Koortslip: een stressfactor

Een koortslip is vervelend, niet charmant en vaak pijnlijk. Ieder jaar hebben zo’n 6 miljoen Nederlanders last van een koortslip. Daarbij is het ontzettend besmettelijk en moet je dus goed oppassen. Maar kun je een koortslip voorkomen?

Wat is een koortslip?

Een koortslip is een veel voorkomende besmettelijke aandoening die wordt veroorzaakt door een virus: het herpes simplex virus (HSV). De medische naam voor koortslip is herpes labialis. Een koortslip is vaak een groepje blaasjes op bijvoorbeeld de wang, mond(holte) of hand. Maar liefst twee op de drie mensen dragen dit virus bij zich.

Jonge mensen hebben het vaakst een koortslip. Wanneer ze ouder worden, komt het meestal minder vaak terug. Mensen die regelmatig last hebben, hebben dat ongeveer drie keer per jaar.

Hoe kun je een koortslip krijgen?

Een koortslip is besmettelijk en wordt veroorzaakt door een virus, het herpes simplex virus. Het virus zit in het vocht van de blaasjes en je kunt anderen besmetten door contact met het vocht uit de blaasjes. Dit kan bijvoorbeeld door te zoenen of door gebruik te maken van bestek of lippenbalsem van iemand die besmet is. De meeste mensen worden al op jonge leeftijd besmet. Het virus blijft altijd in het lichaam aanwezig en wordt bij sommige mensen later weer actief. Het virus kan onder andere worden overgebracht via de handen naar de ogen of neus.

Je mag ook geen orale seks hebben, wanneer je een koortslip hebt. Dit omdat je partner dan herpes genitalis kan krijgen. Deze SOA wordt, net als een koortslip, door het herpes simplex virus veroorzaakt. Het risico op besmetting is het grootst als je een koortslip hebt.

Wanneer een zwangere vrouw kort voor de bevalling een besmetting met het herpessimplexvirus aan de geslachtsdelen oploopt, kan de baby tijdens de geboorte besmet worden. Voor zwangere vrouwen die herpes genitalis hebben gehad, of die in de laatste weken van de zwangerschap blaasjes aan de geslachtsdelen hebben, is het belangrijk om de verloskundige of dokter hierover te informeren. Zij kunnen dan extra maatregelen nemen om de kans dat de baby tijdens de geboorte besmet raakt te verminderen.

Wist je dat:

• Een herpesinfectie aan het oog pijnlijk en ernstig is en het kan het hoornvlies blijvend beschadigen.
• Niet iedereen die besmet is met het virus, een koortslip krijgt. Het waarom is onbekend. Een koortslip ontstaat maar bij 10 tot 20% van de mensen die het virus bij zich dragen. De andere 80 tot 90% krijgt nooit een koortslip, maar kan wel weer anderen besmetten. Dit komt doordat het virus ongemerkt van tijd tot tijd actief is in de mond of keel.
• Mensen met een verminderde afweer extra gevoelig zijn voor het herpesvirus.
• Een koortslip kan worden uitgelokt door bijvoorbeeld: zonlicht, kou, wind, menstruatie, vermoeidheid, stress of koorts (bijvoorbeeld bij griep).

Wat zijn de symptomen van een koortslip?

Het begint met een tintelend, jeukend of branderig gevoel op de grens tussen de lip en de huid eromheen. Veel mensen herkennen dit en weten dan dat er een herpes labialis zal verschijnen. Al in deze fase is een koortslip besmettelijk. Na enkele uren tot dagen ontstaan er pijnlijke blaasjes. Die zijn gevuld met helder vocht. De blaasjes gaan stuk, het vocht komt eruit en er ontstaat een wondje. Op het wondje komt een korstje, wat vaak gelig van kleur is, en na een aantal dagen valt het korstje eraf. De huid die er onder zit is heel, en het besmettingsgevaar is voorbij. De koortslip geneest dus vanzelf in 7 tot 10 dagen en laat geen littekens na.

Hoe behandel je een koortslip?

Zodra je voelt dat er een koortslip zit aan te komen, begin je direct met het aanbrengen van een antivirus crème op de huid die branderig of jeukend aanvoelt, de voorbodes van een koortslip. Bovendien keren de blaasjes meestal steeds op dezelfde plek terug. Door in een zo vroeg mogelijk stadium van een uitbraak met deze behandeling te starten, lukt het soms om een koortslip te voorkomen. Je kunt eventueel ook een crème met zinkzalf gebruiken. Dit kan voorkomen dat er blaasjes ontstaan omdat zink het vocht eraan onttrekt. Verder kun je herpes labialis zelf behandelen door de wondjes schoon te houden, je lippen goed vet te houden en te beschermen tegen de zon met een lippenbalsem met zonnefactor.

Kun je een koortslip voorkomen?

Je kunt een koortslip nooit helemaal voorkomen, want een inenting tegen de ziekte bestaat niet en er zijn geen geneesmiddelen om de ziekte te voorkomen. Maar vermijd direct contact met de blaasjes, of het vocht uit de blaasjes van iemand die herpes labialis heeft. De kans op besmetting wordt daardoor kleiner. Dus gebruik eigen bestek, kopjes en lippenbalsem met beschermfactor voor de zon. Dek de opengegane blaasjes af. Was je handen goed na contact met de huid of blaasjes. Bij blaasjes op de lippen, mond of in het gezicht: niet zoenen en al helemaal geen baby’s. Zorg ook goed voor jezelf, zorg dat je weerstand op peil is door gezond te eten en voor voldoende lichaamsbeweging te zorgen.

Kom je ooit van een koortslip af?

Wanneer iemand eenmaal een koortslip heeft gehad dan komt deze persoon nooit meer van het virus af. Het virus trekt zich terug in een zenuwbaan totdat het door een uitlokkende factor weer actief wordt en een koortslip veroorzaakt.

Bronnen: Huidarts.com, Huidinfo.nl en apotheek.nl