Heb jij last van winderigheid en een opgeblazen gevoel?

Iedereen laat winden, dat is heel normaal. Maar door extra gasvorming kun je last krijgen van winderigheid. Wat is de oorzaak hiervan, en wat kun je eraan doen?

Wanneer is er sprake van winderigheid?

Het ontsnappen van darmgassen, het laten van winden, is heel normaal. Bij de vertering van ons voedsel komt er dagelijks maar tussen de 0,5 en 1,5 liter gas vrij. Echter, wanneer er sprake is van een toename van gasvorming en het laten van winden, dan praten we van winderigheid.

Winden ontstaan doordat er gassen in de darm worden aangemaakt door darmbacteriën. Onverteerde voedselresten die in de dikke darm terechtkomen, worden door de darmflora bewerkt. Bij dit proces komen veel gassen vrij. Wanneer ze naar buiten komen, spreken we van winden. Dagelijks ontsnappen er ongeveer 25 keer gassen. Van de meeste merk je niets.

Ondanks dat vele mensen het gênant vinden, is het toch beter om winden te laten dan ze in te houden. De gassen kunnen uitstulpingen van de darmwand veroorzaken. Om het extra darmgas kwijt te raken, wordt soms wel 30 á 40 keer per dag een wind(je) gelaten. De klachten worden erger als de winden worden ingehouden.

Het gas in de darm bestaat bijna helemaal uit stikstof, zuurstof, koolzuurgas, waterstof en methaan. Dit zijn allemaal reukloze gassen. De geur is het gevolg van een de geringe hoeveelheid zwavelverbindingen die vrijkomt bij de afbraak van bepaalde eiwitten. De samenstelling en de geur van darmgas heeft onder andere te maken met wat mensen eten en de darmflora.

Symptomen van winderigheid

Als gevolg van een toename van de gasproductie kun je naast winderigheid ook een opgezette buik krijgen, maar dat is niet het enige. Je kunt ook last krijgen van:

• Opgeblazen gevoel.
• Rommelingen in de buik.
• Darmkrampen.
• Verstoppingen.

Oorzaken

De meeste oorzaken van winderigheid zijn onschuldig. Soms wijst winderigheid op een onderliggend probleem. Klachten van winderigheid kunnen veroorzaakt worden door:

Teveel lucht inslikken

Wanneer je drinkt bij het eten, dan slik je ook een beetje lucht in. Maar ook spanning, stress, roken, veel kauwgom kauwen kan voor extra lucht zorgen. Ook mensen die snel praten, snel eten zonder goed te kauwen of snel drinken, slikken ongemerkt veel extra lucht mee naar binnen. Dit is trouwens ook het geval bij mensen die vaak hyperventileren of bij patiënten met longemfyseem.

Darmparasieten

Het is gebleken dat één van de belangrijkste oorzaken van winderigheid, besmetting met parasieten is. Deze veroorzaken bijna altijd een opgezette buik en winderigheid.

Medicijnen

Bepaalde medicijnen met een laxerende werking kunnen extra gasvorming veroorzaken. Maar ook andere medicijnen, kunnen invloed hebben, omdat ze artificiële zoetstoffen (sorbitol, xylitol) bevatten. Deze niet-absorbeerbare suikers worden lastig verteerd door de darmen en stimuleren de groei van bacteriën. Dat kan een laxerend effect hebben en overmatig gas veroorzaken.

Lactose-intolerantie

Winderigheid in combinatie met een opgezette buik kan een teken van lactose-intolerantie zijn. Bij mensen die lactose niet verdragen, wordt het melksuiker (lactose) uit melk niet afgebroken en opgenomen in de dunne darm. Het melksuiker komt onveranderd in de dikke darm terecht en wordt daar vergist, met gasvorming als gevolg.

Allergieën

Niet alleen voedingsallergieën, maar ook een nikkel- of latexallergie zorgt voor een vergrote kans op darmklachten en winderigheid. Maar ook een allergie voor graspollen kan de kans op winderigheid vergroten.

Darmziekten

Bij het Prikkelbare Darm Syndroom, coeliakie (gluten-intolerantie), de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa kan extra gasvorming optreden.

Obstipatie

Bij verstopping kan er winderigheid optreden. Wanneer je slechts een paar keer per week ontlasting hebt en verstopt bent, kan het ook zo zijn dat je buik opzet.

