Boezemfibrilleren; de meest voorkomende hartritmestoornis

Heb je regelmatig last van een hart dat op hol slaat, dan kan het zijn dat je last hebt van boezemfibrilleren. Eén op de vier mensen ouder dan 55 jaar krijgt ermee te maken. Het is een stoornis die niet levensbedreigend is, maar die wel behandeld moet worden, anders kan er schade aan het hart ontstaan.

Wat is boezemfibrilleren?

Boezemfibrilleren is een ritmestoornis van het hart. Het hart klopt onregelmatig en in de meeste gevallen klopt het sneller. Een andere benaming voor boezemfibrilleren is atriumfibrilleren.

Ons hart bestaat uit 4 holtes. De onderste twee zijn de kamers en de bovenste 2 zijn de boezems. Een sinusknoop bepaalt het ritme van het hart door elektrische stroompjes af te geven. Hierdoor trekt het hart samen en wordt het bloed de juiste richting opgestuwd.

Wanneer er sprake is van boezemfibrilleren, dan geeft die sinusknoop meer elektrische stroompjes af dan dat ze zou moeten doen. Het gevolg is dat de boezems veel sneller gaan samentrekken dan zou moeten. De kamers kunnen dit ritme niet bijhouden, waardoor de bloedstroom verandert. Het kan zelfs op bepaalde plaatsen tot stilstand van het bloed leiden.

Boezemfibrilleren komt in de vorm van een aanval. Op basis van de duur van de aanval worden er 5 vormen onderscheiden:

• De eerste aanval
  De eerste keer dat het boezemfibrilleren ontstaat.
• Paroxysmaal boezemfibrilleren
  Bij deze vorm houdt de aanval niet langer dan 7 dagen aan, waarna het herstelt spontaan plaatsvindt.
• Persisterend boezemfibrilleren
  Hierbij is de ritmestoornis langer dan 7 dagen. Door medicatie en/of cardioversie kan het boezemfibrilleren worden gestopt.
• Langdurig persisterend boezemfibrilleren
  Bij deze vorm duurt het boezemfibrilleren wel een jaar, maar het is nog mogelijk om het sinusritme te herstellen.
• Permanent boezemfibrilleren
  Wanneer de hartritmestoornis niet door een elektrische cardioversie kan worden beëindigd, spreken we van permanent boezemfibrilleren. Herstellen van het sinusritme is niet mogelijk.

Oorzaken van boezemfibrilleren

Mogelijke oorzaken van boezemfibrilleren zijn:

• Leeftijd
  Eén op de vier mensen ouder dan 55 jaar krijgt te maken met boezemfibrilleren. Bij mensen jonger dan 40 jaar, komt boezemfibrilleren maar bij een 0,5% voor.
• Hoge bloeddruk
  Een groot deel van de patiënten met boezemfibrilleren heeft last van een verhoogde bloeddruk.
• Problemen met het hart
  Boezemfibrilleren kan het gevolg zijn van problemen met het hart zoals: hartinfarct, hartfalen, hartspierziekte, hartklepziekte of een aangeboren hartaandoening
• Een te snelwerkende schildklier
  Een andere oorzaak, waarvan bekend is dat het gevolg boezemfibrilleren kan zijn, is een te sterke werking van de schildklier.
• Slaapapneu
  Ook slaapapneu, ademhalingspauzes in de slaap, kan boezemfibrilleren veroorzaken.
• Overgewicht
  Het is gebleken dat gewichtsverlies (in geval van overgewicht), kan leiden tot een vermindering van zowel de last als de duur van het boezemfibrilleren.
• Diabetes
  Ook Diabetes Mellitus kan boezemfibrilleren veroorzaken.
• Ontsteking
  Een longontsteking kan deze aandoening veroorzaken.
• Onbekende oorzaak
  In ongeveer 20% van alle gevallen wordt er geen oorzaak gevonden.

Factoren die boezemfibrilleren uitlokken

De volgende factoren kunnen een aanval uitlokken:

• Koorts.
• Bloedarmoede.
• Stress.
• Hartoperatie.
• Intensieve inspanning.
• Overmatig alcoholgebruik.
• Overmatige inname van cafeïne.
• Drugs (cocaïne, amfetaminen).

Symptomen van boezemfibrilleren

Niet iedereen heeft klachten, en niet iedereen met deze aandoening heeft last van dezelfde klachten. Een aantal symptomen kunnen zijn:

• Hartbonken.
• Een onregelmatige hartslag, dan weer snel dan weer wat langzamer.
• Vermoeidheid.
• Kortademigheid.
• Pijn op de borst, of een naar gevoel op de borst.
• Transpireren.
• Duizeligheid, licht gevoel in je hoofd hebben.
• Vocht vasthouden.

