Last van je spieren en gewrichten? Dan kun je hypermobiliteit hebben

Wanneer je vaak spierpijn of pijn in je gewrichten hebt, dan kun je last hebben van hypermobiliteit. Wat is hypermobiliteit eigenlijk, en wat is de oorzaak ervan?

Wat is hypermobiliteit?

Hypermobiliteit wordt ook wel hyperlaxiteit of overbeweeglijkheid genoemd. Het is een (erfelijke) aanleg, waardoor de banden en kapsels rondom je gewrichten grotere elastische eigenschappen hebben dan normaal. Door veranderingen in het bindweefsel zullen de banden bij belasting niet strak opspannen, maar juist wat meerekken. Het gevolg is dat je gewrichten verder dan normaal kunnen bewegen en in veel gevallen zullen overstrekken. Het is dus een aanleg en geen ziekte. Het komt voor bij ongeveer 4 tot 7% van de Nederlandse bevolking.

Men spreekt van het hypermobiliteitssyndroom, wanneer je ook echt last hebt van het bewegingsapparaat als gevolg van deze te soepele banden. Denk hierbij aan bepaalde spier- en gewrichtsklachten, die niet door een andere bindweefselaandoening veroorzaakt kunnen zijn.

Symptomen en gevolgen hypermobiliteit

Vaak is het dus zo dat te soepele gewrichten geen last geven. Echter, er zijn wel mensen die last hebben van bepaalde klachten. Dat gaat dan meestal om spierpijn of pijn in de gewrichten. Daarna ontstaan vaak lage rugklachten. Door intensieve sport en zware arbeid kunnen klachten ontstaan of toenemen. De klachten beginnen vaak op jeugdige leeftijd en veranderen met het ouder worden.

Het kan ook zo zijn dat je pijn krijgt bij het traplopen of bij andere activiteiten die de knieën en enkels belasten. In erge gevallen kunnen de gewrichten opzwellen als gevolg van vochtophoping. Bij sommige mensen met hypermobiliteit kan de knieschijf gemakkelijker uit de kom schieten, dan bij mensen die niet hypermobiel zijn.

Vaak zijn de gewrichten ook wat gevoeliger voor overbelasting, waardoor er een groter risico bestaat op het verstuiken van de enkels, ellebogen of schouders. Hypermobiliteit kan ook voor een verhoogd risico op een lichte afwijking aan de wervelkolom (scoliose) zorgen. Het gevolg kan rug- of nekpijn zijn.

Mensen die te maken hebben met soepele bekkenbanden, kunnen last hebben van een lage rugpijn, pijn aan het stuitje en pijn bij het opstaan. Sommigen vergelijken deze pijn met de pijn die ontstaat bij bekkeninstabiliteit.

Jonge kinderen met hypermobiliteit hebben meer kans op heupluxatie. Het lijkt er ook op dat hypermobiele kinderen zich in motorisch opzicht ook net iets langzamer ontwikkelen dan andere kinderen. Zij gaan bijvoorbeeld vaak wat later lopen. Maar deze motorische achterstand halen zij meestal vóór dat ze 3 jaar zijn weer in.

Oorzaken hypermobiliteit

De exacte oorzaak van hypermobiliteit is (nog) niet bekend. Men gaat er voor een deel vanuit dat het erfelijk is. Alleen wanneer je extreem hypermobiel bent, dan zal je arts onderzoeken of dat je misschien een aandoening hebt die hiermee in verband staat. Deze extreme vorm van hypermobiliteit is erg zeldzaam.

Hoe wordt hypermobiliteit vastgesteld?

De hypermobiliteitsaanleg wordt vastgesteld door een lichamelijk onderzoek. Röntgenonderzoek of een ‘scan’ is niet nodig, omdat op een röntgenfoto niet te zien dat is dat de banden en pezen te soepel zijn. In enkele gevallen zal bloedonderzoek worden gedaan om onderliggende ziekten uit te sluiten.

