Ademhalen doen we allemaal vanzelf. Maar wanneer je veel te snel of te diep ademhaalt zonder dat dit nodig is, dan spreken we van hyperventilatie. Wanneer moet je met hypeventilatie naar je huisarts?
Wat is hyperventilatie?
Iemand die niet hyperventileert, haalt ongeveer 10 keer per minuut adem. Wanneer je hyperventileert, dan haal je meer dan 20 keer per minuut adem. Hyperventilatie is een verkeerde manier van ademhalen.
Door adem te halen verwijdert er CO2 uit het lichaam en neem je zuurstof op. Wanneer iemand hyperventileert, neemt deze persoon ongeveer 2 keer zoveel zuurstof op en verwijdert er 2 x keer zoveel CO2 uit het bloed. Het gevolg is dat het zuurgehalte van je bloed verlaagt, met alle gevolgen van dien (alkalose). Bij een tekort aan CO2 ontstaat er een vernauwing van de bloedvaten, waarbij een vermindering van de bloedvoorziening van de hersenen optreedt en de zuurstof minder goed aan de weefsels wordt afgeven.
Er bestaan 2 vormen van hyperventilatie: acute hyperventilatie en de chronische hyperventilatie. De acute vorm is bij veel mensen het meest bekend. Je begint dan heel snel, en heel diep adem te halen waarbij je het gevoel hebt dat je stikt. De chronische vorm is onbekender, maar komt veel vaker voor. Bij deze vorm is de ademhaling voor een langere periode versneld. Vaak ben je je er niet van bewust dat je chronisch hyperventileert, maar heb je waarschijnlijk allerlei vage klachten. Wanneer je met deze klachten naar je huisarts gaat, kun je erachter komen dat je chronisch hyperventileert.
Symptomen hyperventilatie
Een acute aanval van hyperventilatie kan tal van vervelende klachten veroorzaken. De meest voorkomende klachten zijn:
- Benauwd gevoel, kortademigheid en zweten, klam gevoel.
- Duizeligheid, misselijkheid.
- Het idee flauw te vallen.
- Een licht of warm gevoel in het hoofd.
- Soms flauwvallen.
- Versnelde hartslag, hartkloppingen en pijn in de borst.
- Slap gevoel in de benen.
- Tintelingen in handen en voeten.
De meeste mensen vinden een aanval beangstigend, omdat men vaak denkt dat men een hartinfarct heeft. Toch is een aanval van hyperventilatie niet echt gevaarlijk.
Bij chronische hyperventilatie merk je de versnelde ademhaling niet. Maar de symptomen zijn vager:
- Brok in je keel.
- Vermoeidheid.
- Hoofdpijn.
- Concentratie- en geheugenproblemen.
- Slapeloosheid.
- Gespannen gevoel in de bovenbuik.
- Paniekgevoelens.
- Droge mond.
- Slecht of wazig zien.
- Pijnlijke steken in de borst.
- Een angstig gevoel.
Oorzaken van hyperventilatie
- Stress
Stresshormonen, waaronder adrenaline, worden aangemaakt onder invloed van stress. Voorbeelden van stressoren zijn onder andere spanning, vermoeidheid en angst. Stresshormonen zorgen ervoor, dat het lichaam zich gaat voorbereiden op een bepaald gevaar of inspanning. Het gevolg is dat ons hart sneller gaat kloppen, de bloedvaten zich vernauwen en de ademhaling versnelt. Sommige mensen gaan dan hyperventileren. - Emoties
Hyperventilatie treft vaak mensen die moeilijk emoties kunnen uiten en zich veel van de emoties uit de omgeving aantrekken. Zo kan boosheid, woede, teleurstelling, verdriet en angst leiden tot hyperventileren. - Herhalingsangst
De klachten bij hyperventilatie kunnen erger worden na een eerste, niet verwachte hyperventilatie-aanval. De angst om nog een keer een aanval van hyperventilatie te krijgen, kan al voldoende zijn, om ook echt te gaan hyperventileren. Op den duur kan iemand zo zelfs een fobie ontwikkelen. - Lichamelijke oorzaak
Mensen die bepaalde longziekten hebben zoals COPD en astma, kunnen ook last hebben van hyperventilatie.
Wat kun je eraan doen?
