ADHD en de rol van voeding

Kinderen worden vaak hyper door het consumeren van zoetstoffen en kleurstoffen, daar is menig ouder het over eens. Maar is het wetenschappelijk bewezen? Welke rol speelt voeding bij ADHD?

In Nederland wordt de relatie tussen voeding en ADHD in de praktijk onderzocht in de Pelsser RED Centra. De artsen en wetenschappers die hier werken hebben zich in dit onderwerp gespecialiseerd. Er worden onderzoeken gedaan met behulp van het Pelsser-Voeding en Gedrag-onderzoek, om te bepalen of ADHD bij kinderen veroorzaakt wordt door voeding. Dit onderzoek is erkend als bewezen effectieve interventie bij kinderen met ADHD en is opgenomen in de databank van het Nederlands Jeugdinstituut.

De rol van voeding

De studie van de Nederlandse onderzoekster dr. Pelsser, van het ADHD-onderzoekscentrum van UMC Radboud, stelt dat er aanwijzingen zijn dat het voedingspatroon een belangrijker rol speelt. En dat ADHD in veel gevallen een reactie is op verschillende omgevingsfactoren. Voeding is één van de voornaamste triggers (de studie meldt dat het eetpatroon in 64% van de gevallen de hoofdoorzaak van ADHD is).

Tijdens de studie werd gebruik gemaakt van een eliminatiedieet. Per deelnemend kind werd onderzocht óf voeding ADHD uitlokte en zo ja, welke voeding. Al deze kinderen, waarbij voeding de trigger voor ADHD was, vertoonden gedragsverbeteringen van meer dan 40%, en voldeden vervolgens niet meer aan de criteria voor ADHD. De persoonlijke kenmerken van ADHD keerden weer terug, wanneer zij weer alles mochten eten.

Wel moet daarbij worden aangetekend dat een aantal kinderen in het geheel niet reageerde op de aanpassingen in het voedingspatroon. Bij 40% van de onderzochte kinderen had het desbetreffende RED dieet (Restricted Elimination Diet ) geen effect. Er zal dus altijd een groot aantal gevallen blijven bestaan, waarbij ADHD alleen met medicijnen kan worden behandeld. Het wordt ouders van ADHD kinderen afgeraden om zelf met de voeding van hun kind te gaan experimenteren. Dit moet onder strikte medische controle gebeuren.

Sommige kinderen met ADHD zullen beter geholpen zijn met een dieet, terwijl andere beter geholpen zijn met medicijnen. Er zal ook een groep zijn waarbij een combinatie van dieet en medicijnen de beste resultaten zal geven. Men is geen tegenstander van medicatie, maar een voorstander om de oorzaak van de gedragsproblemen en ADHD te onderzoeken. Volgens het Pelsser RED Centrum is het goed om het dieetonderzoek standaard toe te passen bij alle kinderen met ADHD.

Welke voeding vermindert ADHD symptomen?

We wisten al dat voeding allergische reacties in de luchtwegen (astma aanval, coeliakie en huideczeem) kan uitlokken. Onderzoek heeft dus ook uitgewezen dat de hersenen op voeding kunnen reageren en gedragsproblemen bij kinderen met ADHD kunnen veroorzaken. Lange tijd werd er vanuit gegaan dat de toevoeging van kleurstoffen aan voeding de symptomen van ADHD aanwakkerden. Echter, daar is nooit sluitend bewijs voor gevonden. Een onderzoek toonde een verband tussen ADHD en voeding aan, maar maakte ook duidelijk dat het niet alleen om kleurstoffen gaat. In tegenstelling tot wat velen denken zijn het de hele gewone gezonde producten, zoals erwtjes, broccoli, vis, kip of appels, die ADHD kunnen uitlokken. Bovendien kan ieder kind weer op andere voedingsmiddelen reageren. Dit onderzoek heeft geleid tot het PVG-dieet.

Sinds de jaren zeventig zijn er allerlei onderzoeken gedaan naar de invloeden van voedsel, zowel de negatieve als de positieve invloed.

Negatieve invloed van voedsel

• In 1979 toomde een onderzoek in een gevangenis in Amerika een verband tussen suiker, frisdrank en asociaal gedrag. Na het staken van deze producten was er na 3 maanden een vermindering van 45% van het asociale gedrag, en na een jaar een vermindering van 77%.
• In 1987 ontdekte Ben Feingold dat ADHD-kinderen een overgevoeligheid vertoonden voor salicylaten, een bestanddeel van aspirine. Deze stof zit ook in een aantal voedingsmiddelen: wortel, citrusfruit, appel, pruim, tomaat, paprika, peper, spinazie, kerrie, dille, kurkuma, drop en pepermunt.
• Andere onderzoeken gingen in de richting van conserveermiddelen als tartrazine (E 102) en benzoëzuur (E 210) die in chocola en vleeswaren terug te vinden zijn en van smaak- en kleurstoffen (in snoep en zalm). De toestand van ADHD-kinderen verbeterde na het weglaten van die stoffen.
• Ook cafeïne blijkt ADHD te verergeren.
• Een onderzoek aan de universiteit van Yale in 1990 wees uit dat suiker, angst, irritatie, hyperactiviteit, agressie en concentratiegebrek verhoogt.

Positieve invloed van voedsel

• Diverse studies ontdekten dat magnesium, kalk en kalium de hersenactiviteit positief beïnvloeden.
• De Durham-studie in Amerika wees in 2004 uit dat de meervoudig onverzadigde omega-3 en omega-6 vetzuren de concentratie en leervaardigheid verhogen. Een studie van 2006 wijst op het positieve effect van deze vetzuren en micronutriënten, waardoor 40 tot 50% van de ADHD-symptomen verminderde.

Bronnen: adhdenvoeding.nl en adhdmedicatie.nl