Wat als je last hebt van eczeem?

Een rode, gezwollen, schilferige huid en jeuk die je gek kan maken. Eczeem is een veel voorkomende en erg vervelende huidaandoening, waar heel veel Nederlanders mee kampen. Meer dan 5% van alle Nederlanders, heeft last van chronische eczeem, een percentage wat blijft groeien. Wat als je last hebt van eczeem?

Wat is eczeem?

Eczeem is een verzamelnaam voor huidaandoeningen waarbij de huid een ontstekingsreactie vertoont. Bij een actief eczeem is de huid rood, gezwollen en voelt deze warm aan. Er kunnen ook bultjes ontstaan waar vocht in zit. Sommige van die blaasjes kunnen opengaan en dan komt er vocht uit. Als de activiteit van het eczeem vermindert, drogen de blaasjes in tot korstjes, de huid gaat schilferen en de roodheid neemt af. De huid is op dat moment droog. Dit is de zogenaamde chronische fase van het eczeem. Bij eczeem kunnen roodheid, nattende blaasjes, korstjes en een droge schilferende huid tegelijkertijd voorkomen. Eczeem is niet leeftijdsgebonden, en het is zeker niet besmettelijk. Ook niet wanneer de huid nattend is.

Soorten eczeem

Er zijn verschillende soorten eczeem met verschillende symptomen en oorzaken:

• Constitutioneel eczeem, ook wel atopisch eczeem genoemd. Deze vorm van eczeem heeft te maken met een aangeboren overgevoeligheid.
• Seborroïsch eczeem. Deze vorm geeft schilfers en is vooral aanwezig op de hoofdhuid, in de plooien langs je neus, op je borst en op je rug tussen je schouderbladen. Komt vaak voor bij baby’s enkele weken na de geboorte maar verdwijnt meestal vanzelf. In dat geval spreken we van ‘berg’. Bij volwassenen is seborroïsch eczeem op de hoofdhuid beter bekend als hoofdroos.
• Dyshidrodisch eczeem. Dit is een vorm van eczeem die te maken heeft met een verstoorde zweetvorming. Dyshidrodisch eczeem veroorzaakt blaasjes en veel jeuk. En zit vooral op je handpalmen en soms op de voetzolen.
• Contact eczeem is een allergische reactie van de huid op een bepaalde stof. Je moet dan denken aan bepaalde planten, metalen, wasmiddelen en chemische stoffen. Komt meestal voor op oudere leeftijd.
• Nummulair eczeem. Deze vorm komt vaak voor op de armen en benen en geeft muntvormige geïrriteerde plekken.
• Dauwworm. Deze soort atopisch of constitutioneel eczeem bij baby’s
• Dermatitis herpetiformis, een vorm van eczeem die vaak samenhangt met coeliakie
• Hypostatisch eczeem bij deze vorm van eczeem is er sprake van slechte een doorbloeding in de (onder)benen.
• Erytrodermie is een ernstige vorm van eczeem. De volledige huid is rood, warm, strak, gespannen en gezwollen, schilfert en jeukt enorm. Daarnaast verwijden de bloedvaatjes in de huid massaal, met kans op uitdroging en acuut nierfalen. Je voelt je meestal ziek. Behandeling via een ziekenhuisopname is steeds noodzakelijk.

Hoe is eczeem te herkennen?

Eczeem is te herkennen aan de volgende typische symptomen:

• Rode en schilferige plekken op vooral je handen, oren voeten en benen (droog eczeem).
• Kleine, met vocht gevulde blaasjes die kunnen openbarsten en dan kleine wondjes worden (nat eczeem).
• Soms hevige jeuk en een branderig gevoel met sterke drang tot krabben.
• Dikkere huid.
• Ontstaan van kloven.
• Infecties die ontstaan door het krabben.
• Blaren door acute verergering van het eczeem.
• Pigmentverandering.

Bij acuut eczeem drogen de blaasjes in tot korstjes, schilfert de huid en neemt de roodheid af. Bij de chronische vorm houdt de ontsteking aan, verdikt de huid, worden de huidlijnen grover en kunnen (pijnlijke) kloven ontstaan.

Oorzaken van eczeem

De precieze oorzaak van eczeem is niet bekend. Er spelen verschillende factoren een rol bij het ontstaan van eczeem.

• Erfelijkheid. Bij atopisch eczeem bijvoorbeeld, spelen erfelijke aanleg en omgevingsfactoren een belangrijke rol. Als het in de familie voorkomt, is de kans groot dat jij er ook aanleg voor hebt.
• Allergenen. Er zijn stoffen die een allergie kunnen veroorzaken. Voorbeelden van hiervan zijn latex, nikkel, rubber en conserveermiddelen.
• Niet-allergene factoren. Er bestaan ook niet-allergene stoffen zoals water, zeep, wol en alcohol die eczeem kunnen uitlokken of verergeren. Verder kunnen factoren als een droge huid, droge lucht, warmte, fel zonlicht, zweet en je totale conditie van invloed zijn op eczeem. Spanningen en stress zijn ook factoren die eczeem kunnen verergeren.

Behandeling van eczeem

Er zijn verschillende manieren waarop eczeem behandeld kan worden:

• De basis van een behandeling begint met basiszalven. Deze zalven zorgen ervoor dat de huid niet droog is en wordt. Eczeem wordt daarnaast ook behandeld met zalven waar medicijnen inzitten.
• Wanneer de behandeling met basiszalven niet afdoende werkt, kan de arts medicijnen in de vorm van tabletten voorschrijven. Je hebt tabletten tegen eczeem, tegen jeuk en tabletten tegen huidinfecties.
• In sommige gevallen, kan een behandeling met ultravioletlicht een mogelijkheid zijn. De huid wordt, tijdens deze lichttherapie, 2 keer per week belicht met ultraviolet-B licht of ultraviolet-A licht.

Wat kun je zelf doen bij eczeem?

De oorzaak van eczeem kan niet worden weggenomen, maar je kunt wel de klachten verminderen door:

• Beperk het contact met water en gebruik lauw water. Het advies is om niet iedere dag, en om niet te lang te douchen. Gebruik bij voorkeur geen zeep maar een douche-olie en een milde shampoo.
• Verzorg je droge huid goed met een basiszalf. Deze zalf zorgt voor een beschermlaag van de huid, de huid blijft vet en droogt niet uit. De zalf is via je arts verkrijgbaar.
• In de zomer is het belangrijk om extra voorzichtig te zijn. Bescherm je huid tegen de zon door een goed anti-zonnebrandmiddel met een hoge beschermingsfactor die past bij je huidtype (minimaal factor 15) te gebruiken.
• Jeuk is waarschijnlijk het belangrijkste verschijnsel van eczeem. Om de jeuk tegen te gaan, gaan de meeste mensen wrijven en krabben. Natuurlijk helpt dit even, maar uiteindelijk wordt eczeem juist erger door het krabben. De huid raakt beschadigd en hierdoor kunnen bacteriën en schimmels gemakkelijker de huid binnendringen. Zo ontstaan nieuwe irritaties, beschadigingen en infecties. En dit verergert weer het eczeem en de jeuk. Ook het herstel van de huid zorgt voor jeuk. Om jeuk tegen te gaan, kun je een jeukstillend middel gebruiken of maak de huid koel. Koude stimuleert andere zenuwuiteinden in de huid, zodat de waarneming van de jeuk wordt verdrongen.

Bronnen: umcutrecht.nl en umcg.nl