Bij een acute hyperventilatieaanval is het in eerste instantie belangrijk dat je rustig probeert te blijven. Met angst of paniek houd je de hyperventilatie alleen maar in stand. Probeer je ademhaling weer onder controle te krijgen door heel bewust 3 tellen door de neus in te ademen en dan 6 tellen rustig door getuite mond uit te ademen. Je kunt het beste via je buik ademhalen, je buik moet op en neer gaan bij het ademhalen. Probeer dus door je neus in te ademen en door je mond uit te ademen.
In een plastic of papieren zak, die je voor mond en neus houdt, ademen kan ook helpen om een aanval te stoppen. Op die manier adem je de uitgeademde lucht weer opnieuw in. In deze lucht zit meer CO2, waardoor de balans tussen CO2 en zuurstof weer hersteld wordt.
Bij chronische hyperventilatie helpt het vaak, als de achterliggende oorzaak weggenomen wordt. Als je de stress kunt verminderen, ga je vaak ook rustiger ademhalen. Daarnaast kan het ook helpen om ademhalingsoefeningen te doen.
Verder is het belangrijk na te gaan waarom er zoveel stress en spanning is en dit te gaan bestrijden. Soms kan hiervoor hulp nodig zijn. Er zijn geen medicijnen die hyperventilatie tegengaan.
Wanneer naar je huisarts?
In principe hoef je met hyperventilatieklachten niet naar de huisarts te gaan, als je zelf de hyperventilatie onder controle kan krijgen. Als dit niet lukt, kan de huisarts je wel adviezen geven of je doorverwijzen naar een fysiotherapeut voor ademhalingsoefeningen of een psycholoog om met stress te leren omgaan. Maar neem contact op met je huisarts, wanneer je een beklemmend gevoel op de borst hebt wat niet overgaat. Maar ook wanneer je erg benauwd of kortademig bent en je denkt niet dat dit door de hyperventilatie komt. Ook als je klachten hebt die lijken op hyperventilatie, maar je weet niet zeker of het ook hyperventilatie is, kun je het beste naar de huisarts gaan.
Wil je weten of je last hebt van hyperventilatie? Doe dan de hyperventilatietest op onze site.
Bronnen: Diaknossenhuis en Hyperventilatie
Delen: gepubliceerd door C. van Etten. onderschreven door P.M. Mulder (arts)
Mijn partner heeft dit al jaren.(chronisch) Maar heel erg. Hart slaat op hol, lichaam word ijskoud. En vaak als hij dus net in slaap valt.
Nu na jaren eindelijk een doorverwijzing.
Natuurlijk komt het door de stress. Zelfs hele kleine dingen. (Bijvoorbeeld. We moet mijn even helpen met de afwas of auto). Het woordje “moet” kan die niet aanhoren.
Over een tijdje komt hij in zo een traject voor hevige psychische problemen.
Ben benieuwd. Zal een totaal ander leven zijn. Plus minder opvliegende man.
Ik ben zelf iemand die mij in jouw verhaal over je partner herkent. Ik denk dat weinig mensen beseffen dat de partner van zo’n persoon net zo lijdt; je partner op zijn of haar ‘slechts’. Ik hoop dat je weet dat het opvliegende en of onaardige niet naar jou als persoon bedoeld is. Ook al voelt dat wel zo natuurlijk. Het is pure paniek en angst en de geliefde is dan de klos… Geen excuses maar wel echt de reden. De meest naaste is net zo goed slachtoffer van de ziekte. Hopelijk helpt het om te weten dat het eigenlijk niet naar jou gericht is… Kleine troost misschien maar wil het je wel graag zeggen. Sterkte gewenst!
Ik heb al 4 jaar last van chronische hyperventilatie. Ik werkte altijd gehaast en perfectionistisch en diverse heftige en angstige aanvallen kwamen uit het niets. Na enkele keren op de HAP beland doorverwezen voor allerlei onderzoeken waaronder een CT scan, echo van het hart en buik, twee maal maagonderzoek, een slokdarm onderzoek en bloed prikken voor longembolie. Alles zonder resultaat. Na diverse behandelingen bij fysiotherapeuten heb ik tijdelijk wat minder klachten gehad. Inmiddels ben ik overtuigd van de diagnose chronische hyperventilatie en gelukkig af van de heftige aanvallen. Helaas blijf ik wel last hebben van de symtomen. Het drinken van koffie, te veel alcohol drinken, te weinig slaap, te weinig of onregelmatig eten, me begeven op drukke plekken met veel mensen, ongemakkelijke situaties en angstgedachten voor o.a. de dood triggeren bij mij stress dus deze situaties probeer ik zoveel mogelijk te vermijden. Een gezonde levenstijl scheelt zeker ook. Toch kan ik er geen vinger op leggen waar de stress verder vandaan komt wat de hyperventilatie veroorzaakt en lukt het me niet hyperventilatie-vrij te worden. Het belemmert me wel in mijn leven en zou er graag geheel vanaf komen. Heeft iemand tips of ervaringen?
