Natuurlijk moeten we voldoende drinken, zeker wanneer je bij warm weer en tijdens inspanning veel zweet verliest. Maar wist je dat het gevaarlijk is om te veel te drinken? Je kunt dan een zogenaamde watervergiftiging krijgen. Maar wanneer drink je te veel en wat zijn de symptomen van een watervergiftiging?
Wat is een watervergiftiging?
Watervergiftiging, waterintoxicatie of hyponatriëmie ontstaat, wanneer er te veel water en te weinig natrium wordt ingenomen. Dit geldt overigens niet alleen voor water, maar ook voor frisdrank of een hypotone sportdrank. Op het moment dat je bepaalde inspanningen levert waarbij je zweet, dan verlies je natrium. Wanneer je extra veel drinkt kunnen de nieren dat extra vocht niet snel genoeg afvoeren. Hierdoor wordt bij wijze van spreken je bloed te dun door een tekort aan natrium. Op zo’n moment, is het evenwicht tussen de hoeveelheid natrium buiten en binnen de lichaamscellen verstoord. Dit heeft als gevolg dat water uit het bloed de hersencellen instroomt. De hersencellen kunnen dan opzwellen. Je hebt dan hersenoedeem en dat kan leiden tot verhoogde druk in de schedel, infarcten en dood.
Dit fenomeen kan dus optreden wanneer je in een korte tijd te veel water en te weinig natrium consumeert. Wanneer de concentratie natrium in het bloed daal tot onder de 135 millimol per liter, of ongeveer 3 gram per liter dan kan dit voor een levensbedreigende situatie zorgen. De normale concentratie ligt tussen 135 en 145 millimol per liter.
Oorzaken en risico’s
Onder meer de volgende omstandigheden kunnen leiden tot watervergiftiging:
- Langdurige lichamelijke inspanning
Watervergiftiging kan optreden bij langdurige lichamelijke inspanning zoals een marathon of een triatlon. Maar ook in andere sporten komt het steeds vaker voor. Denk dan aan voetbal, atletiek en wielrennen. - Drugsgebruik
Mensen die drugs gebruiken hebben vaak meer dorst (bijvoorbeeld na het gebruik van XTC). Wanneer je dan grote hoeveelheden water gaat drinken, kun je een watervergiftiging krijgen. XTC houdt namelijk water vast. Het zorgt ervoor dat de nieren minder water uitscheiden. Hierdoor kan de hoeveelheid water te groot worden in verhouding tot de natriumvoorraad in het lichaam. - Streng dieet
Maar ook door het volgen van een streng dieet kan iemand een watervergiftiging krijgen. Bij bepaalde strenge diëten kan het voorkomen dat je te weinig natrium via je voeding binnenkrijgt. Dat in combinatie met veel water drinken kan dus voor een watervergiftiging zorgen. - Verhoogde ADH-secretie
ADH staat voor antidiuretisch hormoon en dat hormoon heeft de regulatie van water en vocht in het lichaam tot taak. Bij een verhoogde ADH-productie wordt water vastgehouden; de nieren scheiden minder water uit. Verhoogde ADH-secretie treedt op bij onder meer een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) en bij diabetesinsipidus.
Symptomen
Symptomen van watervergiftiging bij een milde vorm:
Symptomen bij een ernstige vorm:
- Misselijkheid en overgeven.
- Hoofdpijn.
- Spierkrampen.
- Verminderd bewustzijn.
- Piepende ademhaling.
- Hartritmestoornissen.
- Stuipen en coma.
Watervergiftiging: hoeveel liter?
Het verschilt per persoon hoe veel liter water je kunt drinken zonder een watervergiftiging op te lopen. Het is zo dat gezonde nieren per dag zo’n 8 tot 10 liter vocht kunnen verwerken. Wanneer iemand veel meer drinkt of heel veel in een heel kort tijdsbestek dan kan het lichaam dat niet meer aan. Gemiddeld genomen moet je 1,5 tot 2 liter water per dag drinken. Maar je hebt meer vocht nodig wanneer je:
- Intensief sport.
- Alcohol hebt gedronken.
- Het warm weer is.
- Zout hebt gegeten.
- Ziek bent.
Hoeveel drinken tijdens het sporten?
De normale vochtbehoefte van een gezonde volwassene, wordt geraamd op ongeveer 1,5 à 2 liter per dag, met een bovengrens van ca. 2,5 liter per dag. Wanneer je gaat sporten verlies je vocht, en dat moet je natuurlijk aanvullen. Maar hoeveel moet je dan drinken?
Gemiddeld verlies je tijdens 1 uur lichaamsbeweging, 1 liter lichaamsvocht. Echter, het is natuurlijk wel zo dat hoe intensiever de inspanning of hoe warmer en vochtiger de omstandigheden zijn, hoe groter het vochtverlies kan zijn. Hierdoor is het eigenlijk niet mogelijk om een richtlijn te geven. Waar je op moet letten is:
- Het weer
Hoe warmer en vochtiger het is, hoe meer vocht je verliest en hoe meer je moet drinken. - De aard, duur en intensiteit van de inspanning
Bij lange duurinspanningen zoals een (halve) marathon, is de kans groter dan je veel gaat drinken. Hoe is trouwens ook zo dat hoe langzamer iemand loopt, des te groter de kans op excessief drinken is. - Lengte en gewicht
Hoe groter je bent en hoe meer je weegt, hoe meer vocht je nodig hebt. De kans op te veel drinken is dan ook groter bij kleine, magere mensen.
Tot slot
Een groep van internationale experts publiceerde in 2015 nieuwe richtlijnen om watervergiftiging tijdens het sporten te voorkomen. Een aantal van deze richtlijnen zijn:
- De grootste oorzaak van een watervergiftiging is dat iemand tijdens en na de inspanning meer drinkt dan men aan vocht verliest door het zweten en plassen. Wanneer je 1 liter verliest dan moet je dat aanvullen door ongeveer 1 liter te drinken.
- Je kunt een watervergiftiging niet voorkomen door sportdrankjes met voldoende natrium te drinken.
- Voorheen zei men altijd dat je moet drinken voordat je dorst krijgt. Dat was omdat anders de kans op uitdroging of dehydratie bestond. Echter, de expertgroep geeft het advies om net wél af te gaan op dat dorstgevoel, en te drinken naargelang het dorstgevoel.
Bronnen: drogespieren.nl, menselijk-lichaam.com
Delen:
gepubliceerd door C. van Etten.
onderschreven door P.M. Mulder (arts)
