Burn-out; wat zijn de symptomen?

Het blijkt dat werkstress één van de grotere oorzaken is van een burn-out. Werkstress is beroepsziekte nummer 1 in ons land. Ieder jaar meldt 14% zich ziek vanwege een burn-out. Gemiddeld zit iemand dan 242 dagen ziek thuis. Ook hier geldt dat voorkomen beter is dan genezen. Maar wat zijn de eerste symptomen van een burn-out?

Wat is een burn-out?

Burn-out is het Engelse woord voor opgebrand. Het gevoel hebben dat je geen energie of motivatie op kan brengen voor verschillende bezigheden. Het is het uiteindelijke eindstadium van een langdurige periode van stress en spanning. Hierdoor kan iemand last krijgen van allerlei fysieke- en mentale klachten. Wanneer je langer dan een jaar overbelast bent en vooral alleen maar moe en uitgeput, waarbij je weinig puf hebt om iets te doen, dan praten we van een burn-out.

De symptomen van een burn-out

De klachten die iemand met een burn-out heeft, kunnen verdeeld worden in lichamelijke en geestelijke klachten.

Lichamelijke symptomen burn-out

• Hoofdpijn.
• Maagpijn.
• Spierpijn.
• Nek- en schouderpijn
• Constant moe zijn.
• Onrustig slapen.
• Gevoel van uitputting.
• Hoge ademhaling.
• Hyperventileren.
• Lage libido.
• Darmproblemen.
• Hartkloppingen.
• Hoge bloeddruk.
• Pijn op de borst.

Psychische symptomen burn-out

• Concentratieproblemen.
• Geen beslissingen kunnen nemen.
• Geheugenklachten.
• Gevoelens van paniek.
• Snel boos worden.
• Jezelf snel ergeren.
• Gevoel van machteloosheid.
• Opgejaagd gevoel hebben.
• Snel geïrriteerd raken.
• Wantrouwen.
• Snel huilen.
• Niet tegen drukte of lawaai kunnen.
• Nergens zin in hebben.
• Veel piekeren.
• Onzekerheid.
• Neiging tot verslaving.

Oorzaken burn-out

Een burn-out wordt veroorzaakt door een lange periode van stress. Wanneer het iemand niet lukt om met deze stress om te gaan, dan kan iemand overspannen raken. Of iemand een burn-out krijgt dat hangt van de persoon en de situatie af. Wanneer je voelt dat de balans verstoord is in wat er uitgevoerd moet worden, en met wat je daarvoor terugkrijgt, dan is het erg moeilijk om (langdurig) met deze stress om te gaan. Voor de één is een reorgani¬satie op het werk iets wat veel spanningsklachten kan veroorzaken, terwijl dit voor de ander geen aanleiding tot klachten geeft.

Risicofactoren

In principe kan iedereen een burn-out krijgen. Echter, wanneer je over onderstaande karaktereigenschappen beschikt, dan is het risico iets groter:

• Het lastig vinden om je gevoelens te uiten, of dit helemaal niet kunnen.
• Wanneer je het lastig vindt om hulp aan anderen te vragen.
• Moeilijk vinden om nee te zeggen.
• Negatief zijn over je eigen prestaties.
• Perfectionisme.
• Loyaliteit.
• Plichtsgetrouwheid.
• Moeite met kritiek geven en krijgen.
• Hele hoge eisen hebben.
• Hoge betrokkenheid bij je werk.
• Erg gemotiveerd zijn en hoge eisen stellen aan jezelf.

Vaak is niet één aanleiding of risicofactor de oorzaak voor het krijgen van een burn-out. In veel gevallen is het een combinatie van factoren en gebeurtenissen. Zo kan er én een reorganisatie op je werk aan de gang zijn, heb je thuis een kind dat erg ziek is én de verbouwing thuis gaat niet al te vlotjes. De combinatie van spanningen kan iemand dan te veel wor¬den. Of deze situatie werkelijk voor overbelasting zorgt, ligt ook aan de invloed die je zelf op de situatie kan hebben. Of dat je het gevoel hebt dat je invloed op de situatie uit kunt oefenen.

Behandeling burn-out

Om te herstellen van een burn-out is er in eerste instantie rust nodig. Een burn-out verdwijnt niet door alleen de stressfactoren weg te nemen. Doordat iemand al zo lang onder grote spanningen leeft, is zijn of haar energieniveau flink aangetast en dat kost tijd om te herstellen. Rust wil niet zeggen dat je helemaal niets meer moet doen. Het is het best om zoveel mogelijk actief te blijven, of bepaalde zaken gedeeltelijk weer op te pakken.

Daarnaast heb je iemand nodig die je begeleidt. Dat kan je huisarts of een praktijkondersteuner zijn. In sommige gevallen kan ook een doorverwijzing naar een psycholoog nodig zijn om je burn-out te behandelen.
De behandeling richt zich vaak op de manier waarop je met spanning omgaat en hoe je in de toekomst misschien anders met spanning om kunt gaan.

Herstel burn-out

In principe verloopt het herstel van een burn-out in 3 fases:

Fase 1

In de eerste fase staat begrijpen en accepteren centraal. Pas op het moment dat je begrijpt en accepteert dat je een burn-out hebt, pas dan kun je ontspannen. Zoals gezegd is het wel belangrijk dat je kijkt wat je allemaal nog wel kunt doen. Door actief te blijven herstelt iemand beter. Dat wil niet zeggen dat je in dezelfde trein moet stappen, als waar je net uitgestapt bent. Voor sommige activiteiten is het beter wanneer ze even on-hold worden gezet.

Fase 2

In de volgende fase richt je je op het op een rijtje krijgen van de problemen. Welke problemen veroorzaken extra spanning en welke niet. Hoe ga je met spanning om. Daarna kun je gaan kijken welke oplossingen je voor deze problemen kunt bedenken. Hoe kun je in de toekomst anders omgaan met die problemen.

Fase 3

Vervolgens ga je in deze fase de bedachte oplossingen ook daadwerkelijk uitvoeren. Je gaat proberen om de problemen op te lossen. Maar je gaat ook proberen om op een andere manier met spanningen om te gaan. Geleidelijk aan krijg je weer grip op je leven en kun je meer en meer activiteiten oppakken.

Wil jij graag je ervaringen delen en/of meepraten over het onderwerp Burn-out? Dan kan dat op dit forumonderwerp Psychiatrie.

Bronnen: ggznieuws.nl, lentis.nl en npofocus.nl