Als je wel op de calorieën let, maar niet afvalt

Veel mensen letten deze maand wat extra op de calorieën. Maar wat als je wel op de calorieën let, maar (bijna) niet afvalt. Dan kan een trage stofwisseling daar de oorzaak van zijn. Wat veroorzaakt een trage stofwisseling? Kun je een langzame stofwisseling ook voorkomen?

Wat is stofwisseling?

De stofwisseling, of je metabolisme, is het systeem waarbij ons lichaam voedsel omzet in energie, die we nodig hebben om te leven en te functioneren. Hieronder verstaan we:

• Het aanmaken van reservestoffen.
• Vrijmaken van energie.
• Opnemen van stoffen.
• Verwerken van afvalstoffen.
• Het eventueel teveel aan opbouwstoffen verwijderen.

Kortom: het is de manier waarop ons lichaam calorieën verbrandt.

Het stofwisselingsproces wordt beïnvloed door een groot aantal verschillende factoren. Net alle, maar wel een aantal van deze factoren zijn te beïnvloeden. Dus wat veroorzaakt een trage stofwisseling?

Oorzaken van een trage stofwisseling

• Je eet te weinig eiwitten
  Eiwitten zijn in het lichaam moeilijker af te breken dan vet of koolhydraten, daardoor kost het meer energie. Dat wil echter niet zeggen dat je alleen maar eiwitten moet eten. Het is belangrijk, dat wat je eet voldoende bouwstoffen bevat. Daarnaast heeft je stofwisseling bepaalde vitaminen en mineralen nodig om goed te functioneren. Gezonde eiwitten vind je onder andere in: tofu, eieren, vis, mager varkens- en rundvlees, noten, bonen en zuivelproducten.
• Een gebrek aan calcium
  Calcium is niet alleen nodig voor de opbouw en het onderhoud van de botten en het gebit, maar het speelt ook een rol in de stofwisseling. Cellen die calcium bevatten, verbranden meer vet dan cellen die geen calcium bevatten. Zorg er dus voor dat je voldoende calcium opneemt. Producten die rijk zijn aan calcium zijn onder andere: zuivelproducten, vis, broccoli, Chinese kool, spinazie en abrikozen.
• Veranderde hormonenspiegel
  Een verandering in je hormonenbalans kan je stofwisseling afremmen. Echter, ook ziektes die hormonaal gelinkt zijn, zoals diabetes of een verstoorde schildklierwerking, kunnen een invloed hebben op je stofwisseling. Ben je vaak erg moe en lijkt het alsof je geen gewicht kan verliezen? Ga dan even naar je huisarts. Deze kan via een bloedtest zien of je een traag werkende schildklier hebt. Dit komt relatief vaak voor.
• Te weinig slaap
  Wanneer je last hebt van chronische slapeloosheid, dan is het voor je stofwisseling moeilijker om naar behoren te functioneren. Een slaaptekort verstoort vooral de verwerking van koolhydraten. De gevolgen kunnen zowel een glucose-intolerantie als een vertraagde stofwisseling zijn. Probeer daarom ’s nachts gemiddelde 7 à 8 uur te slapen.
• Volgen van een crash dieet
  Wanneer je af wilt vallen, volg dan geen crash dieet. Crash diëten zijn diëten met minder dan 1000 calorieën. Het eten van te weinig calorieën, stimuleert uiteindelijk het lichaam om de stofwisseling te vertragen, om op deze manier energie te besparen. Echter, tegelijkertijd vermindert je spiermassa waardoor je ook minder calorieën gaat verbranden. Wanneer je later weer je normale eetpatroon gaat volgen, staat je lichaam nog op deze spaarmodus. Op dat moment worden alle extra calorieën weer als extra kilo’s opgestapeld. Het bekende jojo-effect.
• Je drinkt te weinig
  Je lichaam heeft vocht nodig voor de aan- en afvoer van afvalstoffen. Wanneer het lichaam te weinig vocht heeft, dan vertraagt de stofwisseling. Water helpt je lichaam om energie te verbranden en gewicht te verliezen. Daarnaast zorgt het ervoor dat je een verzadigd gevoel hebt.
• De verwarming staat te hoog
  Warmteproductie is een belangrijke energieverbrander van het lichaam. Als je het lichaam dwingt om meer warmte te produceren, zal het lichaam dus harder moeten werken en zal de stofwisseling verhogen. Bij een temperatuur van 24 °C maakt je lichaam geen of onvoldoende bruin vet aan. Bruine vetcellen slaan geen vet op, wat de reguliere witte vetcellen wel doen, maar ze zitten vol verbrandingscellen die de vetzuren omzetten tot warmte. Mensen met meer of actiever bruin vet zijn vaak gemiddeld ook slanker. De meest ideale temperatuur blijkt 19 °C te zijn.
• Je krijgt te weinig koolhydraten binnen
  Je doet er goed aan, om voldoende gezonde bronnen van koolhydraten te eten zoals: fruit, groente en volle granen. Hierdoor zal je stofwisseling versnellen en de trek in een ongezonde snack verminderen.
• Je eet op onregelmatige uren
  Het tijdstip waarop je eet speelt ook een rol in de snelheid stofwisseling. Een maaltijd overslaan is funest voor je stofwisseling. Maar ook het structureel op een ander tijdstip eten, kan na verloop van tijd je stofwisseling aantasten. Probeer dus op regelmatige tijdstippen te eten.
• Je beweegt te weinig
  Om je stofwisseling te verhogen moet je bewegen. Naast krachttraining is ook cardiotraining een goede manier om je stofwisseling te verhogen. Het zal je geen grotere spieren opleveren, maar zorgt wel dat je meer energie verbruikt in de uren na de training. Het effect van een intensieve training is daarbij groter. Kies dus eens voor een intervaltraining of neem minder rustpauzes. Het is effectiever om 2 trainingen van ieder 30 minuten te doen dan 1 training van een uur.
• Erfelijkheid
  Als je lichaam langzaam calorieën verbrandt en maar weinig energie verbruikt terwijl je rust of slaapt, dan kan erfelijkheid de oorzaak zijn. Ondank het feit dat een langzame stofwisseling soms genetisch is bepaald, kun je nog wel proberen om deze te stimuleren. Dit kun je doen door voldoende te bewegen en over de hele dag 5 kleine en gezonde maaltijden te eten.

Bronnen: WebMD.com, health.com en www.voedingscentrum.nl