Voor- en nadelen van koffie

Koffie wordt wereldwijd door miljoenen mensen gedronken en er is uitgebreid onderzoek gedaan naar de bestanddelen en naar de gezondheidseffecten van koffie. Dus wat zijn de voor- en wat zijn de nadelen van het drinken van koffie?

De positieve gezondheidseffecten

1. Maakt je alert

Cafeïne stimuleert de vrijgave van dopamine, een neurotransmitter die een hersengebied activeert dat verantwoordelijk is voor je alertheid en productiviteit. Het verbetert je concentratie, de geheugenfuncties en het vermogen om logisch te redeneren. Koffie verhoogt de reactiesnelheid en maakt het voor de hersenen makkelijker om te schakelen tussen verschillende taken.

2. Verbetert je sportprestaties

Omdat cafeïne een stimulerende stof is kan cafeïne ook je uithoudingsvermogen en snelheid verbeteren als je aan sport doet. Dankzij cafeïne raken de spieren minder snel vermoeid. Men gaat er vanuit dat dit te maken heeft met de calciumhuishouding in spiercellen. De reactiesnelheid en sterkte van spieren van sporters verbetert volgens de onderzoekers merkbaar door één tot twee kopjes koffie een half uur tot een uur voor het sporten te drinken.

3. Verkleint de kans op beroertes

Eén verrassend gezondheidseffect van cafeïne heeft te maken met de kans op beroertes. Vroeger werd namelijk altijd gedacht dat de consumptie van koffie het risico op beroertes deed toenemen, maar een grootschalig onderzoek met 83.000 vrouwelijke deelnemers toonde aan dat zij die regelmatig koffie dronken een klein verminderd risico op beroertes hadden.

4 Beschermt tegen diabetes

In 2002 werden bij een Nederlands onderzoek onder 17.111 volwassenen 306 nieuwe gevallen van diabetes type 2 vastgesteld en werd aangetoond dat proefpersonen die minimaal 7 kopjes koffie per dag dronken 50% minder kans hadden op diabetes mellitus type 2. Sindsdien is deze bevinding in vele onderzoeken onder andere bevolkingsgroepen bevestigd. Dit positieve effect geldt zowel bij het drinken van gewone koffie als bij koffie zonder cafeïne. Onderzoekers denken dat de anti-oxydant chlorogeenzuur in koffie voor een vertraging in de opname van glucose in onze darmen zorgt. Daardoor hoeft het lichaam minder van het hormoon insuline aan te maken, wat een hoge bloedglucosespiegel tegengaat.

Koffie stimuleert daarnaast ook de productie van insuline en maakt lichaamscellen gevoeliger voor insuline. Al deze effecten verkleint de kans op diabetes mellitus type 2. Het is wel zo dat is koffie, bij sommige mensen die al diabetes hebben, de bloedglucosewaarden in de war kan sturen. Daarom is het verstandig dat diabetici overleggen met hun diëtist.

5 Verkleint de kans op de Ziekte van Parkinson

Uit onderzoek is gebleken dat mensen die dagelijks koffie drinken minder vaak de ziekte van Parkinson hebben. Bij proefdieren is aangetoond dat cafeïne beschermt tegen pogingen om de ziekte van Parkinson op te wekken. Onderzoek toont ook aan dat de kans op Parkinson verder daalt naarmate er meer koffie gedronken wordt.

6 Remt Alzheimer

Onderzoek toont aan dat er een verband is tussen het drinken van koffie en een kleinere kans op de ziekte van Alzheimer op latere leeftijd. Koffie verkleint niet alleen je kans op geheugenverlies maar het vergroot ook het geheugen. Bepaalde herinneringen blijven blijkbaar beter bewaard door koffie, zelfs 24 uur na het drinken van koffie. Voordat hieraan harde conclusies kunnen worden verbonden is nader onderzoek vereist.

De negatieve gezondheidseffecten

1 Zwanger en borstvoeding

Voor dames die zwanger zijn geldt dat het beter is om niet zoveel koffie te drinken. Cafeïne kan namelijk schadelijk zijn voor het kindje. Hoe meer cafeïne iemand binnenkrijgt, hoe groter de kans op bijvoorbeeld een baby met een laag geboortegewicht is. Let ook op bij borstvoeding, want cafeïne komt in de moedermelk terecht waardoor de baby onrustig kan worden.

2 Meer gespannen

Cafeïne in lage dosis kan voor een rustgevende werking zorgen echter in een grote dosis kan cafeïne gespannenheid veroorzaken. Dit is vooral het geval bij mensen die gevoelig zijn voor spanning. Een toename in nervositeit, onrustigheid en hopeloosheid zijn het gevolg van extreem hoge doseringen (1000-1500 mg) van cafeïne. Afgezien van mensen die gevoelig zijn voor spanning of overgevoelig voor cafeïne, geeft een normaal consumptie patroon van cafeïne geen aanleiding tot gespannenheid.

3 Slapeloosheid

Het feit dat cafeïne de alertheid kan verhogen gaat bij een deel van de bevolking samen met een vermindering van de slaperigheid. Consumptie van cafeïne, direct voor het slapengaan, zorgt er vaak voor dat iemand langer nodig heeft om in slaap te vallen, maar ook hier is gewenning mogelijk en verschilt de tolerantie voor cafeïne per persoon. Een grote inname van cafeïne geeft over het algemeen wel aanleiding tot een korte en ondiepe nachtrust.

4 Kan hartkloppingen veroorzaken

De bloeddruk kan iets verhogen door cafeïne maar dan bij mensen die zelden of nooit koffie drinken en die dan ineens enkele koppen gaan drinken. Ook kan de hartslag versnellen en kan het hartkloppingen veroorzaken. Als het lichaam gewend is aan koffie, verdwijnt ook de licht bloeddruk verhogende werking. Bij mensen met hoge bloeddruk kan koffie de bloeddruk wel permanent iets ophogen.

Conclusie

Samengevat kan men stellen dat koffie voor volwassenen bij matig gebruik (4 à 6 kopjes per dag) een gunstig effect heeft op heel wat processen in ons lichaam en nauwelijks schadelijke effecten heeft. Voor zwangere vrouwen en mensen die om een of andere reden gevoelig zijn voor cafeïne (zoals sommige hartpatiënten met hartritmestoornissen) wordt wel aangeraden om de dagelijkse koffieconsumptie te beperken tot 2 à 4 kopjes per dag (300 mg cafeïne).

Bronnen: edition.cnn.com en koffieengezondheid.nl