Je kunt door middel van onderstaande punten checken of dat je misschien hypermobiel bent:

• Is het mogelijk om je pinken 90° te buigen of verder te overstrekken?
• Kun je je duimen tegen uw onderarm leggen?
• Is het mogelijk om je ellebogen met 10° te overstrekken?
• Kun je je knieën met ongeveer 10° overstrekken?
• Wanneer je je vooroverbuigt kun je dan je handen plat op de grond leggen zonder door je knieën te buigen?

Is het antwoord op de meeste van bovenstaande vragen ja? Dan is de kans dat je hypermobiel bent groot.

Behandelingsmogelijkheden hypermobiliteit

Een aanleg is geen afwijking of ziekte en kan dus ook niet worden genezen met bijvoorbeeld medicijnen. Je kunt wel bepaalde klachten bestrijden, bijvoorbeeld met eenvoudige pijnstillers zoals paracetamol. Wanneer je last hebt van gezwollen of ontstoken gewrichten, kunnen ontstekingsremmende pijnstillers helpen.

• Spieren verstevigen
  Het is in alle gevallen goed wanneer je je spieren verstevigd. Sommige spieren kunnen een deel van het werk van de gewrichtsbanden opvangen. Een fysiotherapeut kan je helpen met oefeningen om de spieren rondom je gewricht te verstevigen. Rekken of manipuleren van gewrichten heeft slechts een tijdelijk verlichtend effect maar werkt op de lange duur juist averechts. Manuele therapie en ‘kraken’ is niet aan te raden.
• Normaliseren van spierspanning
  Bij overbelasting klachten van de spieren en pezen, kan de fysiotherapeut deze pijnklachten verhelpen door de spierspanning te normaliseren. Dit kan hij/zij doen door middel van bijvoorbeeld: tapen, massage, triggerpointtherapie en/of dry needling. Wanneer dit onvoldoende helpt, dan zou een brace je misschien kunnen helpen.
• Hulpmiddelen
  Sommige hypermobiele mensen hebben veel baat bij speciale zooltjes in de schoenen of een eenvoudige hakverhoging die knieproblemen tegengaat.

Daarnaast is het belangrijk om van je lichaam geen activiteiten te vragen waar je lichaam niet geschikt voor is. Alleen door aanpassing van je dagelijkse activiteiten kunnen de klachten overgaan en/of worden voorkomen.

Wat kun je zelf doen?

Bij sport of beroepskeuze is het verstandig al zo vroeg mogelijk rekening te houden met de je aanleg voor hyperlaxiteit. Misschien kun je zelfs wel gebruik maken van je extra beweeglijke gewrichten.

• Sport
  Houd rekening met je te soepele gewrichten. Probeer daarnaast je spieren sterk te maken, zonder overbelast te raken. Bij sommige mensen is het verstandig om niet aan sporten te doen, waarbij je te veel snelle bewegingen maakt en steeds kort van houding verandert. Denk hierbij aan tennis, boksen, squash, basketbal en skiën. Beoefen een wat meer rustige sport zoals zwemmen of fietsen. Met rustige beweging voorkom je verstuiking of overstrekking van de gewrichten.
• Werk
  Kleine aanpassingen op de werkplek kunnen een aanzienlijke vermindering van klachten geven. Wanneer het mogelijk is, zou je herhaalde bewegingen en werken boven het hoofd moeten mijden.
• Hulpmiddelen
  Bandages kunnen de kans op klachten en blessures verminderen. Echter, het is erg onverstandig een bandage te gebruiken om een sport te kunnen (blijven) doen. Wanneer je zonder een bandage deze sport niet zonder klachten kunt volhouden, dan is het advies om hier mee te stoppen.

Wil jij graag je ervaringen delen en/of meepraten over het onderwerp hypermobiliteit? Dan kan dat op dit forumonderwerp Spieren, pezen, botten & gewrichten.

Bronnen: orthopedie.nl en reumafonds.nl