Wat is de oorzaak van een rughernia?

Wanneer de dokter een rughernia bij je constateert, levert dat veel vragen op. Want wat is het precies, wat zijn de behandelmogelijkheden? Maar helemaal, wat is de oorzaak van een rughernia?

Wat is een rughernia?

Een rughernia (de medische term is Hernia Nuclei Pulposi of HNP) is een uitstulping van de tussenwervelschijf, meestal onder in je rug. Deze uitstulping drukt vervolgens op een zenuw, waardoor je pijn krijgt. Een rughernia hoeft niet altijd pijn in de rug te geven. Wel gaan rugklachten vaak aan een hernia vooraf, en gaat meestal gepaard met last (doofheid) of pijn in de bil, benen of tenen. Dit hoeft niet. Je kunt al jaren last van je rug hebben, voordat je last krijgt van je benen.

Symptomen rughernia

Een rughernia hoeft niet altijd pijnklachten te geven. Dat is afhankelijk van de plek waar de uitstulping zit. Wanneer die op een zenuw drukt, is de pijn meestal heel heftig. De pijn kan erger worden wanneer je moet hoesten, niezen of persen (bijvoorbeeld op de wc) omdat dan de druk op je wervelkolom verhoogd wordt.

Veel herniapatiënten hebben pijn in hun lage rug, die via de bil uitstraalt naar één been met een doof of prikkelend gevoel. Het is de zenuw die vanuit de rug naar dit been loopt, die bekneld zit. Wanneer de beklemming sterk is dan kunnen er zelfs verlammingsverschijnselen van met name van de voeten optreden. Maar ook gevoelsstoornissen en dan vooral bij de schaamstreek, waardoor je geen controle meer hebt over je blaas en endeldarm. Wanneer dit het geval is dan is dit een reden om zo spoedig mogelijk te opereren. Neem in deze gevallen direct contact op met je huisarts om naar het ziekenhuis te worden doorverwezen.

Hoe ontstaat het?

De ruggengraat bestaat uit rugwervels, die met elkaar verbonden zijn door tussenwervelschijven. Dit zijn een soort stootkussentjes met een wand van stevig bindweefsel, en vanbinnen een zachte kern. Wanneer dat bindweefsel slapper wordt, kan die kern gaan uitpuilen. Het gevolg is dan een soort bobbel aan de buitenkant van de tussenwervelschijf. Deze bobbel noemen we een hernia.

Het is zo dat veel mensen een hernia hebben zonder dat ze dat weten. Maar wanneer de hernia op één van de zenuwwortels in de rug drukt dan is dat zeer merkbaar. Dat is zeker het geval laag in de rug, waar de meeste hernia’s voorkomen. Hier lopen erg veel zenuwwortels waarvan de zenuwen naar de benen lopen. Als er een hernia op een zenuwwortel drukt, wordt er als het ware een verkeerd signaal doorgegeven naar de hersenen, zodat je pijn voelt die uitstraalt naar bijvoorbeeld je been.

Oorzaken

Bij meer dan de helft van de mensen boven de 50 jaar gaat het om slijtage (artrose) van de rug. Dit is een natuurlijk proces dat hoort bij het ouder worden. Het kan zijn dat iemand dan geen klachten ervaart. Dit is vaak wel het geval wanneer de hernia al ontstaat tussen de 25 en 50 jaar. De oorzaak kan dan zijn:

• Een te zware belasting van de rug.
• Een gebrek aan beweging, langdurig zitten.
• Een slechte conditie van de rugspieren.
• Overgewicht
• Het hebben van een verkeerde houding.
• Bij mensen die roken komen meer hernia’s voor dan bij mensen die niet roken.

Behandeling

Rughernia ’s hoeven niet altijd geopereerd te worden. In ongeveer 75% van de gevallen gaan ze vanzelf weer over. Wanneer herstel te lang op zich blijft wachten, dan zal een arts kunnen besluiten op te opereren. Er wordt altijd tot een operatie besloten als er sprake is van ernstige uitval van de zenuwen of sluitspieren. Het belangrijkste dat je de eerste weken moet doen is: wachten op spontaan herstel. Gebruik hierbij wel goede pijnstillers en laat je huisarts controleren of het de goede kant opgaat en er geen symptomen bijkomen.

Bedrust

Vroeger werd bedrust geadviseerd bij een hernia. Echter, uit onderzoek is gebleken dat bedrust geen effect heeft op het herstellen van een rughernia. Daarnaast is het zo dat langdurige bedrust grote nadelen heeft, waaronder het feit dat de spierkracht en de lichamelijke conditie erdoor achteruitgaan. Het is natuurlijk wel zo dat wanneer je hevige pijn hebt, je in bed mag gaan liggen.

Fysiotherapie

In de eerste fase van de herniaklachten, heeft fysiotherapie geen effect op het herstel. Dat geldt ook voor behandelingen met warmtestraling of massage. Wanneer de ergste pijn voorbij is, dan kan oefentherapie zinvol zijn om weer een normaal bewegingspatroon aan te leren. Veel mensen zijn na een hernia bang om weer normaal te gaan bewegen, waardoor de rugklachten blijven bestaan en de kans op werkhervatting afneemt. De fysiotherapeut kan samen met je een oefenschema opstellen en je begeleiden bij de uitvoering.

Waarop letten bij een hernia?

• Houding
  Let goed op je houding. Sta rechtop en zorg dat je jouw gewicht gelijk over beide voeten verdeeld (actieve houding). Een doorgezakte of doorgebogen houding veroorzaakt een grote spanning op de hele rug. De pijn kan hierdoor erger worden.
• Tillen
  Ga goed door je knieën wanneer je een zwaar voorwerp tilt. Hou dat voorwerp dicht bij je lichaam en verdeel het gewicht evenredig over beide zijden van je lichaam. Terwijl je tilt, draait dan nooit vanuit je middel.
• Gewicht
  Overgewicht kan rugklachten veroorzaken, dus let op je gewicht.
• Stoelen
  Gebruik thuis, in de auto en op de werkplek stoelen die voldoende steun aan de onderrug geven.
• Zithouding
  Probeer zoveel mogelijk onafgebroken zitten te vermijden. Wanneer je zit sla dan niet je benen over elkaar, maar zet je benen netjes naast elkaar op de grond.
• Draag goede schoenen
  Wanneer je een lange tijd moet lopen of staan, zorg er dan voor dat je goed zittende schoenen die voldoende steun geven aandoet.
• Blijf energiek en gezond
  Door te blijven bewegen onderhoud je de belastbaarheid (conditie) van je rug, waardoor de rug meer aankan.

Bronnen: amc.nl, neurochirurgie-zwolle.nl, bewegenzonderpijn.com en umcutrecht.nl