Overgewicht

Mensen met overgewicht hebben meer methaan-producerende bacteriën in de darm, en vaker last van winderigheid. Bij overgewicht is er een verhoogde gasvorming.

Candida overgroei

Candida albicans is een veel voorkomende gistsoort, die van nature voor in ons lichaam voorkomt. Deze gist voelt zich het meest prettig in een warme en vochtige omgeving. Candida komt voor op de huid, in huidplooien en op de slijmvliezen zoals in de mond, slokdarm, vagina en in de darmen. Bij gezonde mensen veroorzaakt dit normaal gesproken geen klachten. Echter, een overgroei kan winderigheid en een opgeblazen gevoel tot gevolg hebben.

Zoetstoffen

Ook fructose in fruit en vruchtensappen en sorbitol (zoetstof in lightproducten zoals kauwgom en frisdrank) worden minder goed verteerd en opgenomen.

Voeding

Het eten of drinken van voedingsmiddelen die veel lucht bevatten zoals: koolzuurrijke dranken, bier, slagroom, soufflé, brood en omelet kunnen ook de oorzaak van winderigheid zijn.

Zetmeel

Door het eten van zetmeelrijk voedsel zoals: brood, pasta en rijst neemt het zetmeelgehalte in de darm toe waardoor meer gassen worden gevormd.

Groenten en fruit

Een bekende oorzaak van een toename van de gasproductie is door het eten van voedsel zoals: uien, bonen, pruimen en koolsoorten. Mensen met darmaandoeningen dienen deze producten meestal te vermijden.

Adviezen bij winderigheid

Eet rustig en kauw goed

Schrokken verhoogt de kans op winderigheid, doordat je dan veel lucht naar binnen hapt. Hierdoor ontstaat er extra gasvorming in je darmen. Eet gedurende de dag meerdere kleine maaltijden in plaats van één grote maaltijd per dag. Dit maakt het makkelijker voor je darmen om de voeding te verwerken en vermindert de gasproductie. Lege darmen produceren meer gas en borrelen meer.

Eet meer vezels

Verstopping kan ook zorgen voor overmatig veel winden. Om dat tegen te gaan, is het belangrijk om veel vezels te eten. Maar pas op met de overgang. Ga niet in één keer van witbrood en witte rijst naar alleen maar zilvervlies en multi-granen. Het resultaat kan dan het tegenovergestelde zijn. Bouw het rustig op.

Eet minder vlees

Moeten er veel eiwitten afgebroken worden, dan ontstaan er zwavelhoudende darmgassen en die kunnen enorm stinken. Minder vaak vlees, vis en eieren eten kan voor sommige mensen een oplossing zijn.

Let op wat je drinkt

Cafeïne (in thee, koffie, cola en energiedrankjes) heeft de neiging om de darm actiever te maken. Dat kan ook meer gasvorming geven. Probeer cafeïnevrije thee en koffie te drinken. Na 1 tot 2 weken kun je beslissen of dit een oplossing is voor de gasvorming. Koolzuurhoudende dranken en bier kunnen meer gasvorming geven. Meestal boer je het gas op, maar bij sommige mensen ontstaat hier ook meer winderigheid door. Overmatig alcohol gebruik geeft bij iedereen de volgende dag meer winderigheid.

Geen kauwgom en niet roken

Door op kauwgom te kauwen, roken of door uit een rietje te drinken krijg je ongemerkt veel lucht binnen. Hiermee werk je winderigheid in de hand. Is je kauwgom suikervrij? Dan vergroot je de kans op extra gasvorming, aangezien flatulentie een bekende bijwerking van sorbitol en xylitol is.

Producten die kunnen helpen

Omdat er bijna geen wetenschappelijk onderzoek over winderigheid bestaat, zijn er ook geen producten die aanbevolen kunnen worden. Er zijn wel een aantal producten waar mensen met winderigheid in het verleden baat bij hebben gehad om of de winderigheid of de geur te verminderen:

• Daslookdruppels.
• Pepermuntolie (capsules).
• Rennies deflatine.
• Actieve kooltabletten.
• Munt-, venkel- en/of kamillethee.
• Kardemom zaadjes (kauwen).
• Aloe Vera capsules of sap.

Bronnen: Huisarts en Wetenschap, Maag Lever Darm Stichting