Hi Jona,
Ik heb bijna hetzelfde. Moet eigenlijk had zeggen want een bepaald medicijn heeft het leven totaal en echt totaal veranderd.
Ik had ook last van kortademigheid en angstaanvallen. Voornamelijk ‘snachts en bij het opstaan. Denk onverwerkte stress van 40 jaar hard werken met veel verantwoordelijkheden.
Ik woon nu al 18 jaar in Thailand en heb totaal geen stress. Heb een fantastisch leven, paradijs. Maar ‘snachts bleef ik
piekeren, uitsluitend negatieve angstige gedachten. Maakte me wanhopig.
Dokter adviseerde me Sertraline 50 mg.
Na 2 weken heftige bijwerkingen ging de pil na 8 weken pas werken. Op een dag werd ik zingend wakker, alles helder en kreeg ik mijn heerlijke leven terug.
Bespreek het met je dokter, de dosis kan oplopen tot 150 mg, maar 75 mg was voor mij al genoeg. Ik slik het nu 1 jaar en ga terug naar 50 mg.
Pas op, stop niet tijdens de eerste 14 dagen, je voelt je extra slecht maar het is het wachten waard!
Succes!
Fred
Hello alles maar ook alles wat hier geschreven staat heb ik van mijn 14de gehad tot mijn 67 ste en eindelijk er van af door ad citalopram 10 mg.Starten is niet plezant de eerste 14 dagen maar heb doorgebeten en heb nu een zalig mooi leven en ik ben heel rustig.Ik neem het nu 9 maanden.Groetjes
Je voeding kan een grote rol spelen. Snelle suikers en vooral geraffineerde suikers een beetje vermijden. die zorgen voor schommelingen in je bloedsuikerspiegel, wat allerlei klachten kan geven, onder andere angsten en hyperventilatie. Dan beter zorgen voor voldoende eiwitten, gezonde vetten en voldoende vezels. Losse koolhydraten als een koekje of wijntje kunnen pieken geven in je bloedsuikerspiegel
Ook biogene aminen als histamine kunnen ontregelingen geven. Dit soort stoffen die onder andere in champignons, kaas, chocolade, eieren, zuurdesem zitten werken nogal op je zenuwstelsel. Ook smaakversterker en allerlei andere toevoegingen kunnen ontregelend werken.
Ook kan je tekorten hebben. Had zelf hyperventilatieklachten door een tekort aan vitamine B12. Ook komen veel mensen stoffen tekort als magnesium, vitamine D en omega 3.
Natuurlijk ook wat aan de emotionele achtergronden doen en zorgen voor een ontspannen ademhaling, wellicht iets van yoga. Voor noodgevallen kan rescue remedie wellicht helpen.
Stoppen met koffie drinken. Je zal ’t niet geloven maar ’t werkt echt! Probeer maar eens.
Ik heb zelf vanaf mijn 8ste hyperventilatie / paniekaavallen gehad. Tot dat ik ongeveer anderhalfjaar geleden op de website van Geert Verschaeven terecht kwam. Alles wat hij vertelde sloeg de spijker op zijn kop. Ik ben zijn angstprogramma gaan volgen en sindsdien gaat het echt veel beter met me. Ik zou jullie echt aan willen raden om hem eens op Google op te zoeken en zijn verhaal te bekijken. Mij heeft het echt enorm geholpen…
Ga ik zeker doen Anne.Ikzelf worstel al maanden met chronische stress.Heb al heel veel onderzoeken laten doen maar steeds zonder resultaat. Nu ben ik ademhalingsoefeningen aan het volgen bij kinesiste en weliswaar tegen mijn zin naar psycholoog gegaan. Wat beter toch verwacht nog vluggere beterschap. Wat ik vroeger graag deed bv winkelen is nu een ware marteling, in een te drukke menigte staan kan ik niet,zenuwachtig worden om iets is ziek worden,enz.steeds op zoek naar genezing…
Ik heb nu al 4 hyperventilatie aanvallen gehad in het afgelopen jaar. Ik heb het alleen maar tijdens gym gehad, als we de 12-min loop moesten doen of de shuttle run test. Ik had er gisteren (4 juni) weer een toen we de 12-min loop gingen doen. we moesten dan rondjes lopen van 100 meter. ik heb maar 500 meter kunnen lopen, want daarna ging het mis. Het begon eerst alleen met hoesten ik kreeg toen wat te drinken aangeboden, maar het ging maar niet over. toen begon ik te hyperventileren. ik probeerde naar de stoel te lopen maar zakte meerdere keren door me benen heen. toen ik weer normaal kon ademen en weer op de stoel zat, had ik het weer. en zo ging het nog een stuk of 3 keer door. toen ik de hele les heb gekeken hoe zij aan het sporten waren, omdat ik niks kon doen. uiteindelijk probeerde ik naar de kleedkamer te lopen toen de les af was gelopen. het lukte wel maar met ondersteuning en hele kleine muizen stapjes. ik had toen aan de docent maar gevraagd of iemand me van school wilde komen ophalen met de auto want anders kwam ik nooit meer op school. ik kon daarna wel weer lopen maar met moeite, ik was ook opeens heel erg moe en iedereen was helemaal aan het zweten omdat het zo warm was maar ik had dat helemaal niet. ik was wel helemaal duizelig en licht in me hoofd en het leek alsof ik elk moment kon gaan flauwvallen.