Gevolgen van boezemfibrilleren

Wanneer boezemfibrilleren niet wordt behandeld, kunnen er complicaties ontstaan. Mogelijke complicaties kunnen zijn:

Beroerte

Er bestaat de kans dat er een stolsel in het hart ontstaat. Dit stolsel kan vervolgens in de slagaders terecht komen en zorgen voor een beroerte. Symptomen van een beroerte zijn een scheeftrekkend gezicht, krachtverlies in een arm en moeilijk, warrig praten. Het is belangrijk om altijd 112 te bellen bij zulke symptomen.

Hartfalen

Het kan zijn dat de pompfunctie van het hart sterk verminderd is en dat de holtes in het hart verwijden. Het gevolg hiervan kan hartfalen of erger zijn.

Gezien de mogelijke complicaties is het verstandig dat wanneer je last hebt van bovenstaande symptomen je naar de huisarts gaat.

Diagnose boezemfibrilleren

Om de diagnose te kunnen stellen worden er een aantal onderzoeken gedaan. De volgende onderzoeken kunnen worden ingezet:

• Hartfilmpjes
  Bij een hartfilmpje, ook wel ECG, worden de elektrische stroompjes in het hart omgezet in een grafiek. Deze grafiek kan dan laten zien hoe de verschillende fasen van de hartslag verlopen. Dus of het samentrekken van het hart wel in de juiste georganiseerde volgorde gebeurt: eerst de boezems van het hart, dan de tussenwand en als laatste de hartkamers.
• Echografie
  Met behulp van geluidsgolven worden de bewegingen en de bouw van de hartspier zichtbaar gemaakt. Men kan dan zien of dat de hartkleppen volledig openen of sluiten en of de pompfunctie van het hart goed werkt.
• Holteronderzoek
  Een holter is een apparaatje dat gedurende een bepaalde tijd het hartritme van iemand vastlegt. Zo krijgt men een goed beeld van het hartritme over een langere periode, met als doel eventuele hartritmestoornissen te ontdekken.
• Inspanningstest
  Niet altijd laat het hart in ruststand afwijkingen zien op een hartfilm. Tijdens inspanning moet het hart harder pompen, omdat het lichaam meer zuurstof nodig heeft. Daardoor worden afwijkingen beter zichtbaar. Een inspanningstest laat dan ook zien hoe de doorbloeding in het hart tijdens inspanning is.

Behandeling van boezemfibrilleren

Boezemfibrilleren is een ritmestoornis, waardoor het bloed niet goed wordt rondgepompt in het hart. Hierdoor kan het bloed stollen. Soms gaat boezemfibrilleren vanzelf weer voorbij. Echter, wanneer iemand langer last heeft van boezemfibrilleren, dan moet dit behandeld worden. De behandeling kan onder andere bestaan uit:

Behandeling met medicijnen

Boezemfibrilleren kan met verschillende medicijnen behandeld worden:

• Hartritme-medicijnen
  Er bestaan verschillende medicijnen die het hartritme kunnen verbeteren. Zo zijn er medicijnen die erop gericht zijn om het boezemfibrilleren te voorkomen of de beëindigen. Maar er kan ook gekozen worden voor medicijnen welke het tempo van de hartslag moet reguleren: niet te snel en niet te langzaam. Sommige medicijnen hebben beide effecten (ritme- én frequentiecontrole).
• Bloedverdunners
  Omdat boezemfibrilleren het risico op stolsels in het hart verhoogd, worden er bloedverdunners voorgeschreven. Echter, bij jonge mensen kunnen de nadelen van bloedverdunners groter zijn dan de voordelen. Dan worden er geen bloedverdunners voorgeschreven.

Cardioversie

Een cardioversie heeft als doel het boezemfibrilleren om te zetten naar normaal sinusritme. Er bestaan 2 soorten cardioversie: chemisch en elektrisch. Bij chemische cardioversie krijgt iemand via een infuus hartritmemedicijnen toegediend, waardoor het boezemfibrilleren meestal stopt en overgaat in het normale ritme. Elektrische cardioversie bestaat uit een stroomschok met een AED die tijdens een korte narcose wordt gegeven.

Ablatie

Bij ablatie brengt de arts beschadigingen aan in het hartweefsel. Deze littekens zorgen ervoor dat de elektrische prikkels die het hartritme verstoren, worden geblokkeerd. Het gevolg is dat de prikkels weer op de correcte plaats ontstaan en de juiste route volgen.

Bronnen: hartstichting.nl, boezemfibrilleren.nl, catharinaziekenhuis.nl