Risicofactoren van Alzheimer

De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Maar liefst 70% van de mensen met dementie heeft alzheimer. Wetenschappers denken dat 10 tot 20% van het aantal gevallen van dementie voorkomen kan worden. Wat zijn de risicofactoren van Alzheimer?

Wat is de ziekte van Alzheimer?

De ziekte van Alzheimer is een aandoening, die onomkeerbare veranderingen in de hersenen veroorzaakt. Bij de ziekte van Alzheimer veranderen en sterven hersencellen, waardoor iemand problemen krijgt met het geheugen en waarbij het functioneren langzaam slechter wordt. Onderzoekers denken dat eiwitophopingen in de hersencellen de ziekte van Alzheimer veroorzaken.

Symptomen

Eén van de belangrijkste kenmerken van de ziekte van Alzheimer, is het progressief verlies van de hersenfuncties. Iemand met Alzheimer krijgt het steeds moeilijker om signalen van de buitenwereld op te vangen. Symptomen zijn:

• Vergeetachtigheid
  Het wordt steeds lastiger om nieuwe informatie en gebeurtenissen te onthouden. Later wordt het ook moeilijk om informatie onthouden die al langere tijd in het geheugen zat.
• Vergeten van tijd en plaats
  Iemand vindt het steeds lastiger om te onthouden waar hij is, welke dag, welke maand of welk jaar het is.
• Kwijtraken van spullen
  Het regelmatig kwijtraken van je spullen en ze vervolgens op de gekste plekken terugvinden, is ook een symptoom waar de omgeving alert op moet zijn.
• Onrust
  Zeer kenmerkend voor deze ziekte is onrust. Het maar blijven opruimen, iets zoeken maar niet exact weten waarom.
• Moeite met alledaagse dingen
  Hierbij moet je denken aan het maken van plannen, nemen van beslissingen en het volgen van een gesprek.
• Taalproblemen
  Het volgen van een gesprek wordt steeds lastiger, net als het vinden van de juiste woorden van iemand of iets.
• Teruggetrokken gaan leven
  Wanneer iemand zich meer en meer terugtrekt uit verschillende sociale activiteiten en allerlei smoesjes bedenkt om niet mee te gaan. Ook dat is een symptoom van Alzheimer.
• Verslechterd beoordelingsvermogen
  Het steeds lastiger vinden om keuzes te maken, situaties goed in te schatten en te beoordelen.
• Verandering in gedrag en karakter
  Iemand kan bijvoorbeeld lusteloos, achterdochtig of agressief worden. Zijn of haar stemming kan ook snel omslaan.

Oorzaken alzheimer

Bij de ziekte van Alzheimer gaan de zenuwcellen in de hersenen kapot. Dit komt doordat bepaalde eiwitten zich ophopen in de zenuwcellen en de zogenaamde plaques vormen. Ook kunnen bepaalde vezels zich in de cellen ophopen tot tangles. Beide zijn eiwitten, en deze ophopingen maken allerlei verbindingen tussen de cellen kapot en belemmeren de communicatie. Hierdoor functioneren de hersenen niet goed meer en sterven zenuwcellen af. Waarom dit gebeurt dat weet men nog niet. Wetenschappers weten ook nog niet zeker of dat deze plaques en tangles daadwerkelijk de ziekte van Alzheimer veroorzaken. Maar ze zijn er wel van overtuigd dat deze veranderingen in de hersenen er wel mee te maken hebben, naast een hoge bloeddruk en een hoog cholesterolgehalte.

Risicofactoren en preventie

Men is ervan overtuigd dat 10 tot 20% van het aantal gevallen van dementie voorkomen kan worden, door gezonder te leven. Dus door ongezond te leven neemt de kans op dementie toe. Wat zijn de belangrijkste risico’s:

• Roken
  Roken vergroot de kans op de ziekte van Alzheimer met 45%. Maar het is nooit te laat om te stoppen. Ex-rokers van 65 jaar en ouder hebben namelijk dezelfde lagere kans op dementie, als mensen die nooit hebben gerookt.
• Ongezonde voeding
  Er is veel bewijs dat eten invloed heeft op het risico op dementie. Veel mensen denken dat het vooral gaat om wat je eet, maar het is ook erg belangrijk hoeveel je eet. Overgewicht op middelbare leeftijd is een belangrijke risicofactor voor dementie. Natuurlijk is wat je eet ook van invloed. Zo krijgen mensen met een hoog cholesterolgehalte op middelbare leeftijd, op latere leeftijd vaker dementie. Tevens blijkt dat mensen met een bepaald voedingspatroon minder risico lopen. Het gaat hier dan om het mediterrane dieet.
• Onvoldoende beweging
  Mensen die voldoende bewegen, krijgen minder vaak dementie. Bewegen is een uitstekende manier om stress kwijt te raken en de lichamelijke en geestelijke gezondheid te verbeteren. Men denkt dat beweging de doorbloeding van de hersenen en de productie van nieuwe zenuwcelverbindingen stimuleert.
• Diabetes, hart- en vaatziekten en hoge bloeddruk
  Mensen met (verhoogd risico op) diabetes, hart- en vaatziekten en hoge bloeddruk, hebben ook een verhoogd risico op dementie. Deze aandoeningen tasten namelijk de bloedvaten aan, en een goede doorbloeding van de hersenen is essentieel voor een gezond brein.
• Te weinig sociale contacten
  Mensen met minder sociale contacten, hebben een verhoogd risico op dementie. Waarom dat is, is nog niet duidelijk. Waarschijnlijk spelen een aantal factoren hier een rol. Zo zijn sociale contacten een goede manier om de hersenen te activeren. Daarnaast zijn mensen die zich eenzaam voelen ook extra vatbaar voor somberheid en depressiviteit.

Overige (niet beïnvloedbare) factoren:

• Leeftijd
  De grootste bekende risicofactor voor de ziekte van Alzheimer is leeftijd. De ziekte van Alzheimer is geen normaal onderdeel van het ouder worden, maar het risico verhoogt sterk wanneer je ouder bent dan 65 jaar. Vervolgens wordt het risico met iedere 5 jaar twee keer zo groot. Bijna de helft van alle mensen ouder dan 85 jaar heeft de ziekte van Alzheimer.
• Erfelijkheid
  Het risico voor de ontwikkeling van Alzheimer, lijkt groter te zijn voor mensen die een eerste graad familielid hebben met deze aandoening.
• Geslacht
  Vrouwen hebben een groter risico op het krijgen van de ziekte van Alzheimer dan mannen. Voor een deel komt dat omdat ze langer leven.

Bronnen: alzheimer-nederland.nl en neurologiecentrum.nl