mijn vraag is,
moet ik hiermee naar de dokter.
Jarenlang heeft men tegen mij gezegd dat ik chronische hyperventilatie had, overal geweest, Leuven, UZA, Gent…. paniekaanvallen heb ik meer dan 30 jaar.
Ben naar alle dokters geweest , longarts, hartarts, inwendige ziekten, neus-keel- oorarts,…….
Uiteindelijk……een allerloloog!!!
Allerloloog heeft sinds 2 jaar de juiste diagnose bij mij gesteld en ben klachtenvrij.
Ik ben glutensensitief!….Heb granenallergie, nooit geen brood meer voor mij, geen pizza, geen koekjes, geen pannenkoek, alles waar bloem zit moet ik vanaf blijven. Ik kan ook niet glutenvrij eten. Ik moet van ALLE bloem afblijven dus ook van de glutenvrije door de granenallergie.
Dit is zeer zwaar maar ik ben genezen nu.
Ik eet nu allen vlees, vis, groenten en fruit, melk en eieren.
Ik slik nu sinds 2 jaar sertraline een antidepressiva 75 mg en daar bij oxazepam gekregen om de bijwerkingen op te heffen. Ik heb die nu 2 maanden niet meer geslikt en afgebouwd van 5mg naar 2mg een paar weken en toen er mee gestopt. Ik heb nu veel last van hyperventilatie. Daar wordt ik s’morgens mee wakker en s’avonds gaat het over. Het gaat het goed als ik neem de sertaline s’avonds tussen 10 en 11 uur en slaap goed. Mijn vraag is kan ik die beter s’morgens nemen? alvast bedankt
Hyperventilatie na longontsteking. Vier weken geleden beginnende longontsteking gehad, veel en lelijk (op)gehoest. Akelig benauwd, pijn met hoesten, koorts.
Nu aan de beterende hand, maar blijf akelig moe en na activiteit, hoe gering ook, krijg ik klachten zoals ik die vroeger wel eens had in stressvolle perioden: namelijk hyperventilatie. Dus zweten, licht in het hoofd, oorsuizen, tintelingen en bevend door het gehele lichaam, hartkloppingen, droge mond en vooral hoog ademend. Daardoor herken ik het als zijnde hyperventilatie. Maar… dus niet door paniek maar door verkeerd ademhalen en dat lijkt samen te hangen met die longontsteking. Verdraaide lastig, dat kan ik wel vertellen.
’s Nachts of overdag na een powernap, badend in het zweet wakker worden, trillend over het gehele lichaam, terug grijpend op mijn techniek van bewust ‘goed’ ademhalen. Onder het boodschappen doen een aanval in de winkel, na een kort ritje op de fiets moeten stoppen om me bijeen te rapen.
In de berichten hierboven lees ik over alleen oorzaken als angststoornissen en dergelijke, maar wilde toch ook even delen dat er iets anders aan ten grondslag kan liggen, zeker nu in deze tijd met de gevolgen van bijvoorbeeld corona en bij mij dus als mij longontsteking.
Hallo Gé,
Heb ik ook gehad na/samen met longontsteking..snel moe,geen inspanningen kunnen verdragen,hartkloppingen,duizelig af en toe steken om de borst..longontsteking is ondertussen weg maar de hyperventilatie blijft wel hangen..