaan we dat wanneer je naar het toilet moet, dat niet te lang uitstelt. Hoe langer je wacht, hoe droger en harder de ontlasting wordt en de kans op constipatie toeneemt en hoe meer je moet persen. Onder een gezond toiletgedrag verstaan we ook een goede zithouding. Dit kun je bewerkstelligen door een voetenbankje te gebruiken. Hierdoor trek je je knieën iets op. Combineer dit door je bovenlichaam iets naar voren te buigen en je zal merken dat hierdoor de kringspier meer ontspant, waardoor het poepen gemakkelijker verloopt.

Warm bad

Heb je last van branderigheid, pijn, jeuk en/ of eczeem rond je anus, dan kun je regelmatig een warm bad nemen. Dit kan zorgen voor ontspanning van de anus en voor verlichting van je klachten.

Zacht wc-papier

Vaak is wc-papier hard en kan ervoor zorgen dat wanneer je meer dan 1 keer moet vegen het de huid beschadigt. Let erop dat je zacht wc-papier gebruikt

Bronnen: Maag Lever Darm Stichting, Thuisarts en Medisch Spectrum Twente